– Ulusal Eğitim Bakanlığınca (MEB), ilkokullarda ölçme-değerlendirme çalışmaları, test sisteminin büsbütün sona erdirildiği “sınav değil, süreç odaklı” öğrenme yaklaşımını temel alan “öğrenci gelişim dosyası” üzerinden yapılacak.
Yeni süreçle okullarda “durum değerlendirmesi” çok duyulan bir kavram haline gelecek ve Ulusal Eğitim Bakanlığının bu gayeyle hazırladığı ölçme araçları öğretmenlerin kullanımına sunulacak.
Ölçme, Kıymetlendirme ve İmtihan Hizmetleri Genel Müdürü Kemal Bülbül, ilkokullardaki ölçme kıymetlendirme uygulamalarındaki yeniliklere ait AA muhabirine açıklama yaptı.
Bülbül, okullarda sonuç odaklı ölçme sisteminden süreç odaklı ölçme sistemine geçiş çalışmasını içeren yeni düzenlemenin, anaokul ve ilkokul seviyesindeki öğrencilerin öğrenme süreçlerinin kıymetlendirilmesine yeni bakış açısı getireceğini söyledi.
Öğretmenlerin ders aktiflikleri sırasında daima ölçme faaliyeti yürüttüğüne işaret eden Bülbül, şunları kaydetti:
“Öğrencilerin verilen yönergeleri anlaması, hakikat adımlar atması ve istenileni ortaya koyması, öğretmenin de anında geri bildirim vermesi, aslında sınıf içi ölçmenin tam tabiri. Yeni yaklaşımımızda, bunun planlı biçimde yapılmasını ve öğrencinin eserlerinin gelişim evrakında tutulmasını hedefliyoruz. Bu yaklaşımla yönetmelikle ilkokul 4. sınıflarda yazılı saati uygulaması kaldırıldı. Bunun yerine ilkokullarda tüm sınıf kademelerinde ölçme sistemi, süreç odaklı öğrenme yaklaşımıyla öğrenci gelişim belgesine nazaran olacak. Okul öncesi ve ilkokul 1, 2, 3 ve 4’üncü sınıflarda öğrencilerin akademik ve toplumsal gelişimi daima takip edilecek. Öğrencilerin gelişim seviyeleri, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilen ferdi ve kümeyle yapılan etkinliklere iştirak müşahede formları, oyun temelli değerlendirmeler ve verilen misyonları yerine getirme üzere ölçme araçlarıyla takip edilecek.”
– “Durum değerlendirmesi” daha anlamlı
Bülbül, bu yeni bakış açısıyla okullarda artık “durum değerlendirmesi” tabirinin çok duyulacağını aktardı.
Öğrencinin bulunduğu noktayla geldiği nokta ortasındaki gelişim düzeyini belirlemenin, ölçmenin temel maksadı olduğunu vurgulayan Bülbül, “Okullarımızda öğretmenlerimiz çok hoş çalışmalar yapıyor. Lakin kıymetlendirme bir imtihana nazaran yapılırsa sonuç istenildiği üzere çıkmayabiliyor. Kıymetli olan süreç içerisinde neler yapıldığı ve öğrencideki gelişimin ne seviyede olduğunun belirlenebilmesidir. Buna biz ‘durum değerlendirmesi’ diyoruz ve bunu ölçmek, bizim için daha manalı.” dedi.
– Türkçede 4 beceriyi ölçen ölçme araçları geliyor
Genel Müdür Bülbül, ilkokullarda bilhassa Türkçenin gerçek ve faal kullanımıyla ilgili 4 maharete yönelik özel ölçme araçları kullanılacağını bildirdi.
Böylece Türkçe öğretimine tartı vereceklerini belirten Kemal Bülbül, şöyle devam etti:
“Okullarda ilkokul 2. sınıfa kadar test çözme alışkanlığı oluşmuştu. Fakat asıl olan, öğrencilerin düşünme hünerinin gelişmesi, düşündüğünü yazması, muhakeme yeteneklerinin geliştirilmesi. Dört marifet içerisinde yazma marifetinin geliştirilmesi çok değerli. Bu hususta Bakanlığımız 2016 yılında ‘Yazılı Anlatım Marifetlerinin Geliştirilmesi’ çalışmasını başlattı. Bu istikamette hazırladığımız ölçme araçlarını öğretmenlerimizin kullanıma sunacağız ve bu test çözmekten çok daha değerli bir çalışma olacak. Öğrencilerimizin yazılı anlatım maharetlerinin yanı sıra dinleme ve konuşma marifetinin de geliştirilmesi gerekir. Ortaokul ve liselerde olduğu üzere ilkokulda da öğretmenlerimiz, öğrencilerinin bu hünerlerini geliştirmede kıymetli bir rol üstlenecek ve Bakanlık olarak da bunu daima takip edeceğiz.”
– “Sürekli soru çözmek değil, okuduğunu anlamak önemli”
Ölçme, Kıymetlendirme ve İmtihan Hizmetleri Genel Müdürü Kemal Bülbül, velilerin çocuklarının imtihan başarısı için daima soru çözme ve deneme imtihanına girmesi gerektiğini düşündüğünü, bunun da çok sağlıklı olmadığını söyledi.
Sınavlara hazırlık ve imtihan başarısı için öğrencilere test çözdürmek yerine öğrencilerin muhakeme ve akıl yürütme marifetlerinin geliştirilmesi gerektiğine işaret eden Bülbül, “Eğer öğrenci okuduğunu anlıyorsa ve verilenleri kullanarak sorunun tahliline ulaşabiliyorsa imtihanda muvaffakiyet göstermesi kaçınılmaz.” dedi.
Öğretmenlerin de klasik ölçme alışkanlıklarını kolay terk edemeyeceğini, ancak sonuç odaklı ölçmenin kendilerini de rahatsız ettiğini bildiklerini söyleyen Bülbül, “Alışkanlıklardan vazgeçmek kolay değil, lakin hepimiz hemfikiriz, öğrencilerimizin ders kitaplarını takip etmeleri, derse faal iştirak sağlamaları ve soruların karşılıklarını seçme yerine kendi niyetlerini yazmaları onların daha da başarılı olmalarını sağlayacak.” diye konuştu.
Bakanlık olarak, süreç odaklı ölçme değerlendirmeye yönelik öğretmenlere dayanak olmak için “ölçme araçları” yayınlamaya başlayacaklarını bildiren Bülbül, öğretmenin öğrettiğini nasıl ölçeceğine ait örnek malzemeleri daima olarak EBA üzerinden yayınlayacaklarını bildirdi.
Genel Müdür Kemal Bülbül, kelamlarını, “İlköğretim ya da ortaöğretim fark etmez, tüm ölçme çalışmalarında öğrencileri ve okulları sıralamak ya da karşılaştırmak yarar sağlayan bir çalışma değil. Unutulmamalı ki bir yerde birinci varsa orada sonuncu da vardır. Kıymetli olan, süreçte kimlerin ne seviyede katkı sağladığı ve başlangıçtan sonuca kadar ne kadar yarar elde edildiğidir.” değerlendirmesinde bulundu.
