Türkiye’de meydana gelen iki şiddetli sarsıntı 10 vilayette büyük yıkımları meydana getirirken binlerce de can kayıplarına sebep oldu. Asrın felaketi olarak bedellendirilen bu doğal afetten sonra milyonlarca insan muhtemel zelzeleye karşı tedbir almaya başlarken anne-babalar çocuklarına zelzele şuurunu vermenin yollarını arıyor. Pekala yaş kümelerine nazaran çocuk ve doğal ve afet şuuru nasıl olmalı? İşte ayrıntılar…
Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketi olan Kahramanmaraş zelzelesi, sonrasında ortaya çıkardığı acı manzaraları ile milyonlarca vatandaşa doğal afetlere karşı tedbir alınması gerektiğini bir defa daha hatırlattı. Kahramanmaraş’ta meydana gelen 10 vilayette birden yıkımlara ve binlerce can kayıplarına sebep olan; 7.7, 7.6 şiddetindeki sarsıntılar ve uzmanlar tarafından bir mühlet devam edeceği söylenen artçılar anne babaları da çocukları için harekete geçirdi. Uzmanlar, mümkün sarsıntılar için ebeveynlerin çocuklarını, yaş kümelerine nazaran bilgilendirmesi gerektiği üzerinde durdu. Bu haberimizde zelzele üzere doğal afet durumlarında, çocuklarınıza doğal afet şuurunu kazandırmanızda yardımcı olacak bilgileri ele aldık. Ayrıyeten zelzele anı, gereğince dehşet ve gerilimi barındırıyorken, sonrasında çocuklarınızı uzak tutmanız gereken birtakım kurallara da yer verdik.
YAŞ KÜMELERİNE NAZARAN ÇOCUK VE DOĞAL AFET ŞUURU NASIL OLMALI?
- 0-2 yaş kümesindeki çocuklar şimdi bir şeyin farkında olmadıkları için ebeveynler bahse dair rastgele bir bilgi vermelerine gerek yoktur. Fakat meskende sarsıntı nedeniyle konut ortamında oluşan dert ve panik halini algılayabildikleri için anne-babaların bu durumda sakin ve metanetli bir duruş sergilemesi kıymetlidir. Bu türlü anlarda çocuğunuzu sıkı sıkı kucaklamak bebeğinizi inançta hissettirecek onu rahatlatacaktır.
- 3-4 yaş kümelerinden çocuklar deprem üzere doğal afet sonrasındaki manzaralara şahit olmuyorsa bu yaş kümesi için de anne babaların açıklama yapmasına gerek görülmez. Ancak keşfetmeye ve daha fazla algılamaya meyilli olduğu için konutta yaşanan panik ve dehşet dikkatlerini çeker ve onların gerilime girmesine neden olur. Yolunda gitmeyen bir şeylerin olduğunu anlarlar. Bu durumda ebeveynlerin sakin bir tutumla zelzele üzere doğal afetler hakkında ufak bir bilgi vermesinde yarar vardır.
- 5-6 yaş kümesindeki çocuklar gördüklerini ve duyduklarını rahatlıkla algılayabilir. Tabiat olaylarını da anlayabilecekleri için zelzele üzere doğal felaketlerin insanları ve doğayı nasıl etkileyebileceği konusunda onları rahatlıkla bilgilendirebilirsiniz. Lakin bu yaşta mevt kavramını tam anlayamasalar da gidenin geri gelmeyeceği iletisini kavrayabilirler.
- 6-10 yaşındaki ilkokul çağı çocukları, yaşananlarla birlikte gördükleri ve duydukları her şeyi rahatlıkla anlar ve anlayış gösterebilirler. Hayatın içinde olan dramatik olaylar hakkında çocuklarınıza sade ve yalın bir anlatımla bilgi vermeniz çocuğunuzda bu üzere durumlar karşısında metanetli duruş geliştirir. Hasebiyle vefat kavramını da daha uygun anlayabilirler. Ayrıyeten çocuklardan gelebilecek “Canı yanmış mıdır? Toprak altında nefes alabilir mi?” üzere sorular, gerçeklerden uzaklaşmadan cevaplandırılmalıdır.
NOT!
Bunların yanında çocuklara sarsıntı üzere doğal afet olayları esnasında ve sonrasında ne yapması gerektiğini anlatırken acil numaraları da (110 Yangın İhbar, 112 Hızır Acil, 122 Alo AFAD (Afet ve Acil Durum), 155 Polis İmdat, 156 Jandarma İmdat, 177 Orman Yangını İhbar ve 158 Kıyı Güvenlik İhbar hattı) ezberletmenizde yarar var.
Ortaokul çağı çocukları (10-14);
Hayatın içinde olan tüm durumları, yaşananları, bunlara karşılık gelen her şey dahil olmak üzere ebeveynlerin hislerini da anlayabilme yetisine sahip olurlar. Makûs olaylara karşı kendilerini muhafaza şuurunda olurlar. Mevti ve o süreci anlamlandırmakla ilgili bir problemleri yoktur. Fakat anne-babalar olarak, çocuklarınız şahit oldukları imgeler ve duyduklarının tesirini azaltacak telkinlerde bulunmanız, onları güç durumda kalan insanlara yardım yapmaya yönlendirebilir, empati hislerini pekiştirebilirsiniz.
Lise çağı çocukları (15+);
Yetişkinlerin anlayabildiği her şeyi anlayabilir, hissedebildiği tüm hisleri hissedebilirler. Yaşanan sarsıntı üzere afetler sonrasında yalnız olmadıklarını hissetmeleri değerlidir. Rastgele bir durum karşısında ümitsizliğe kapılmamaları için dayanak olunmalıdır. Toplumu etkileyen olaylarda kendilerini işe fayda hissetmek isteyeceklerdir. Bunun için ortam ve fırsat verilmeli, yardımlaşma ve yararlı olmanın insan üzerinde bıraktığı huzuru hissetmeleri sağlanmalıdır. Bu his onların ümitsizliğini, tasalarını da azaltacak; duygusal olarak da onları rahatlatacaktır.
