Küresel besin krizi ortamında, tarımda arz güvenliği ve sürdürülebilirlik odaklı siyasetleri kararlılıkla sürdüren Türkiye, değerli ıslahatlara imza atıyor. Dünyanın en büyük 10 tarım iktisadından biri pozisyonunda bulunan Türkiye, ziraî hasılada Avrupa birincisi, dünyada ise 10’uncu sırada yer alıyor. Geçtiğimiz yıl tarımda 30 milyar dolar ihracat yapılırken, 50 milyar dolar gayesi doğrultusunda çalışmalar yürütülüyor.
EZBERE ÜRETİM PERİYODU SONA ERDİ
Özellikle 2024-2026 periyodunu kapsayan Orta Vadeli Program’ın (OVP) açıklanmasının akabinde tarımda değerli uygulamalar devreye alınmaya başlandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın birinci ıslahat adımı ‘Tarımsal Üretimin Planlanması Konseyi’nin kurulması oldu. Böylelikle tarımda ezbere üretim periyodu sona eriyor. Oluşturulan heyet, üretim planlamasını ziraî faaliyet alanlarına nazaran havza yahut işletme bazında belirleyecek. Çiftçinin hangi bölgede ne takım ne biçeceği, 3 yıllık planlamayla bugünden belirlenecek. Arz teminatının temin edilmesi, verimliliğin artırılması ve ziraî üretimin geliştirilmesi için iklim değişikliğini de dikkate alarak planlama yapacak olan konsey, eser kümelerinde taban ve azami üretim ölçülerini belirleyecek.
22 YIL SONRA BİRİNCİ DEFA TARIM SAYIMI YAPILACAK
Genel Tarım Sayımı Yapılmasına Ait Protokol ile tarımda planlı üretim modeline geçişin değerli adımlarından birisi de atıldı. Uygulamanın birinci kademesinde; mevcut idari kayıtlarda yer almayan tarım yerlerinin belirlenmesi ve bu yerler üzerinde ziraî faaliyette bulunan ziraî işletmelerin tespiti gerçekleştirilecek. Ayrıyeten ön tarama faaliyetleri, soru formları ve bilgi giriş programlarının hazırlanması, bilgilendirme, eğitim ve tanıtım faaliyetleri yapılacak. İkinci evrede ise birinci basamakta elde edilen bilgiler temel alınarak, memleketler arası gereklilikler ve ulusal gereksinimler doğrultusunda belirlenen değişkenlere ait bilgiler alandan derlenerek elde edilecek bilgiler kamuoyu ile paylaşılacak. Bu kapsamda tarım sayımı son olarak 2001’de yapılmıştı.
Sözleşmeli tarım sistemi kuruluyor
Tarım ve Orman Bakanlığı ayrıyeten, kontratlı üretimin geliştirilmesi için de kıymetli bir uygulamayı hayata geçirdi. Bakanlık tarafından hazırlanan “Sözleşmeli Üretimin Adap ve Asılları Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna nazaran, kontratlı üretimde irade serbestisi temel kabul edilirken, salgın hastalıklar, tarım eserleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, ziraî üretimin iç yahut dış talebe uygun olarak ayarlanması yahut bitki ve hayvan sıhhatinin korunması gayesiyle, gereksinim halinde Bakanlıkça belirlenen eser yahut eser kümeleri kontratlı olarak üretilecek. Bakanlık kontratlı üretimi kayıt altına almak için kontratlı üretim idare sistemini kuracak ve işletecek. Ziraî üretim kontratına tabi eserlere yahut üretim varlıklarına sigorta yaptırılması zarurî olacak.
Burak Karaca
