Potansiyel ya da mevcut bir yatırımın çekiciliğini tahmin etmek ve değerleme fikrini elde etmek için yatırımcılar tarafından kullanılabilecek çok çeşitli oranlar vardır.
Bununla birlikte, bir şirketin mali tablolarına bakıldığında, pek çok farklı finansal değer olduğu için birçok kullanıcı bu konuda bilgi yüklemesi ile karşılaşabilir. Buna gelir, brüt kar marjı, işletme nakit akışı, proforma kazançlar dâhildir ve liste bu şekilde devam edip gitmektedir. Yatırım değerleme oranları, kullanıcıların bir değerleme tahmini kazanmasına yardımcı olan ilgili verileri karşılaştırarak bu değerlendirme sürecini basitleştirmeye çalışır.
Örneğin, en çok bilinen yatırım değerleme oranı (rasyo), şirketin hisselerinin mevcut fiyatını, ürettiği kazanç miktarıyla karşılaştıran orandır. Bu oranın amacı, kullanıcıların her 1 Lira kazanç için ne kadar ödedikleri hakkında hızlı bir fikir vermektir. Ve basitleştirilmiş bir oranla bir şirketin yatırım değerleme oranını rakibine ve pazara göre kolayca kıyaslayabilirsiniz.
Hisse Başına Veri
Değerleme oranlarını (rasyolarını)tartışmadan önce, en çok kullanılan hisse senedi göstergelerinin yorumlanması ve hesaplanmasında ayrılmaz olan bazı kavramları kısaca gözden geçirmek faydalı olacaktır.
Hisse başına veriler, bir şirketin finansal durumundaki yıllık rapor, formlar gibi herhangi bir sayıda öğeyi içerebilir. Kurumsal finansal raporlamada hisse başına verilerin çoğunu kazançlar ve temettüler de dâhil olmak üzere bu tablolarda bulabilirsiniz.
Hisse başına ilave öğeler (genellikle yatırım araştırma hizmetleri tarafından raporlanmaktadır) ayrıca satışlar (gelir), kazanç artışı ve nakit akışı içerir. Satış, kazanç ve hisse başına nakit akışını hesaplamak için, mevcut hisselerin ağırlıklı ortalaması kullanılır. Hisse başına defter değeri için, mali yılsonu hisse sayısı kullanılır. Yatırımcılar bu temelde hisse başına kazanç bildirmek için şirketlere ve yatırım araştırma servislerine güvenebilirler.
Hisse başına kazanç durumunda, hisse başına basit ve seyrek gelir arasında bir fark yapılır. İkinci durumda, seçme garantisi, hisse senedi opsiyonu ve dönüştürülebilir tercih edilen hisse senedi ve tahvilleri olan şirketler, hisse başına basit kazançlarının yanı sıra, hisse başına sulandırılmış karı raporlayabilir.
Bu çalışmanın ardındaki kavram, ortak hisse senetlerine dönüştürüldüğünde, tüm bu indirilebilir menkul kıymetlerin bir şirketin hisselerini artıracağı yönündedir. Bu maddelerin herhangi bir kısmı veya tamamının aynı anda ortak hisse senedi ile değiştirilmesi pek olası değildir ancak, muhafazakâr muhasebe sözleşmeleri, bu potansiyel seyreltmenin (bir şirketin hisse senedi sayısında bir artış) rapor edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, hisse başına kazanç iki çeşittir – temel ve seyreltilmiş (tamamen sulandırılmış olarak da adlandırılır).
Bir yatırımcı, seyreltilmiş hisse miktarını, temel hisse miktarından önemli ölçüde farklıysa dikkatlice düşünmelidir. Bir şirketin hisse senedi fiyatı, konvertibl hisse senedi opsiyon sahibi çok sayıda hisse senedine geçmeye karar verirse zarar görebilir.
Örneğin, ABC A.Ş’nin şu anda bekleyen bir milyon hisse senedine sahip olduğunu ve her bir seçeneğin bir hisse satın alma hakkına sahip olduğunu varsayıyoruz ve şirketin hisse başına kazançları 5.TL’dir. Tüm seçenekler uygulanırsa (dönüştürülürse), bekleyen iki milyon hisse olurdu. Bu aşırı örnekte, ABC’nin hisse başına kazançları 5.TL ‘den 2,50.TL’ye düşecektir.
Çok yaygın olmamakla birlikte, şirketler faaliyetlerinin bir bileşenini sattığında ve / veya kapattığında, hisse başına kazançları (hem temel hem de seyreltilmiş) ek bir kalifikasyon ile raporlanacak ve bu da devam eden ve durdurulan bir varlık olarak sunulacaktır.
Kazançlar, satışlar, nakit akımı ve defter değeri için mutlak dolar tutarı, yatırımcıların yıllık bazda incelemeleri için değerlidir. Bununla birlikte, bu verilerin yatırım değerlemelerinin hesaplanmasında kullanılması için, bu dolar tutarları hisse başına esas alınarak dönüştürülmeli ve bir hisse senedinin mevcut fiyatı ile karşılaştırılmalıdır. Bir şirketin hisse senedi fiyatının hisse başına kazanç, satış, nakit akışı ve defter değeri ile ilişkisini belirttiğinde “çoklu” ifadesinin ortak kullanımına neden olan bu karşılaştırmadır. Bu sözde değerleme oranları, yatırımcılara, basit bir fiyat olmasına rağmen, bir hisse senedi fiyatının çok yüksek, makul veya bir yatırım fırsatı olarak pazarlık şansı olup olmadığı konusunda bilgi verir.
Son olarak, yatırımcılara, bazı finansal oranlarda genel kurallara (veya geniş bir başvuruya) sahipken, çoğu durumda bir şirketin tarihsel performansına bakmak ve akran şirket / sektör karşılaştırmalarını kullanmak konusunda ihtiyatlı bir uygulamadır. Herhangi bir şirketin oranını (rasyosunu) perspektif içine koyun. Bu özellikle yatırım değerleme oranları için geçerlidir.
