Hak-İş Konfederasyonu Genel Lideri Mahmut Arslan Konfederasyonun 48’inci yıldönümü çerçevesinde, Hak-İş Genel Merkezi’nde gündeme dair basın açıklamasına bulundu. Arslan, Filistin-İsrail olaylarının yanı sıra çalışma hayatını yakından ilgilendiren minimum fiyat görüşmeleri, kıdem tazminatı ve toplu kontratlarla ilgili konuştu.
Konuşmasının başında Hak-İş’in 48’inci yaş gününe değinen Arslan, 1976’da Hak-İş Konfederasyonu’nun kurulduğunu ve 12 Eylül Darbesiyle konfederasyonun ve konfederasyona bağlı sendikaların kapatıldığını belirtti.
Arlan, 1981 yılında konfederasyonun tekrar faaliyete geçtiğini söz ederek, yine kuruluş etabını akabinde 1983’te yarıda kalan faaliyetlerine sürat verdiğini açıkladı. Arslan, geçmişten beri yaşanan siyasi krizlerde ve anayasa değişikliklerinde, Hak-İş’in her vakit Türkiye’de demokrasiden yana hal aldıklarını vurguladı.
Günümüze kadar gelen süreçte durmadan kendilerini büyüttüklerini, ve Türkiye’nin en kapsamlı konfederasyonu olduklarını dikkati çeken Arslan, Türkiye’deki 16 milyon sigortalı çalışanın tümünü Hak-İş üyesi yapana kadar da çabalarının devam edeceğini açıkladı.
“Belediye çalışanlarının toplu mukavele kapsama alınmasını talep ettik”
“Devlet yalnızca yakaladığından vergi alıyor”
Türkiye’deki vergi sisteminin de adil olmadığını vurgulayan Arslan, “Devlet yalnızca yakaladığından vergi alıyor. Ne yazık ki hala bizim yüzde 30’un üzerinde kayıt dışı istihdamımız var. Tıpkı vakitte kayıt dışı çalışan göçmenlerimiz var ve çalıştırılıyorlar. Yeniden ülkemizde bu mevzuda vergi kontrolü ve kayıt dışı ile uğraş konusunda istediğimiz bir oranda uğraş yapılmamaktadır. Biz hem kayıt dışının önlenmesi, birebir vakitte sendikal örgütlülüğünün açılması için birlikte bir mevzuat değişikliğine muhtaçlığımız var. Vergi modelinin kriz devirlerinde motamot kira yardımlarında olduğu üzere kriz devirlerinde verginin sabitlenmesini ve ısrarla tabir ettiğimiz üzere bu devirde çalışanların, işçilerin, ücretlilerin vergilerinin yüzde onla sonlandırılarak krizden en az hasarla çıkmamızın sağlanması konusundaki ısrarımızı devam ettiriyoruz. Bu yapılırken bir taraftan da esaslı bir vergi ıslahatına gereksinimimiz olduğunu tabir etmek istiyoruz. Bilhassa çok kazanandan çok az kazanandan az vergi alınan bir modeli ve aile yükümlülüklerini de dikkate alan bir modelin ülkemize kazandırılmasını istiyoruz” açıklamasında bulundu.
Ayrıca OECD ülkeleri içerisinde Türkiye’nin altıncı sırada yer aldığını da söyleyen Arslan, bu tarafıyla çalışanların en fazla vergi veren ülkeler ortasında yer aldığı bilgisini aktardı. Bunun da Türkiye için sahiden hiç de tasvip etmedikleri bir durum olduğunu kelamlarına ekleyen Arslan, vergilerin başta KDV olmak üzere öteki vergilerin asgariye düşürülerek direkt verginin öne çıkartılacağı bir modelinin oluşturulması gerektiğini söyledi.
Yüksek enflasyonlu devirlerde daima çalışanların kaybettiğini kelamlarına ekleyen Arslan, enflasyonla çaba konusunda orta vadeli programdaki amaçların gerçekleşmesinin en çok çalışanlar için kıymetli olduğunu vurguladı. Biz enflasyonun yüksek seriden bir an önce düşürülmesinin çalışanlar açısından son derece değerli olduğunu tabir etti.
“Ara buluculuk sistemi güçsüzün, güçlüler tarafından daha hakların elinden alındığı bir modele dönüşmüştür”
Türkiye’de bilhassa emekçi alacakları konusunda mahkemelerin yükünü azaltmak için getirilen orta buluculuk sisteminin çalışanların başta kıdem tazminatları olmak üzere haklarının büyük ölçüde elinden alındığı bir modele dönüştüğünü de söz eden Arslan, şu sözlere yer verdi:
“İşçilerin avukat bulundurma talebimiz maalesef kabul görmemiştir. Orta buluculuk konusunda bir ihtiyari sistem getirilmesini istememize karşın mecburî orta buluculuk, üstelik patronların masaya gelirken avukatlarıyla hazırladığı pek çok bilançolarla masaya gelirken gariban emekçi tek başına ve sendikası ise sendikası da yok, avukatı yok. Bu insanların alacakları maalesef masa başında ellerinden alınmakta, adeta çalınmaktadır. Devletimiz bu işçilerin hakkının bu formda çalınmasına artık dur demelidir. Sayın Adalet Bakanımızla yaptığımız görüşmede bunun ne kadar vahim bir haksızlık olduğunu, aslında görünürde davaların, belgelerin bittiğini, azaldığını fakat bunun nasıl azaldığının önemli araştırmasının yapılarak kamuoyuyla paylaşmasını talep ettik. Bu orta buluculuk sistemi maalesef güçsüzün, güçlüler tarafından bir sefer daha hakların elinden alındığı bir modele dönüşmüştür. Orta buluculuk sisteminde yaşanan istismarlar, yaşanan haksızlıklar sahiden bizi hem de bizi hem de yargı süreçlerini bu bahiste harekete geçmeye zorlamıştır.”
“Asgari fiyat tespit komitesi modelini kabul etmiyoruz”
Arslan, minimum fiyat tespit kurulunun yapısının da adil olmadığını ve daha kapsayıcı bir sistem getirilmesi gerektiğine dikkati çekerek, “Bu yapı kapsayıcı ve iştirakçi bir yapı değil. 1970’li yıllardan gelen bir maalesef mevzuat eskimiş. Türkiye’nin bu yeni Türkiye’yi temsil etmekten uzak çalışanların iştirakinin büyük ölçüde olmadığı bir modeli biz asla kabul etmiyoruz. Birkaç yıldır bu bahiste minimum fiyat tespit komitesine katılan konfederasyonumuz da bunu fark etti ve bunu söz etti. Bizler kurulda yer almamamıza karşın kurula bizi davet ederek kurul çalışmalarından evvelki süreçlere iş birliği yapılması talep edilmiştir. Zira temsil konusundaki kriz sahiden bu işin bundan sonra sürdürülemeyeceğini ortaya koymaktadır. O nedenle biz minimum fiyat tespit kurulunun yapısının baştan sona yine daha iştirakçi, daha kapsayıcı ve çalışanları daha geniş bir halde temsil edecek bir modeli bizim inşa etmemiz gerekiyor” dedi.
“Asgari fiyatın enflasyonun üzerinde arttırılmasını destekliyoruz”
Yüksek enflasyondan ötürü tekrar Ocak ayındaki taban fiyat tespit komitesinin belirleyeceği taban fiyatın yalnızca minimum fiyatta hudutlu olmamasını, yeniden bu mevzuatta bir değişiklik yapılarak bütün toplu kontrat sistemini bozmayacak yeni bir yaklaşma muhtaçlık olduğunu vurgulayan Arslan, “Asgari fiyatın enflasyonun üzerinde arttırılması evet taban fiyatla çalışanlar için çok büyük bir imkan ve biz bunu destekliyoruz. Fakat toplu kontrat tertibinin yer aldığı taban fiyatın çok kısa bir arada üstünde fiyat alan çalışanlarımızın fiyatları minimum fiyatla çabucak hemen birebir noktaya gelmiş oluyor. Bu aslında Türkiye toplu mukavele sistemini yok edecek bir tehlikeyle bizi karşı karşıya bırakıyor. Çalışanların yıllarca sendikalara üye olarak toplu mukaveleleri de elde ettiklerinin bir çırpıda minimum fiyat seviyesine düşmüş olması sendikal örgütlülüğün önünde en önemli manilerden bir adedidir. Münasebetiyle bizim maksadımız hem kamuda hem de özel bölümde minimum fiyat arttığı vakit taban fiyatla paralel olarak öbür toplu kontrat sistemindeki üyelerin de emekçilerin de haklarının en az taban fiyat seviyesinde arttırılacağı bir modele gereksinimimiz var” formunda konuştu.
Kıdem tazminatı konusunda orta vadeli programın açıklanmasından sonra vakit zaman tartışmalar olduğunu hatırlatan Arslan, mevcut kıdem tazminatı mevzuatıyla ilgili Türkiye Personel Hareketi’nin için yetersiz bir düzenleme olduğunu söyledi. Hak edilen kıdem tazminatlarının büyük ölçüde alınamadığı bir mevzuatın var olduğunu belirten Arslan, gerek SGK’nın kayıtlarını incelediğinde, gerekse TÜİK’in sayılarını incelediğinde Türkiye’de kıdem tazminatı erişimde çok önemli zorluklar yaşandığını dikkati çekti. Arslan bilhassa arabuluculuk sistemiyle kıdem tazminatı hakkının personelin elinden alındığını, özel bölümlerde başta olmak üzere emekçilerin bu haktan yararlanamadığını lisana getirdi.
Arslan, kıdem tazminatı mevzuatının ısrarla, inatla değişmesini istediklerini de söz ederek, var olan hakların korunduğu ve buradaki eksikliklerin giderilerek, personellerin kıdem tazminatına erişiminin sağlandığı yeni bir mevzuat istediklerini söyledi.
“Uluslararası Filistin ve Kudüs’e Takviye Sendikalar Birliği’ni ile Filistin konusunu, biz her fırsatta gündeme getirdik”
Filistin ile İsrail ortasındaki tansiyona de dikkat çeken Arslan, geçmiş periyotlarda de Filistin’in yanında yer aldıklarını söyleyerek, “Biz 2017’de yaklaşık 50’ye yakın ülkeden 250 civarında sendikanın katıldığı Milletlerarası Filistin ve Kudüs’e Dayanak Sendikalar Birliği’ni kurduk. Bu birlik nitekim hem ülkemizde hem de dünyanın değişik coğrafyalarında büyük bir sorumluluk alarak, büyük bir gayret ile Filistin konusunu, Filistin’le birlikte Kudüs’ün statüsünü ve Filistinli kardeşlerimizin yaşadığı haksızlıkları, adaletsizlikleri biz her fırsatta gündeme getirdi. 4 yıl o birliğin başkanlığını yaptık Hak-İş olarak ve bütün dünyada sendikal hareketin, başta İLO olmak üzere sendikal hareketin dikkatini buraya çektik” dedi.
“Hak-İş olarak bu Filistin’e ağış kampanyasına birinci etapta 20 bin dolar, yaklaşık 500 bin liralık bir bağışın yapılması konusunda karar aldık”
Arslan, yalnızca protesto ve aksiyonların kâfi olmadığında dikkati çekerek “Biz bunun ötesine geçmek zorundayız. Bir formda İsrail’e yürümemiz gerekiyor. Bunu yaparken de bir milletlerarası platform üzerinden sivil toplumun İsrail bu işgalci devlete karşı bir sivil inisiyatifi gerçekleştirmemiz gerekiyor. Bu bizim sorumluluğumuz ve bizim bunu yapmamız gerekiyor. Türkiye’de Filistin’le ilgili dert duyan, tasa duyan, Filistinli kardeşlerimizle dayanışma içerisinde olan herkesi bu birlikteliği oluşturmaya davet ediyoruz. Hak-İş olarak bu hususta biz varız. Hem maddi dayanak için bağış kampanyasına birinci etapta 20 bin dolar, yaklaşık 500 bin liralık bir bağışın yapılması konusunda karar aldık. Lakin gerisinden da inşallah bu inisiyatifi geliştirirsek Filistinli kardeşlerimize, Gazzeli kardeşlerimize direkt yardım ulaştırılmak üzere bu Siyonist devlete baskı yapmamız gerekiyor” tabirlerine yer verdi.
