İstanbul Sanayi Odası (İSO) her yıl sistemli olarak hazırladığı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2022 sonuçları yayınlandı. Üretimden satışlar metoduyla yapılan araştırmaya nazaran, Türkiye’nin en büyük beş sanayi kuruluşu; 418 milyar TL ile TÜPRAŞ, 189 milyar TL ile Star Rafineri, 140 milyar TL ile Ford Otomotiv, 87 milyar TL İstanbul Altın Rafinerisi ve 69 milyar TL ile Ereğli Demir Çelik oldu.
ÜRETİM VE İSTİHDAM ARTTI
Söz konusu 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları geçen yıl, 2021’e nazaran yüzde 119 artışla 4 trilyon 485 milyar liraya yükselirken, toplam istihdamı ise 2022’de yüzde 4,1 artışla 800 bin bireye ulaştı. Birinci 500’deki sanayi kuruluşlarının faaliyet karı ise yüzde 96 artışla 671 milyar liraya çıktı.
İLK 500 ŞİRKETTEN 98 MİLYAR $ İHRACAT
Şirketlerin faaliyet karlılığı oranın yüzde 14,8’den yüzde 12,8’e gerilerken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar yüzde 100’e yakın bir artışla 808 milyar liraya yükseldi. Türkiye’nin ihracatında birinci 500 sanayi şirketinin hissesi yüzde 40 düzeyinde gerçekleşti. İSO 500’ün ihracatı yüzde 14,1’lik artışla 98 milyar dolara yaklaştı.
DEPREM 4 AY GECİKTİRDİ
Dün düzenlenen basın toplantısında araştırma sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, sonuç açıklanma tarihini son yıllarda mayıs ayına çekmeyi başardıklarını, bu yıl Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar nedeniyle sonuçları gecikmeli olarak açıkladıklarını söyledi.
DÜŞÜK FAİZ SANAYİCİYİ KORUDU
Sanayi şirketlerinin son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin toplam içerisindeki hissesinde yaşanan düşüşe dikkat çeken, Bahçıvan, “Bu da bize endüstricinin son yıllarda karını gerçek işinden elde ettiğini gösteriyor” diye konuştu. Finansman masraflarının 2022’de yüzde 32,6 artarak 277 milyar liraya yükseldiğini söyleyen Bahçıvan, “Ancak burada 2022’nin düşük faiz ortamının tesirli olduğunu unutmamalıyız” diye konuştu.
TÜMOSAN 202 sıra yükseldi
İSO 500 Araştırması’nda Albayrak Kümesi şirketlerinden TÜMOSAN 202 sıra birden atlayarak 291’inci sırada yer aldı. TÜMOSAN’ın 2022 yılı net satışları, 3,7 milyar lirayı aşarken, faal toplamı 2,7 milyar lira oldu. Şirket 2022’de 637 milyon 349 bin lira kar elde ederken, 6,3 milyon dolarlık ihracat yaptı. Bir öteki Albayrak Kümesi şirketi Varaka Kağıt ise 397’inci sıradan 475’inci sıraya geriledi. Varaka Kağıt’ın net satışları 2,2 milyar lira oldu. Etkin toplamı 3,2 milyar lirayı bulan Varaka, 2022’yi 35,5 milyon lira kar ve 15,1 milyon dolar ihracatla kapattı.
Devreden KDV’nin tahlili için çağrı
İSO İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan, her fırsatta lisana getirdikleri devreden KDV sıkıntısının 2022’de çok daha bariz bir hale geldiğini kaydederek, İSO 500’ün devreden KDV yükünün yüzde 107 artarak 49 milyar liraya yaklaştığını bildirdi. Bu sorunun tahlili için davette bulunan Bahçıvan, “Sanayiciyi en çok rahatlatacak tahlil, devreden KDV alacaklarının banka teminatı haline getirilmesidir. Bilhassa Eximbank kredilerine dönük bir teminat aracına dönüştürülmesi, bu sorunun en rasyonel tahlili olacaktır” diye konuştu.
Anadolu lehine değişim sürüyor
Erdal Bahçıvan, İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı olduğu odaların Anadolu lehine değişmeye devam ettiğini belirterek, “Son yıllarda sayısal olarak düşüş eğiliminde olmasına rağmen en büyük hisse 152 firmayla hala İSO’ya ilişkin. İstanbul’u, 40 kuruluşla Kocaeli Sanayi Odası izliyor. Bu odalarımızın akabinde Ankara Sanayi Odası 39, Ege Bölgesi Sanayi Odası 38 kuruluşla sıralamada yer alıyor. Sonrasında 28 kuruluşla Gaziantep Sanayi Odası, 17 kuruluşla Kayseri Sanayi Odası ve 15 kuruluşla Bursa Ticaret ve Sanayi Odası geliyor” dedi.
Burak Karaca
