Sinemacıların son günlerdeki gündemi, bu yıl 7-14 Ekim tarihleri ortasında düzenlenecek olan 60. Altın Portakal Sinema Şenliği’nde yarış seçkisinden kaldırılan “Kanun Hükmü/The Decree” belgeselinden doğan baskıcı hava. Nejla Demirci’nin direktörlüğünü yaptığı belgesel, sinemada yer alan bir kişi ile ilgili yargı sürecinin devam ettiği gerekçesiyle müsabaka seçkisinden kaldırılmıştı. Belgeselde, 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra KHK ile vazifeden alınan Demirci’nin kardeşi Hekim Yasemin Demirci ve Öğretmen Engin Karataş’ın öyküsü anlatılıyor. Sinemanın seçkiden kaldırılma münasebeti büsbütün göz gerisi edilerek, bu durum kamuoyuna “Sinemada sansür” olarak lanse edildi. Meslek birlikleri de harekete geçerek kınama metni hazırladı ve üyelerinden bu metni ferdî hesaplarından yayınlamaları için baskı kurdu.
FİRARİ FETÖ’CÜLERDEN DESTEK
Evvel şenliğin heyet üyelerinden Demet Akbağ, Ayşegül Aldinç, Onur Saylak, Özcan Alper, Mehmet Günsur, Ali Aga, Sema Kaygusuz, Behiç Ak, Zeynep Dadak, Deniz Tortum, Elif Refiğ, Hazar Ergüçlü, Paolo Bertolin, Ali Ercivan, Hakan Bıçakcı, Anna Maria Aslanoğlu, Ezel Akay, Engin Palabıyık, Senem Erdine, Ahmet Gürata belgeselin müsabaka seçkisine geri alınmadığı sürece misyonlarını yerine getirmeyeceklerine dair bir açıklama yayınladı. Akabinde Emre Uslu, Adem Yavuz Arslan, Lider Aytaç, Said Sefa, Tuncay Opçin başta olmak üzere ne kadar firari FETÖ’cü varsa heyetin kararını destekleyen paylaşımlar yaptı.
ÜYELERİNDEN PAYLAŞIM İSTEDİLER
Kelamda özgürlük ismi altında meslek birliklerinin dayanağı gecikmedi. Oyuncular Sendikası, Sinema İşçileri Sendikası (Sine- Sen), Sinema Muharrirleri Derneği (SİYAD), Senaryo ve Diyalog Müellifleri Sinema Yapıtı Sahipleri Meslek Birliği (Senarist Bir), Sinema Oyuncuları Meslek Birliği (Biroy), Sinema Direktörleri Derneği (FİLM-YÖN), Belgesel Sinemacılar Birliği, Sinema Yapıtı Üretimi Meslek Birliği (SE-YAP) üzere meslek birlikleri de belgeselin şenlikten çıkarılmasına reaksiyon gösterdi. “Sansüre Hayır” ismi altında tabir özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı olduklarını beyan eden bir açıklama yayınladılar. Üyelerinden de bu metni, “Kamusal baskı oluşmasına katkıda bulunmak amacıyla” ferdî hesaplarından yayınlamasını istediler.
Uzun müddettir çeşitli meslek kümelerinin içinde olan bir bölüm çalışanının anlattığına nazaran, meslek birlikleri bu açıklamaları hazırlarken, tüm üyelerinin onayını alarak değil, 3-5 kişinin kararıyla yapıyor ve deklare ediyor. Üstelik kamuoyu oluşturulurken işin iç yüzü anlatılmıyor. Belgeselin kaldırılma sebebine yönelik tek bir açıklama yapılmazken, sansür diye niteleyip üyelerini kandırıyor. Bu da birliklerin tarafsızlığına gölge düşürüyor.
FESTİVALDEN VAZGEÇİYORUZ
Meslek birlikleri içindeki dal çalışanları ise bu durumdan rahatsız. Şahsî hesaplarından yayınlamadıkları takdirde mimleneceklerinin farkındalar. Paylaşımı yapan bir direktöre sebebini sorduğumda, üzerlerinde mahalle baskısı olduğunu tabir ederek şunları söyledi: “Birlik olarak bu karar alınınca, bizden de paylaşmamızı istediler. Bu durumun şenliğe ve sinemaya hiçbir katkısı olmadığını biliyoruz. Şenliğin kaldırılmasını mı istiyoruz, hayır. Daha da güçlenmesini isteriz. Ama bu kınamayı yaparak şenlikten vazgeçiyoruz aslında. Bu durum bizi üzüyor ve üzerimizde baskı hissediyoruz.”
MESLEK BİRLİKLERİ TARAFSIZ MI?
Sinemanın yarış seçkisine kalması, akabinde çıkarılması, heyetin çekildiğini açıklaması ve sinemacıların düğmesine basılmış üzere kınama yayınlamaları süratlice gelişti. Tıpkı Seyahat ve son seçim periyotlarında olduğu üzere birileri sinemacıların düğmesine bastı. O süreçlerde neredeyse daldaki bütün oyuncuların menajeri olan Ayşe Barım’ın oyuncularını organize ederek sokağa çıkardığı ve istediği tweetleri attırdığı konuşulmuştu. Artık ise meslek birlikleri bu işi istekli üstlenmiş durumda.
Sevda Dursun
