Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, düşük yörünge uyduları üzerinden hizmet sunan firmalarla çalışabileceklerini belirterek, “Ülkemizin güvenlik, ticari, teknik, mali husustaki hassasiyetlerini ortaya koyacağız. Buna nazaran yetkilendirmeyle ilgili ihtiyaçları çıkaracağız ve buna uyan tüm firmaları ülkemize davet etmekten memnuniyet duyacağız.” dedi.
Sayan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu’nda (BTK), Düşük Yörünge Uyduları Üzerinden Genişbant İnternet Hizmeti Sunumu’na ait düzenlenen basın toplantısında, uydu haberleşme siyasetleri bağlamında kamuoyunda düşük yörünge uyduları olarak bilinen Non-Geostationary Orbit (NGSO) üzerinden elektronik haberleşme hizmetlerinin sunumuna ait kıymetlendirme ve görüş alışverişinde bulunduklarını söz etti.
Elektronik haberleşme hizmetlerinin uzun vakittir temel olarak karasal sabit ve taşınabilir şebekeler üzerinden, alternatif olarak da uydular üzerinden sunulabilen hizmetler olduğunu lisana getiren Sayan, bilhassa düşük yörünge uyduları üzerinden genişbant internet hizmetinin sunumunun mümkün hale gelmesiyle haberleşme hizmetinin karadan uzaya taşındığı devrin başlangıcının yaşandığını söyledi.
Sayan, düşük yörünge uydularının, dünyanın yaklaşık 200 ila 2 bin kilometre uzaklığındaki yörüngelerde konumlandırılan uydular üzerinden hizmet sunumunu internete erişim imkanı açısından kolaylaştırdığı için öne çıktığını belirtti. Sayan, son yıllarda Starlink ve Oneweb üzere firmaların bu alanda faal olarak hizmet sunmaya başlaması, Telesat ve Amazon üzere firmaların da hizmet sunmayı planladıklarını duyurmalarıyla bilhassa düşük yörünge uyduları üzerinden genişbant internet hizmet sunumunun dünyanın gündeminde tekrar yerini aldığını lisana getirdi.
– “Düşük yörünge uyduları alanında somut adımlar atıldı”
Starlink’in bugün için 4 binden fazla etkin uyduyla dünyanın farklı ülkelerinde hizmet sunmaya başladığını, 40 binden fazla uydu göndermeyi hedeflediğini belirten Sayan, şöyle konuştu:
“Oneweb, 650’den fazla uydusunu uzaya göndermiş durumda, Telesat yaklaşık 1700 ve Amazon da yaklaşık 3 bin 300 uyduyla hizmet sunmayı planlamakta, Türkiye’de de Türksat’ın uydu hizmetlerine yönelik çalışmalarının yanı sıra yerli düşük yörünge uydu firmaları Plan-S, Hello Space, Fergani Uzay Teknolojileri üzere firmaların düşük yörünge uyduları üzerinden çalışmaları bulunmakta. Kimi firmalarımız tarafından da halihazırda deneme uydularıyla düşük yörünge uyduları alanında somut adımlar atıldı.”
Düşük yörünge uyduları üzerinden hizmet sunan firmaların tüm dünyada hizmet sunmayı hedefleyen altyapı oluşturmalarının, her firmanın istediği ülkede, hiçbir düzenlemeye tabi olmadan istediği hizmeti sunabileceği manasına gelmediğinin altını çizen Sayan, Türkiye’nin de kurul üyesi olduğu Memleketler arası Telekomünikasyon Birliği (ITU) düzenlemeleri ve Türkiye’de BTK’nin olduğu ulusal otoritelerin siyaset ve düzenlemelerine uygun hareket etmelerinin beklendiğini bildirdi.
– Düzenleme muhtaçlığına vurgu
Sayan, Türkiye’nin son yıllarda arkası gerisine gönderdiği uydularla uzayda varlığını güçlü bir formda hissettirdiğini vurgulayarak, Türksat 5B’nin de faal olmasıyla Türkiye’nin uzaydaki uydu sayısının 8’e çıktığını anımsattı. Uydu konusunda bir sonraki adımın Türksat 6A olacağına işaret eden Sayan, yerli ve ulusal olması sebebiyle de başka bir kıymet taşıyan Türksat 6A’nın gelecek sene uzaydaki yerini alacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki “Türkiye Yüzyılı”nın farklı bir kıymet taşıdığını belirten Sayan, “Cumhuriyet’imizin 100’üncü yılıyla başlayan bu periyot savunmadan dijitalleşmeye, bağlantıdan bilime, sağlıktan sanata, her alanda rüştümüzü ispatladığımız bir periyot olacak. Yaptığımız işlerle bu yüzyıla adeta damgamızı vuracağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de hizmet vermeyi talep eden düşük yörünge uyduları üzerinden internet hizmeti sunumunun birtakım regülatif gereksinimleri da beraberinde getirdiğine dikkati çeken Sayan, şunları kaydetti:
“Bu uyduların, mevcut yüksek yörünge uydularıyla birebir frekansları kullanmaları hasebiyle ulusal ve memleketler arası uyumun güzel formda yapılması ve mevcut sistemlerde enterferansa sebebiyet vermemeleri gerekiyor. Bu hususta ITU nezdinde birtakım düzenlemeler yapıldı, bu sistemlerin mevcut sistemlere etkileşiminin yeterli belirlenmesi ve denetimli halde hizmet sunmaya başlamaları gerekiyor.”
Uzayda değerli çalışmalara imza atanlarla, kaidelere uydukları ve gerekli müsaadeleri aldıkları surece çalışmanın kendilerini memnun edeceğini belirten Sayan, “Ülkemizin güvenlik, ticari, teknik, mali bahisteki hassasiyetlerini ortaya koyacağız. Buna nazaran yetkilendirmeyle ilgili ihtiyaçları çıkaracağız ve buna uyan tüm firmaları ülkemize davet etmekten memnuniyet duyacağız.” dedi.
Açılış konuşmasının akabinde SpaceX tarafından sunum yapıldı.
