Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, enflasyona ait, “Aylık bazda düşüşleri daha erken göreceğiz. Bu sene sonuna yanlışsız, gelecek yılın başlarında aylık bazdaki gelişmeleri göreceğiz. Yıllık bazdaki gelişmeleri ise daha çok 2024’ün ortaları üzere görmüş olacağız.” dedi.
Yılmaz, Kanal 7 canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
Orta Vadeli Program (OVP) ile siyasi istikrar ve itimat iklimini teknik öngörülebilirlik sağlayarak desteklediklerini belirten Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın programa takviyesini ortaya koyduğunu, bunun çok değerli olduğunu söyledi.
Yılmaz, OVP’yi hazırlarken ilgili tüm kesitlerle istişare yürüttüklerini hatırlatarak, şöyle konuştu:
“Dolayısıyla uygulanma imkanı yüksek bir program. Niçin uygulanma imkanı yüksek? Birincisi dediğim üzere gerisinde siyasi irade güçlü. İkincisi toplumsal sahiplenme de oluşmuş oldu. Ben eski bir planlamacı olarak şunu size rahatlıkla tabir edebilirim. Bir plan dokümanının son çıktısından daha kıymetli olan o dokümanı üretme sürecinizdir. O süreçte zati siz birçok tartışmayı yaparsınız, konuşursunuz, bir anlayış birliği oluşturursunuz. Hasebiyle uygulanma imkanı yüksek bir doküman ortaya koymuş olursunuz. Bunun da yansımalarını içeride, dışarıda görüyoruz doğrusu. Genel olarak hem içeride hem dışarıda önemli manada bir takdir topladı Orta Vadeli Program. Dünya Bankası’nın 17 milyar dolar olan 3 yıllık taahhüdünü 35 milyar dolara çıkarması, Körfez ülkelerinden yeniden gelen olumlu yansılar, tekrar yatırımcı görüşmelerinde Sayın Bakanlarımızın yaptığı toplantılardan gelen geri bildirimler diyelim ve kredi derecelendirme kuruluşlarının yaptığı birtakım açıklamalar, içeride tekrar iş dünyasının değişik kısımların yaptığı değerlendirmeler bu Orta Vadeli Program’ın misyonunu ifa ettiğini gösteriyor. Bundan sonra değerli olan adım adım buradaki programımızı hayata geçirmek.”
– “Belirsizliklerin azaldığı yeni bir periyoda girmiş durumdayız”
“Enflasyonun tarafını tekrar aşağı gerçek çevirmesi ne vakit mümkün olacak?” sorusuna Yılmaz, şu karşılığı verdi:
“Şu anda bir geçiş sürecindeyiz, siyasetlerde birtakım güncellemeler oldu. Yeni bir devir başladı. Enflasyonla çaba de bu periyodun gerçekten en temel önceliklerinden bir tanesi. Süreksiz olarak enflasyonda bir yükseliş var bu geçiş periyodunun kaidelerinden kaynaklanan. Kurda önemli bir hareketlilik oldu biliyorsunuz. Maaş ve fiyatlarda önemli artışlar oldu. Öteki taraftan güç fiyatlarında dünyada beklentilerin bilakis bir yükseliş gerçekleşti. O da direkt zati biliyorsunuz etkiliyor birtakım kalemleri. Bunun dışında bütçe açığını aşağı çekebilmek için birtakım önlemler aldık doğrusu onların da enflasyona süreksiz olarak olumsuz yansımaları da oldu. Bütün bunları bir ortaya getirdiğiniz vakit süreksiz bir artış kelam konusu. Lakin bir taraftan da güncellenmiş bir siyasetler, kararlı uygulamalar var. Belirsizliklerin azaldığı yeni bir periyoda girmiş durumdayız.
Dolayısıyla bir mühlet sonra bu süreksiz yükseliş yerini düşüşe bırakacaktır. Aylık bazda düşüşleri daha erken göreceğiz. Bu sene sonuna gerçek, gelecek yılın başlarında bu aylık bazdaki gelişmeleri göreceğiz. Yıllık bazdaki gelişmeleri ise daha çok 2024’ün ortaları üzere görmüş olacağız. Zira bir baz tesiri oluştu. Bu temmuz, ağustosta önemli bir yükseliş oldu. Bundan sonraki aylarda o denli bir artış beklemiyoruz doğrusu.”
Yılmaz, “Seneye bu vakitler kaç olur mesela enflasyon?” sorusuna, “Tam bu vakitleri söyleyemem lakin ortalama bir hesabımız var yüzde 33 olarak ve bu da gerçekleştirilebilir bir sayı diye düşünüyorum.” karşılığını verdi.
– “Mesleki eğitime daha önemli bir biçimde eğileceğiz”
Depremin tesirlerine karşın Türkiye’de istihdam artışının devam ettiğini lisana getiren Yılmaz, enflasyonla uğraşın kısa vadede istihdam siyasetlerine meydan okuduğunu lakin orta vadede düşen bir enflasyon ve artan öngörülebilirliğin istihdamı da kalıcı biçimde destekleyen bir siyaset olduğunu söyledi.
Türkiye’nin büyüme performansının devam edeceğini anlatan Yılmaz, tüketimin daha istikrarlı hale geleceğini, yatırım, üretim, ihracatın finansman imkanlarıyla, destekleyici-düzenleyici çerçevelerle, teşvik siyasetleriyle destekleneceğini söz etti. Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bir taraftan enflasyonla çaba edeceğiz lakin bir taraftan da kalkınmakta, gelişmekte olan genç nüfusuna istihdam sağlamak durumunda olan bir ülke olarak bu politikalarımızı güçlü bir halde uygulayacağız. Örneğin YTAK kredilerimiz vardı bizim. Yeni devirde güncellenmiş bir biçimde bunları devam ettireceğiz. İhracata her türlü takviyesi vermeye hazırız. Bu reeskont kredilerinde önemli artışlar yapıldı. Dışarıdan temin ettiğimiz fonların bir kısmını yeniden Eximbank kanalıyla gerek ihracatın garantisinde gerek finansmanında kullandıracağız. Hasebiyle ihracatçıya, döviz kazandırıcı faaliyetlere genel olarak her türlü takviyesi vermeye devam edeceğiz. Bir yandan da bu istihdam açısından mesleksel eğitimi çok kıymetli görüyoruz. Son devirlerde güçlendirilmiş birtakım politikalarımız var. Bunların da meyvelerini önümüzdeki periyotta daha fazla vereceğini düşünüyoruz. Mesleksel eğitime daha önemli bir halde eğileceğiz. Orta Vadeli Programda da kamu-özel işbirliğini öne çıkardık burada.”
– Ülkeye yabancı yatırımcı girişi
Ülkeye yabancı kaynak girişinin ne durumda olduğu sorulan Yılmaz, son periyotta Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile 51 milyar dolarlık bir paket mutabakatın imzalandığını lisana getirdi.
Anlaşmanın çok kıymetli olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Süreç başladı. BAE otoritelerinin hazine ile görüşmeleri var. Bu yıl bitmeden gerçekleşmesini bekliyoruz. Müzakereler son evrelere geldi diye biliyorum. Bu işler kolay değil, bir sürü ayrıntı var. Yıl başından evvel bu kaynakların Türkiye’ye geleceğini düşünüyorum. Finans akışı başlayacak. Son üç aya baktığımız vakit cari açığımız olduğu halde rezervlerin artmaya başladığını görüyoruz. Geçen hafta prestijiyle rezervlerde 22 milyar dolar net bir artış oldu. Son üç ayda gerçekleşti bu sayı. İşin özeti bu. Borsamıza aşikâr bir akış başladı. Öteki kanallarla da yatırımcı ve finans ilgisinin arttığını görüyoruz.” dedi.
Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son ABD seyahatinde Türkiye’ye çok ağır bir yabancı ilgisi görüldüğünü söyledi.
Gelecek devirde ülkeye daha fazla kaynak girişi olacağına dikkati çeken Yılmaz, “Cari açığımızı düşüreceğiz orta vadeli planda. Hem bunu çok daha rahat bir halde finanse edeceğiz. Bir taraftan da rezervlerimizi arttıracağız. Şu anda rezerv artışının devam ettiğini rahatlıkla tabir edebilirim. Yatırımcı inancını gösteren CDS göstergesi var. Bu sayı 700’lere kadar çıkmıştı. Seçim sonrası 400’ün altına geldi. Yatırımcının ilgisini özetleyen bir sayı. Hiçbir vakit Türkiye o kadar riskli bir ülke olmadı bence fakat maalesef o denli bir yüksek risk algısı oluşturuldu. Şu anda bu algı muhakkak bir düzeye geldi fakat bu da kâfi değil. Önümüzdeki devirlerde daha da aşağı gittiğini göreceğiz.” sözlerini kullandı.
Cevdet Yılmaz, Türkiye’de yatırımlarla tasarruf ortasında bir farkın olduğunu, tasarrufların yatırımlara yetmediğini kaydetti.
Yatırımları sürdürmeleri lakin bunu sağlıklı bir halde finanse etmeleri gerektiğini lisana getiren Yılmaz, “Uzun vadeli fonlarla, doğudan yatırımlarla, sağlıklı finansal kaynaklarla yatırımları finanse etmeliyiz. Bir taraftan da rezerv biriktireceğiz. Türkiye, inanç veren, yatırımcıya kazandıran bir ülke. Hem biz kazanacağız hem de ülkemize güvenip yatırım yapanlar kazanmış olacaklar.” dedi.
– Emekli maaşı düzenlemesi
Yılbaşı prestijiyle memurların maaşlarında enflasyon oranına nazaran bir artış olacağını, bu artışın memur emeklilerine de yansıyacağını anlatan Yılmaz, “İşçi emeklileri, Bağ-Kur emeklileri ve taban emekli aylığı alanlara ait oransal artışlar ve enflasyon farkı olacak. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın talimatıyla bu kesitlere dönük dengeleyici bir çalışmayı sürdürüyoruz. Çalışmayı yıl sonuna kadar tamamlayarak emeklimizin yanında olmaya devam edeceğiz. Düşük alanları destekleyici mahiyette bir yaklaşımımız olacak.” diye konuştu.
Kıdem tazminatı düzenlemesine ait soru üzerine Yılmaz, “Şu anda bir çalışmamız yok. Sendikalarla oturup uzlaşmadan, muahededen bir anlayış birliği oluşturmadan bu mevzularda hiçbir vakit bir adım atmadık, atmayacağız.” dedi.
