Geçen günlerde yazdığımız bir yazıda;
“Bakan Tekin’in MEB’deki müsteşarlık periyodunun de verdiği deneyim ile birtakım mevzuları lisana getirse de kimi hususlar vakit alacak üzere görünüyor.
Bunlardan en değerlileri de zamanlama, planlama, birlik, kuralsızlık ve şeffaflık olarak ön plana çıkıyor.”
Cümlelerine yer vermiştik. Bakan Tekin’in Öğretmen Buluşmaları ismi altında yaptığı toplantılar ile öğretmenler odalarını ziyaret ederek aldığı bilgiler ve dönütler natürel ki değerli.
Öğretmenler odalarında ikinci vilayet içi, ikinci vilayetler ortası atamaları üzere bir çok husus gündeme gelmiş ve Bakan Tekin bu noktalarda adeta jestler yaparak gelen seslere kulak vermiştir.
Bugüne dek ses vermediği tek mevzu her halde her yıl yapılmakta olan lakin bu yıl Bakan Özer tarafından askıya alınan “Diplomaya dayalı alan değişikliği” olmuştur ki bu hususta birtakım açıklamalar gelse de altı doldurulmuş değil.
Tabii bu jestlerin bir noktada son bulacağı hatta bulması gerektiği açık. Zira sürdürülebilir bir durum değil. Şayet sistem oturtulursa, planlama yapılırsa, ülke genelinde birlik sağlanırsa ve şeffaflık olursa esasen bu cins jestlere gerek kalmayacaktır.
Kuralsızlığın Kural Olma Sorunu
Örneğin ikinci vilayet dışı atamalarında boş takımların tamamı ilan edilmişken birinci vilayet dışı atamalarda kimi takımlar ilan edilmişti. Şayet birinci atamada boş takımların tamamı hatta tamamına yakını tercihe açılmış olsaydı ikinciye muhtaçlık dahi duyulmayabilirdi. Böylelikle birinci atamada az sayıdaki takıma karşın tercih yapıp atanan (ve yapılan atamasını iptal ettiren) öğretmen, yüksek puanına karşın ikinci atamadaki takımları tercih dahi edememe meselesini yaşamazdı.
Her duyuruda “iptal edilmeyecektir” ibaresi konulup her seferinde sanki acaba denilmesi büsbütün bakan takdirine nazaran bir süreç işletilmesi öncelikle inancı zedelemektedir. Ya yapılmamalı (kesin lisanla tabir edilmeli) ya da duyurularda bu türlü bir cümle yer almamalıdır hatta iptal takvimi konulması dahi değerlendirilmelidir.
Yani kuralsızlığın kural olması sorunu yeni meseleleri doğurmaktadır. Mevzuatta olmadığı halde ikinci atama açarsanız birinci atama sürecindeki öğretmenleri de mağdur etmiş olursunuz. MEB’in en temel sıkıntılarındandır kuralsızlığın kural haline gelmesi. Bakanlık kendi düzenlediği mevzuata kendi uymayınca inanç de kalmıyor doğal olarak. Mevzuatın yapılacak uygulamaya nazaran düzenlenmesi pekala mümkün. Hal bu türlü iken mevzuata alışılmamış harekete etmek neden? Bu yalnızca yer değiştirmelerdeki bir sorun değil, bu sorun bir çok alanda var.
Zamanlama ve Planlama
En temel sıkıntılardan biri de planlama ve zamanlama sorunu. Bu hususta verilecek o kadar çok örnek var ki?
– Eğitim kurumu yönetici görevlendirmeleri bu yıl da Ekim ayı sonuna sarktı ve tek münasebet kaldırılması beklenen mülakat. Hal bu türlü olunca okullar yöneticisiz kalmış durumda.
– Bu sorun yalnızca yöneticilikle ilgili değil. Bugünlerde norm takımlar güncelleniyor, yönetici atamaları bu süreci de etkiliyor. Zira mevcut yöneticinin 6 saatlik dersi norm dışında kalacak fakat Ekim sonunda gelecek yöneticinin branşı bilinmediğinden yeni problemler ortaya çıkacak.
– Norm takım güncellemesi demişken okullar açıldıktan yaklaşık iki ay sonra norm güncellemesi tamamlanıyor meğer ki atamalar/yer değiştirmeler 2022 norm bilgilerine nazaran yapıldı, okullar açılmış, herkes yerine gelmiş, dersini/sınıfını almış misyona devam ederken normdaki değişiklikle okuldaki eski öğretmen ya da 2023 yazında yer değiştirme ile gelmiş öğretmen fazla duruma düşebilecek ya da bir arkadaşını fazla duruma düşürebilecek ve tekrar anlamsız bir sirkülasyon olacak.
Çok fazla örnek var ancak yazıyı uzatmamak ismine, planlama ve zamanlama sorunu üzerinde durularak herkese şeffaf bir halde açık bir yapı kurulmalı, çıkabilecek problemler evvelden belirlenmeli, sonrasında oluşacak mağduriyetlere yönelik önlemler alınmalı, bakan TEKİN’in de birkaç sefer söylediği üzere okullar açılmadan hatta Ağustos ayı itibariyle öğretmen ve yönetici sirkülasyonu, müfredat, haftalık ders çizelgesi revizeleri, öğrenci yerleştirmeleri üzere eğitim öğretim sürecini direkt etkileyen süreçler süratli ve adil bir halde planlanmalı ve kalıcı hale getirilmelidir.
Şeffaflık
Şeffaflık demişken MEB’in bilhassa son yıllarda şeffaflıktan güzelce uzaklaştığını söyleyebiliriz.
Örneğin geçmişte her atama devrinde (isteğe bağlı yer değiştirme, mazerete bağlı yer değiştirme. dahil) puan açıklaması yaparken artık bundan uzaklaşmış yalnızca başvuran öğretmen sistem üzerinden tercihlerine kaç puan ile atama yapıldığını görebiliyor halbuki ki tüm öğretmenlere tüm kurumların kapattığı puanlarının ilan edilmesi şeffaflığın gereğidir ve geçmişe dönüş olmalıdır. (KVKK gereği kişi ismi gizlenerek)
Bu durum yalnızca öğretmen atamalarında değil, örneğin liselere yerleştirmelerde de geçmişte tüm okulların puanları listeler halinde yayımlanırken artık yalnızca müracaat hakkı olan veliler kendilerine ilişkin şifre ve giriş bilgileri ile kendilerini ilgilendiren kadarını görebiliyorlar. Meğer ki şeffaflığın gereği olarak tüm okulların herkese açılması/açıklanması gerekir.
Daha net bir örnek ise geçmişte MEB’e yapılan bilgi edinme müracaatlarında büsbütün muğlak, vakit kazanmaya yönelik ve yani yanıt vermiş olmak için yanıt verilmektedir. Hatta varsa yüksek lisans doktora çalışmanız okuldan yazı getirin ona nazaran verelim formunda bir yaklaşım izlenmektedir. Bu konu dahi şeffaflığın önündeki en büyük pürüzdür.
MEB yıl istatistiklerini dahi geçmişte Mart ayında yayımlarken artık ders yılı bittikten yani evvelki yılın bilgilerini yeni eğitim öğretim yılı başladıktan sonra yayımlamaktadır. Şeffaflıkta kapalılığa bariz örneklerden biri de budur.
Birlik
Aynı hususta, tıpkı mevzuat olmasına karşın ülkenin bir vilayetinde farklı, başka vilayetinde farklı uygulamalar görebiliyoruz. Tüm uygulamalarda birlik sağlanması itimadın inşasının da en kıymetli ayağıdır.
Özetle;
Evet MEB çok büyük bir bakanlık ve bu bakanlığı yönetmek çok kolay değil lakin akıl ve bilim hakim kılınırsa, , liyakat asıllı atamalar olursa, kurallar net olursa, hukuk kurallarından sapılmazsa ve en kıymetlisi siyaset kurumunun müdahalesinden uzak bir anlayış geliştirilirse, düzgün bir planlama ile, paydaşlarla işbirliği ile, tenkitlere açık yaklaşımla problemlerin tahlili hem adil olacak, hem de kalıcı bir sistem kurulmuş olacaktır.
