Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Heyeti için bulunduğu New York’ta, Amerikan PBS kanalının konuğu olarak, gündeme ait soruları yanıtladı.
Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden vazgeçmeye hazır olup olmadığının sorulması üzerine Erdoğan, Türkiye’nin AB’nin kararlarına kıymet verdiğini söyleyerek, “AB olumlu bir karar verirse bunu memnuniyetle karşılarız. Türkiye son 50 yıldır AB’nin kapısında oyalandırılıyor. Biz her vakit kendi kendine yeten bir ülke olduk. Hiçbir vakit AB’nin katkılarına ya da takviyesine muhtaç olmadık, buna muhtaçlığımız yok.” diye konuştu.
– “İsveç terörle ilgili kelamlarını tutmalı”
İsveç’in terörle ilgili kelamlarını tutması gerektiğini kaydeden Erdoğan, “Hala Stockholm sokaklarında teröristlerin gezdiğini görüyoruz.” sözünü kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç’in NATO’ya iştirak teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından değerlendirileceğini ve en sonunda onaylanacak yerin burası olduğunu belirterek, “Bu TBMM’nin gündeminin bir kesimidir. Meclis kendi takvimi çerçevesinde durumu kıymetlendirecek. Bu teklif milletvekillerinin oylamasına sunulacak.” dedi.
Erdoğan şöyle devam etti:
“Bunun gerçekleşmesi için İsveç’in elbette verdiği kelamları tutması gerekiyor. Terör örgütlerinin Stockholm sokaklarındaki şovlarını ve faaliyetlerini derhal durdurmaları gerekmektedir. Zira bunun nitekim gerçekleştiğini görmek Türk halkı için çok kıymetli olacaktır. İsveç mevzuatta değişiklik yapmış üzere görünüyor lakin bu kâfi değil.”
ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı ile İsveç’in NATO’ya üyeliği hususlarının birbiriyle temaslı olduğunu düşünüp düşünmediğine ait Erdoğan, “Bana nazaran temas olmamalı. Lider (Joe) Biden, bu hususta kararı Kongre’nin vereceğini söyledi. Biz de her vakit diyoruz ki bizim de Türkiye Büyük Millet Meclisimiz var. Yani bu hususlara parlamento karar verir. Parlamento bu hususta olumlu bir karar vermezse o vakit bu konuda yapacak bir şey yok.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, ABD Kongresinde Senatör Bob Menendez üzere isimlerin Yunanistan’ın güvenliği üzere bir dizi mevzuyu mazeret ederek Türkiye’ye F-16 satışına olumsuz yaklaşım sergilemesiyle ilgili ise “Bob Menendez, Türkiye’yi tanımıyor. O denli görünüyor ki Bob Menendez, Tayyip Erdoğan’ı da tanımıyor.” dedi.
Yunanistan ile Türkiye’nin kadim bir dostluğu olduğuna işaret eden Erdoğan, “Menendez’in Türkiye’ye düşmanca bir yaklaşım sergilediği görülüyor ve bizi kendi seçtiği muhakkak tartışma alanına çekmeye çalışıyor. Fakat bunun bir modülü olmayacağız. Yunanistan’la dostluğumuz onların sandığı üzere değil.” formunda konuştu.
Türkiye’nin Ukrayna savaşı bağlamında Rusya’ya “AB ve öbür NATO üyeleriyle” tıpkı seviyede yaptırım uygulamaması kararına yönelik ABD’nin birtakım senatörlerinin tenkitleriyle ilgili ise Erdoğan, “AB üyeleri ne yapıyorsa biz de onu mu yapacağız? Türkiye’nin dünyadaki pozisyonu farklı, AB üye ülkelerinin farklı. Rusya bizim en yakın komşularımızdan biri ve ortak bir tarihimiz var.” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin de öncülüğünü üstlendiği Karadeniz Tahıl Teşebbüsü sayesinde 33 milyon ton tahıl ihracatı gerçekleştiğini anımsatarak, “Bunu AB istedi diye yapmadık. Bu üstlendiğimiz insani bir yükümlülüktü.” açıklamasında bulundu.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nü neden tekrar canlandırmadığına ait soruya Erdoğan, “Biz (Putin’in) kendilerinden rica ettik ve onlar 1 milyon ton daha göndereceklerini söylediler.” karşılığını verdi.
– “Batı’ya ne kadar güveniyorsam Rusya’ya da o kadar güveniyorum”
Erdoğan, Putin’in tahıl ihracatının çabucak başlayacağını söylediğini belirterek, gelişmeleri takip ettiklerini lisana getirdi.
“Bu kelamını tutacağına dair ona (Putin’e) güveniyor musunuz?” sorusuna karşılık ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
“Benim (Putin’e) güvenmemem için hiçbir sebep yok. Batı ne kadar güvenilirse Rusya da en az o kadar sağlamdır. 50 yıldır bizi kapısında bekleten AB’dir. Şu anda Batı’ya ne kadar güveniyorsam Rusya’ya da o kadar güveniyorum.”
Putin’in tahıl muahedesini Ukrayna savaşında avantaj olarak kullandığı ve liderliğine güvenilmeyeceği istikametindeki bir soruya da Erdoğan, “Katılmıyorum. Doğal gazımın yarısı Rusya’dan geliyor, bu da demek oluyor ki dayanışma içindeyiz. Ortak adımlar atıyoruz ve savunma endüstrisi alanında da işbirliği yapıyoruz. Bunları Rusya ile yapabiliriz.” karşılığını verdi.
Erdoğan, Ukrayna savaşı hakkında Putin ile yaptığı görüşmelerle ilgili soru üzerine de şunları kaydetti:
“Çok açık ve net olmak gerekirse, bu savaşın uzun süreceği ve savaşın bir an evvel bitmeyeceği çok açık. Çok umutlu olmak istiyoruz. Sayın Putin de aslında bu savaşın bir an evvel bitirilmesinden yana. Ben yalnızca onun kelamlarına nazaran bunu söylüyorum, Sayın Putin, bu savaşın bir an evvel bitirilmesini istiyor. Onun söylediği şey bu ve onun kelamlarına inanıyorum.”
Diğer yandan Putin ile 2014’te Kırım konusunda görüşmelerde bulunduğunu kaydeden Erdoğan, “Bu görüşmelerde başarılı olamadım ve onların Kırım’dan çekilmesini sağlayamadım. Bunun şu anda da mümkün olmayacağını düşünüyorum. Bence bunu yalnızca vakit gösterecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, Ukrayna’daki savaşın ne kadar süreceği ve ne vakit biteceğine dair bir takvimden bahsetmenin de mümkün olmayacağını belirterek, “Savaşın ne kadar süreceğini sadece iki önder söyleyebilir.” dedi.
Sunucunun, Türkiye’nin Rusya’yla mı yoksa ABD’yle mi münasebetinden daha fazla yarar sağladığına ait sorusuna ise Erdoğan, şu karşılığı verdi:
“Yani bu soru bir kere siyasi öndere sorulmaması gereken bir soru. Zira benim mümkün olduğu ölçüde siyaset anlayışım, dünya genelindeki her ülkeyle ‘kazan-kazan’ senaryosuna dayalı bir bağlam oluşturmaya dayanıyor. ABD ile nasıl düzgün ilgilere sahipsem tıpkı biçimde Rusya ile de güzel bağlara sahip olacağım. AB üyesi ülkelerle de tıpkı yaklaşımla ilgilerimi sürdüreceğim, kazan-kazan anlayışı içerisinde.”
Türkiye’de Sedef Kabaş, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş üzere “üst seviye tutuklamalar” bulunduğu savunularak, “Bu bireyleri susturmaya mı çalışıyorsunuz? Kelam konusu bireylerden tehdit algılıyor musunuz?” sorusu yöneltilen Erdoğan, şu formda konuştu:
“Sizi bu niçin bu kadar ilgilendiriyor? Türkiye bir hukuk devletidir. Hukuk devletinde bu çeşit kararları yargı verir. Şayet yargı bu tarafta bir karar vermişse, o vakit yargının verdiği bu karara hürmet duyalım. Ben yargı ismine konuşacak durumda değilim. Bahsettiğiniz bu kişi (Kavala) protestoların finansörüydü.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, davalarla ilgili, “Ben onlarla uğraşacak değilim.” diyerek, kararların yargı tarafından verildiğini tekrar vurguladı.
Selahattin Demirtaş’ın terörist olduğunu ve 200’den fazla kişinin vefatına yol açtığını, bu nedenle yargının bir karar verdiğini belirten Erdoğan, program sunucusunun kelamını kesmesinin akabinde, “Kesmeye hakkın yok. Hürmet duyacaksın, yargının verdiği karara hürmet duyacaksın.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Amerikan yargısı yargı da Türkiye’nin yargısı yargı değil mi? Türkiye’nin yargısına da hürmet duymaya mecbursunuz.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de hapsedildiği öne sürülen gazetecilerle ilgili soruya da Erdoğan, “Eğer teröre dayanak verdiyseler, onlar terörü destekliyorlarsa, dünyanın neresinde özgürce yaşayabilir yahut dolaşabilirler? Bu beşerler terörü destekliyor ve bu şahıslar hakkında yargı kararını veriyor.” biçiminde karşılık verdi.
Erdoğan, Amerikan halkının Türkiye ile ilgili haberleri takip ettiğini belirterek, Amerikan medyasının Türkiye ile ilgili sağlıklı ve hakikat haberler üretmesinin kıymetini vurguladı.
