Arama motorlarından derlediği bilgileri manalı metin haline getiren yapay zeka, yeni bir tartışma başlattı. Beste ve fotoğraf yapıp kıssa yazmasıyla hayatımızda tanınan hale gelen yapay zeka, telif hakkı davalarıyla karşı karşıya. Birçok bestekar, ressam yahut araştırmacı kendi yapıtlarının müsaadesiz kullanıldığı gerekçesiyle dava açıyor.
Yapay zekanın hayatımızdaki yerine alışmaya çalışırken bilhassa türel alandaki tartışmaları, bitmek bilmiyor. ChatGPT, Bard ve öbür sohbet robotlarının ürettiği bilgi ve görseller için telif hakkı davaları açılmaya başladı. Tanınan uygulamalar, arama motorlarından derlediği bilgileri kendi yapay zeka süzgecinden geçirerek bir yazıya yahut görsele dönüştürüyor. Kodlama, şiir, beste, makale, fotoğraf yahut haber yazımında internetteki bilgiler derlenerek kullanıcıya sunuluyor.
DİJİTAL MÜZİKTEN NASIL YARAR SAĞLANIR?
İşin enteresan tarafı, bir öğrenci tezini dijital ortamda hazırlayıp kendi ismini yazabilirken, yapay zekanın bestelediği şarkıyı seslendiren sanatçı da bundan gelir elde edebiliyor. Yolun başında olunmasına karşın, yeni kuşak yapay zeka teknolojileri farklı tartışma alanlarıyla gündemi oldukça meşgul edecek üzere görünüyor. Son devirde sıkça gördüğümüz ‘bu resmi robot çizdi’, ‘aşağıdaki şiiri yapay zeka yazdı’, ‘dinlediğiniz beste bilgisayar ortamında oluştu’ üzere paylaşımlar bu işin nereye gittiği sorusunu da gündeme getirdi.
KELİMELERLE KOMUT VER FOTOĞRAFIN HAZIRLANSIN
Hal bu türlü olunca araştırmacı, muharrir, bestekar, ressam yahut internete rastgele bir şey üreten şahıslar için telif hakkı mağduriyeti ülkelerin hukuk sistemini yakın vakitte epey meşgul edecek üzere görünüyor. Bugünün teknolojilerinde sözlerle komut vererek bir görseli tanım etmek mümkün. Yapay zekanın ürettiği içeriklerin ise diğer şahısların yapıtlarını andırması asıl tartışmayı ateşliyor. Kimi eser sahipleri de teknoloji şirketlerinden tazminat alabilmek için farklı münasebetlerle dava açıyor.
ABD’DEN EMSAL KARAR GELDİ
En son ABD’de Stephan Thaler isimli sanatçı yapay zekanın oluşturduğu görselin benzerliği nedeniyle federal mahkemeye telif davası açtı. Mahkeme ise, “Söz konusu yapıta insan eli değmediği için telif hakkı alınmaz” biçiminde karar verdi. Ülke çapında misal alanlarda faaliyet gösteren meslek örgütleri ise emsal oluşturabilecek bu kararı protesto etti. 2018 yılında da Thaler, yapay zeka sistemi tarafından insan katkısı olmadan yapılan “Cennete Yeni Bir Giriş” isimli görsel sanat yapıtının telifi konusunda olumsuz cevap almıştı.
Meta, ChatGPT’ye rakip olacak
Öte yandan, global manada bir yapay zeka hukuku gelişmiş değil. Birçok ülke kendi bakış açısına yahut olaylara nazaran yargı süreci izliyor. ABD, telif konusuna sıcak bakmazken, Çin ve Avrupa Birliği üzere örnekler yasal hakların korunması üzerinde çalışıyor. Bu ortada, teknoloji devi Meta, ChatGPT-4’ten daha uygun olacak bir yapay zekayı geliştirdiğini açıkladı. Program, yanlış bilgi ve telif ihlali üzere mevzularda hassas biçimde geliştirilecek olsa da şirket yetkililerinin yanlış kullanımla ilgili tasaları devam ediyor.
