İşsizlik ödeneği maaşa nazaran belirlenirken, en yüksek ödenek brüt minimum fiyatın yüzde 80’i kadar ödeniyor. İşsiz sigortalıların yeni iş bulana kadar nakit gereksinimi karşılanırken İŞKUR aracılığıyla yeni iş bulmaları sağlanıyor. İşsizlik ödeneği alanlar işbaşı eğitim programı, mesleksel eğitim kurslarına katılarak günlük harçlıklarını da çıkarabiliyor.
İşsizlik ödeneği bağlanırken işten çıkış koduna bakılıyor. Ödenek 49 farklı işten çıkış bahisten uygun olanlara bağlanıyor. Devamsızlık, ahlaki nedenlerle işten çıkartılanlar işsizlik ödeneği alamıyor.
İşsiz kalınan periyotta verilen devlet takviyeleri, ödeneğe hak kazanma şartları konusunda merak edilen soruların cevapları şöyle:
1-Kimler işsizlik ödeneği alabilir, zarurî olan şartlar nelerdir?
Kendi istek, kusuru dışında işsiz kalmak, hizmet akdinin sona ermesinden evvelki 120 gün hizmet akdine sahip olunması, son 3 yılda 600 gün mühletle sigorta priminin ödenmiş olması gerekiyor. Kontratın feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR ünitesine şahsen ya da elektronik ortamda müracaatta bulunması zaruriliği var.
Devlet hem çalışan hem işsizin yanında! Vatandaşa 6 başka destek
Bu mühlet aşıldığı takdirde alınacak maaş müddeti de o kadar düşüyor. Yani 10 ay maaş alacak bir sigortalı şayet 2 ay geç başvurursa 8 ay maaş alıyor. Kendi isteğiyle işten ayrılanlar alamıyor.
Yeni işe girildiğinde ve emekli olunduğunda aylık kesiliyor. İşsizlik ödeneği aldığı mühlet içinde rastgele bir toplumsal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih prestijiyle kesiliyor.
3-İşsizlik ödeneği müddetinde prim gün sayısı dikkate alınıyor mu?
İşten kendi istek, kusuru dışında ayrılana verilen ödenek geçmiş prim gün sayısına nazaran 6 aydan başlayıp 10 aya kadar çıkıyor. İş buluncaya kadar nakit gereksinimi karşılanırken, ödenek son brüt fiyat üzerinden hesaplanıyor.
Hizmet akdinin feshinden evvelki son 3 yılda 600 prim gün ödenmesi durumunda 180 gün, 900 gün prim 240 gün, 1080 gün prim ödenmesi durumunda 300 gün müddetle ödenekten yararlanılabilir.
4- Beş yıl evvel işsizlik ödeneği almıştım. Bu yıl tekrar işsiz kaldım, yararlanabilir miyim?
Daha evvel işsizlik ödeneğinden yararlananlar şartları yerine getirmeleri durumunda tekrar işsizlik maaşı alabiliyor. Yeni bir ödeneğe hak kazanamayacak biçimde işten ayrılma halinde daha evvel durdurulan hak sahipliği varsa oradan kalan mühlet kadar işsizlik ödeneğinden faydalanılabilir.
5-İşe girer girmez İŞKUR’a bildirmek zorunda mıyım?
Gelir getirici işte çalışmaya başlayanların bir gün dahi olsa 15 gün içinde İŞKUR’a bilgi vermeleri gerekiyor Zorlayan sebepler dışında bu mühlet geçerse hak sahipliği mühletinden düşülür.
6-İşsizlik ödeneğine haciz konulabilir mi?
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve diğerine devredilemiyor.
7-İşsiz kalındığında ödenekle birlikte hangi devlet dayanaklarından yararlanılabilir?
Sıhhat garantisinden yeni nitelik kazanabilecekleri etkin programlardan, yeni iş bulmalarına yönelik hizmetlerden yararlanabilir. İşsizlik ödeneği alanın sıhhat sigorta primi işsizlik sigortası fonundan ödeniyor. Ailesi de bu hizmetten yararlanabiliyor.
İŞKUR tarafından işbaşı eğitimleri, meslek kurslarına alınarak yeni iş bulma imkanı tanınıyor. Sanayi kesimindeki mesleklerde düzenlenen istihdam garantili mesleksel eğitim kurslarına katılan bayanların bakmakla yükümlü olduğu 2-5 yaş ortası çocukları kreş yardımı yapılıyor. Toplum faydasına programlara katılanlara net minimum fiyata kadar 11 bin 402 lira ödeme yapılıyor.
8-İşsizlik ödeneği alırken İŞKUR’un teklif ettiği işi kabul etmezsem kesilmesi kelam konusu olur mu?
Son çalışılan işin fiyat ve çalışma şartlarına yakın, ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sonları içinde bir işi haklı nedene dayanmadan reddedenlerin ödeneği kesilir.
Ayrıca, kontrollerde işsizlik ödeneği aldığı devirde kayıt dışı çalıştığı tespit edilenlerin de ödeneği yine başlatılmamak üzere kesilir.
HAZAL ATEŞ
