Konya’da düzenlenen “Obruk Alanlarının Tespit Edilmesi Projesi Sonuç Tanıtım Toplantısı”na katılmak üzere kente gelen Tatar, AA muhabirine, obrukların takip edilmesi gereken bir afet olduğunu söyledi.
Obrukların, sarsıntı üzere ne vakit, nerede, ne formda olacağının bilinmediğini fakat kimi jeofizik yollarıyla obrukların oluşumu öncesinde bir afete dönüşmeden takip edilebildiğini anlatan Tatar, obrukların en çok Konya’yı etkileyen afetlerden olduğunu bildirdi.
Tatar, risk azaltma manasında bir, hatta birkaç adım öteye gidilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bu manada tehlike haritalarının oluşturulması, gerisinden risk haritalarının hazırlanması son derece kıymet taşıyor. Bilhassa bu tıp jeolojik tehlikelerin imar planlarına işlenmesi son derece kıymetli.” diye konuştu.
Orhan Tatar, Konya’da artık yerleşim yerlerine yakın kesitlerde obruk oluşumlarının görüldüğünü, ikinci kademesinde birtakım aletsel prosedürlerle yerleşim alanlarını tehdit eden obruk alanlarının tespiti ve bertaraf edilmesinin değerli olduğunu aktardı.
Obrukların tarım, hayvancılık üzere alanları da etkilemesi nedeniyle afet riskinin bütünleşik bir biçimde azaltılması gerektiğini belirten Tatar, şunları kaydetti:
“Obruk, yalnızca jeolojik bir tehlike değil, bunun farklı boyutları, farklı paydaşları var. Obrukların, bilhassa yerleşim alanlarını tehdit etmeden tespit edilmesi, bertaraf edilmesi son derece ehemmiyet taşıyor. Öncelikle envanter çalışması yaparsınız, bunun üzerine hassaslık haritalarınızı oluşturursunuz, gerisinden tehlike haritaları gelir ve onun üzerine risk haritasını oluşturmak durumundasınız. Hasebiyle bu birinci iki etap geçilmiş durumda. Konya, bilhassa dünya ölçeğinde bu cins afetlere karşı neler yapılması gerektiği konusunda örnek çalışmaların olduğu bir ilimiz. Ülkemizde bilimsel literatüre katkı sağlayacak iki kitap ortaya çıktı. Biri Obruk Temel Kitapçığı, bir başkası Obruk Teknik Kitapçığı. Bunlar incelendiğinde obruklarla ilgili, obrukların mühendislik jeolojisi açısından kıymetlendirilmesi ve bu alanların ıslahı ile ilgili birçok farklı bilgiyi görüyorsunuz.”
Tatar, AFAD’ın bütün afet risklerinde olduğu üzere Konya bölgesi için kıymetli bir tehlike olan obruk oluşumlarını da daima izlenmesi ve kıymetlendirilmesi konusunda çalışma yürüttüğünü lisana getirdi.
6 Şubat’ta yaşanan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin Türkiye’de son 500 yılda yaşanan en büyük felaket olduğunu anımsatan Tatar, bu zelzelelerin jeolojik haritaları büsbütün değiştirdiğini tabir etti.
Bu zelzelelerin jeolojik manada ve tesir alanı bakımından öteki sarsıntılardan çok farklı olduğuna dikkati çeken Tatar, “9 saat ortayla 11 vilayetimizin direkt, 18 vilayetimizin dolaylı olarak etkilendiği büyük bir coğrafyadan bahsediyoruz ki bu coğrafya birçok Avrupa ülkesinin yüzölçümünden çok daha fazla. Münasebetiyle bu türlü büyük iki sarsıntı sonrasında bölgedeki birçok fay da etkilendi.” diye konuştu.
“Obruklar, yerkabuğunun 300 metre derinliğine kadar alanlarda tesirli olan bir oluşum”
Bu etkilenme sonucunda iki sarsıntının oluşturduğu artçı sarsıntıların meydana geldiğini aktaran Tatar, şöyle konuştu:
“Diğer yandan da bu zelzelesi oluşturan fayların dışında kimi fayların da orta büyüklükte sarsıntı ürettiğini görüyoruz. Konya’da, Niğde’de de zelzeleler oldu. Aslında bütün bunların hepsi 6 Şubat’taki zelzelelerin oluşturduğu yerkabuğundaki tesirin sonucunda ortaya çıkan sarsıntılar. Olağan obruklar da benzeri formlarda. Obruklar, yerkabuğunun 300 metre derinliğine kadar alanlarda tesirli olan bir oluşum. Konya Ovası’nda çok sayıda obruk oluşumunun olduğunu görüyoruz. Konya’nın dışında öteki kentlerimizde de oluşumlar var. Bilhassa sarsıntının etkilediği alanlar içerisinde kalan bölgelerde yeniden obruk oluşumları var. Münasebetiyle bu oluşumlarda direkt tesiri olmasa bile en azından şu son 6-7 ayda oluşan obruklarda artçı sarsıntıların tesirinin olduğunu söylemek mümkün.”
