Ekran Bağımlılığı Sandığımızdan Çok Daha Tehlikeli!
Teknolojinin düzgünden düzgüne hayatımızın vazgeçilmez kesimi olduğu bu günlerde, herkesin içten içe suçluluk duyarak kendisini yaparken bulduğu davranış; ekrana kilitlenmek!
“5 dakika bakayım, sonra işime gücüme dönerim!” diyerek başlanır genelde, fakat bazen saatleri geç, GÜNLER boyunca bizi resmen istekli halde kölesi haline getirmeyi başarıyor bu toplumsal medya platformları. Bu durumda da biz hatalı hissediyoruz. Lakin tıpkı vakitte yapmaya devam ediyoruz. Birinci evvel bilmemiz gereken birkaç durum var.
Bu toplumsal medya şirketlerinin uygulamalarını yönetim eden yapay zekâ yazılımları mevcuttur. Bu yazılımlar, bireylerin en çok ilgisini çeken görüntüleri ve fotoğrafları gösterirler. Bunu sanırım bilmeyen yoktur. Lakin görmediğimiz şey şu. Bu yazılımlar bizden çok daha güçlüler. Yani bizim hakikaten çok güç karşı koyabileceğimiz ve vazgeçebileceğimiz içerikleri daima ve anlık olarak önümüze koyabilecek düzeyde vahim yazılımlar. Bizim beynimiz, bu yazılımların acımasız gücü ile pek de başa çıkabilecek düzeyde değil.
Hepimiz istiyoruz bundan kurtulmak. Tahminen de her gün bırakacağımızı düşünüyoruz. Tahminen de her gün o okumak istediğimiz kitabı elimize almak istiyoruz. Bunu yapamayınca da kendimizi suçluyoruz ve eleştiriyoruz. “Ben demek ki başarılı bir insan değilim!” diyerek kendimizi aşağılıyoruz. Bakar mısınız, bizim psikolojimize ne boyutlarda ziyan veriyorlar? Resmen en temeldeki zaaflarımızı bize karşı kullanarak bizim vaktimizi çalıyorlar. Bunun karşılığında da elde ettiğimiz tek şey, birkaç doz dopamin hormonundan ibaret. O da gün sonuna varmadan bitiyor esasen.
Bu bağımlılıktan kurtulmak istediğiniz birinci vakitleri hatırlayın. Kaç yıl önceydi? 1 mi? 5? 10 mu yoksa? Yalnızca birkaç dakika bakayım diyerek çıkılan bu yolda, 10 yıllar boyunca bu ekranın önünde hayatını heba etmiş birçok çocuğumuz ve gencimiz şu anda ortamızda dolaşmakta. Toplumsal manada çok fazla gelişememiş yeteneklerinden dolayı, toplumdaki pozisyonları ve kendi benlikleri hakkında kuşkuya düşerek geçiriyorlar günlerini. Hele bir de küçücük çocukları oyalamak için verdiğimiz telefonların verdiği ziyanı düşünmek bile istemiyorum.
Sevgili dostlarım. Teknoloji gelişiyor. Gelişmeli de. Toplum değişiyor, değişmeli de. Biz de bu duruma ahenk sağlamalıyız, evet. Yeniliklere her vakit açık olmalı ve hayatın bize getirebileceklerine karşı süratlice adapte olma yeteneğine hepimiz sahip olmalıyız. Bu yanlışsız evet!
Ancak bunu yaparken kendi benliğimizi bize unutturacak kadar ileri gitmeye çalışan toplumsal medyanın pençesinden, ekran bağımlılığından kurtulmanın yollarını araştırmaya geçmemiz gerekmektedir. Çocuklarımıza telefon ve bilgisayarı çok oynadıkları konusunda kızarken kendimizin de ekran müddetlerini görmezden gelemeyiz. Çok mu güç geliyor? Şunu sorayım.
“Hayatım boyunca beni sömürecek, tüm kıymetli vaktimi bir hiç uğruna benden alacak ve benim ferdî gelişimimi yavaşlatacak bir şeyin hayatımın tamamını sömürmesini izlemek mi sıkıntı, yoksa yalnızca kısıtlı bir vaktimi alacak bir kurtuluş ve tedavi sürecine girmek mi?” Toplumsal medya bağımlılığından kurtulmayı amaçlıyorsanız bunun en hoş yolu bir psikoterapi sürecinden geçmektir. Psikolog yardımı ile üstesinden gelinebilecek bir sıkıntıdır.
Psikolog Oğuz Demir
