Engelli hizmetlerine ait başlıkların da yer aldığı plana nazaran, engellilik konusunda hami ve önleyici çalışmalar aktifleştirilecek, engellilere yönelik sıhhat hizmetlerinin niteliği artırılacak.
Engellilere yönelik erken teşhis ve müdahale programları yaygınlaştırılacak. Toplum ruh sıhhati merkezlerinin nitelik ve niceliği artırılacak. Sıhhat profesyonellerinin engelli bireylere hizmet sunumunda yanlışsız irtibat geliştirmelerine yönelik şuur ve farkındalık artırıcı çalışmalar yürütülecek. Engelli bireylerin engellilik durumlarından ötürü ihtiyaç duyduğu tıbbi gereçlere erişimlerinin kolaylaştırılması için çalışmalar yapılacak.
Bağımsız olarak toplumsal yaşama iştirakleri sağlanacak
Plan doğrultusunda, engellilere yönelik toplumsal hizmetlerin niteliği ve niceliği artırılacak. Engellilere yönelik gündüzlü bakım hizmetleri aktifleştirilecek ve ülke geneline yaygınlaştırılacak.
Engellilere meskende bakım hizmeti sunanların desteklenmesi için engellilere yönelik süreksiz konuk bakım hizmetinin kapasitesi artırılarak yaygınlaştırılacak. Meskende bakıma takviye hizmetleri çeşitlendirilerek yaygınlaştırılacak. Engelli bireylerin toplumsal yaşama iştiraki ile bakım ve rehabilitasyon hizmetlerine ait mahallî idareler ve STK’ler de dahil olmak üzere ilgili kurumlar ortası uyum geliştirilecek.
Engelli bireylere sunulan hizmetlerde ferdi ihtiyaç ve dayanaklar dikkate alınarak engellilerin bağımsız olarak toplumsal yaşama iştirakleri sağlanacak. Bağımsız hayatı destekleyici modeller ve uygun uygulama örnekleri incelenerek bunların ülkede uygulanabilirliği konusunda tahlil ve çalışmalar yapılacak.
Bakım finansman modeli geliştirilecek
Plana nazaran, bakım finansman modeli geliştirilerek toplumsal güvenlik sistemi içerisinde yer almasına yönelik çalışmalar yapılacak.
Ülkenin özgün şartlarını dikkate alan sürdürülebilir, uzun vadeli bakım finansman modelinin belirlenmesi için mevcut durum tahlili, muhtaçlık tahlili ve uygulanmasına yönelik mevzuat düzenlemelerini de içeren çalışmalar yürütülecek.
Engelli bireye konutta bakım hizmeti sunan ve rastgele bir toplumsal güvenliğe yahut istihdam imkanına sahip olmayan şahısların toplumsal güvenlik sistemine dahil edilerek konutta istihdamının desteklenmesine yönelik çalışmalar yapılacak.
Bakım çalışanının mesleksel yeterlilik standartları belirlenecek
Bakım hizmetlerinde vazife alan insan kaynağının nitelik ve niceliğinin de artırılacağının aktarıldığı plan kapsamında, bakım hizmeti veren kuruluşlardaki bakım işçisinin mesleksel yeterlilik standartları belirlenecek.
Bakım kuruluşlarında misyonlu meslek kümelerine yönelik muhtaçlık temelli eğitim programları çeşitlendirilerek aktifliği artırılacak.
Eğitim hizmetlerinde kapsayıcı müfredat oluşturulacak
12. Kalkınma Planı’na nazaran, engellilere sunulan eğitim hizmetlerinin mümkün olan en erken yaşta, bütünleştirilmiş ortamlarda, kapsayıcı ve nitelikli formda sunulması sağlanacak.
Engellilere yönelik eğitim hizmetlerini düzenleyen mevzuat gözden geçirilerek kapsayıcı bir müfredat oluşturulacak.
Özel eğitimin her kademesinde aktif bir izleme, kıymetlendirme ve denetleme sistemi geliştirilecek. Erken çocukluk periyodundan başlamak üzere çocukların eğitime yönlendirilmesi ve takviyeler konusunda, engelli bireye sahip ailelerin bilgilendirilmelerine yönelik eğitimler verilecek.
Kapsayıcı eğitim konusunda engellilere hizmet sunanlar ve engellilerle birlikte eğitim alanlar ile onların aileleri başta olmak üzere toplumun tüm kısımlarının bilgi ve şuur seviyesini artırmak üzere farkındalık çalışmaları yapılacak.
“Özel eğitim servisleri” kurulacak
Plan doğrultusunda, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamalarının aktif ve verimli yürütülmesi için engellilere eğitim verilen kurumlarda “özel eğitim servisleri” kurulacak.
İhtiyaç sahibi engelli bireyler için zarurî eğitim araç gereçleri fiyatsız olarak sağlanacak.
Engelli bireylerin istihdamında patronların, engelli olmayan başka çalışanların ve toplumun genelinin farkındalığı artırılarak olumsuz yargıların giderilmesi ile bilgi ve şuur seviyesinin yükseltilmesi ve uygun uygulamaların özendirilmesi sağlanacak.
Engelli bireylerin çalışma hakları ve iş yerlerinde engellilerin üretkenliklerinin artırılmasına yönelik yapılabilecek düzenlemeler üzere mevzularda eğitimler verilecek. Kamu spotları, toplumsal medya üzere araçlarla engelli bireylerin çalışma hayatında yer alma hakkı ve bu bahiste patron ve çalışanlarca alınabilecek önlemlere yönelik bilgi ve farkındalık çalışmaları yürütülecek. Muhafazalı iş yeri açılması teşvik edilecek ve yaygınlaştırılacak.
Denetimler artırılacak
Engelli personel çalıştırma yükümlülüğüne ait düzeneklerin kıymetlendirilerek güçlendirileceğinin bildirildiği plana nazaran, kota-ceza yolunun ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından uygulanan idari para cezalarının aktifliği ve istihdama katkısı ile uygulamaya ait kontroller artırılacak.
İdari para cezalarının engellilere yönelik istihdam projelerinde aktif kullanımını sağlamaya yönelik bilgilendirme ve farkındalık çalışmaları yürütülerek proje üretme kapasitesi geliştirilecek.
İşe alım ve çalışma süreçlerinde danışmanlık, yönlendirme, işbaşı eğitim ve iş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinin aktifliği ve yaygınlığı artırılacak. Vilayet ve iş kolu seviyesinde muhtaçlıklar belirlenerek bu çerçevede danışmanlık, yönlendirme, işbaşı eğitim ve iş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinin planlaması yapılacak.
Destekli istihdamın mevzuat altyapısı oluşturulacak
Plan kapsamında, Türkiye’de takviyeli istihdamın mevzuat altyapısı oluşturularak takviyeli istihdam, bir istihdam modeli olarak uygulanacak.
Engelli istihdamında engelli bireyin iş öncesi, iş sırası ve iş sonrasında bir iş ve meslek danışmanı tarafından desteklenmesini içeren dayanaklı istihdam modeline ait mevzuat ve işçi altyapısı oluşturulacak.
Destekli istihdama yönelik yürütülen pilot projeler yaygınlaştırılacak.
Erişilebilirlik konusundaki kontrollerin aktifliği artırılacak
Fiziksel etraf kuralları, ulaşım hizmetleri, internet siteleri, taşınabilir uygulamalar, basılı, dijital ve görsel medya yayınları ile kamusal hizmetler engellilerin erişilebilirliğine uygun hale getirilecek.
Erişilebilirliği ilgilendiren işlerde çalışan meslek kümeleri başta olmak üzere toplumun tüm bölümlerinde erişilebilirlik konusunda bilgi ve farkındalığın artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.
Erişilebilirlik konusundaki kontrollerin aktifliği artırılacak ve erişilebilirliğe ait eser ve hizmetler ile erişilebilirlik düzenlemelerine yönelik takviye sistemleri geliştirilecek.
Engelli bayan ve kız çocuklarını kapsayan bilgiler oluşturulacak
12. Kalkınma Planı’na nazaran, Ulusal Engelliler Bilgi Tabanı’nda ulusal bakım gereksinimleri ve memleketler arası standartlarla uyumlu, şimdiki, kapsamlı ve kaliteli engellilik göstergelerinin üretilmesi için çalışmalar yapılacak.
Ulusal Engelliler Data Tabanındaki kapsam eksikliğinin giderilmesi ve data kalitesinin güzelleştirilmesine ait yürütülen güncelleme çalışmaları tamamlanacak. Engelli bireylere ait dataların toplanmasında ve tahlilinde kadın-erkek fırsat eşitliğine hassas bir yaklaşım benimsenerek engelli bayanlar ile kız çocuklarını kapsayan datalar oluşturulacak.
Engelli bireylerin güzelleşme ve gelişme süreçlerine katkı sağlamak hedefiyle spor faaliyetleri yaygınlaştırılacak. Spor tesisleri ve aletleri erişilebilir hale getirilecek ve kullanımları desteklenecek.
Plandaki bu siyaset ve önlemlerle, engelliliğin önlenmesi, erken teşhis ve teşhisle müdahale edilerek ortadan kaldırılması yahut en aza indirilmesi, başta bakım, eğitim ve istihdam olmak üzere engelli bireylere sunulan hizmetlerin güzelleştirilmesi, engelli bireylerin toplumsal hayatın tüm alanlarına manilerini hissettirmeyecek biçimde iştiraklerinin ve erişilebilirliğin sağlanması amaçlanıyor.
