Korku ve anksiyete nedir?

Yaşadığımız hisleri tanımak yaşadığımız durum karşısında hangi hisleri yaşadığımızı bilmek farkındalık açısından kıymetli bir noktadır. Hislerin çeşitli olarak hissettirdiği fizyolojik yansılar vardır. Hislerin fizyolojik açıdan bedende hissettirdiği tesirler bazen benzerlik taşıyabilmektedir. Örneğin kalp atışında hızlanma, süratli nefes alıp verme reaksiyonunu endişede da korkuda da tıpkı semptomlar ile farklı mühletlerle yaşamamız mümkündür. Ama korku nedir? Endişe nedir? Hangi durumlarda kaygılanırız hangi durumlarda ise kaygı hissederiz bunu bilmek duygu-düşünce-davranış üçgenini açıklamada değerli yer fiyat. Kaygı, çok besbelli bir tehlikeyle beklenmedik bir müsabaka sonucu ortaya çıkan akut ve süratli bir yansıdır. Şuurlu farkındalık alanın dışında oluşur. Burada verilen yansılar anidir. Örneğin yolda kaldırımda yürürken bir konutun çatısından size hakikat bi taş düştüğünü düşünün.Tehlikeyi fark etmemiz ile birlikte ani olarak çekilme, elimiz ile başımızı muhafaza vb. reaksiyonları verebiliriz. Ani olarak kalp atışında hızlanma, terleme, süratli soluk alıp verme de fizyolojik reaksiyon olarak durumumuza eşlik eder. Tehlikenin ortadan kalkması ile birlikte fizyolojik yansılarımız de yavaş yavaş olağana döner. Pekala bu süreç korku da nasıl işlemektedir? Telaş (anksiyete), bir tehlikenin yaklaştığına dair işaretlerin neden olduğu zihinsel bir durumdur. Tehlike ile müsabaka yoktur. Kas gerginliği oluşur. ‘Diken üstünde’ üzere hissetme kelam mevzusudur. Burada tehlikenin kendisi değil. Tehlike beklentisi vardır. Uyaran olmadan da sadece düşünerek tetiklenebilmektedir. Daha uzun periyodiktir. Tekrar örneğimize geri dönersek yolda kaldırımda yürürken bir tehlike olmaksızın ‘ya başıma bir şey düşerse, ya otomobil çarparsa, ya başıma bir şey atarlarsa vb.’ niyetler korkuyu tetikler. Burada yaşanan fizyolojik reaksiyonlar de dehşete nazaran daha uzun periyodiktir. Telaş bozukluğu kelam konusu olduğunda ise; anksiyete hissi çok ve daimdir. Anksiyetenin yaşanmaması gereken sıradan durumlarda da kişi ağır telaş hisseder. Telaş bozukluğu yaşayan bireyler de dert hali gündelik işlerini yapamayacak, hayatlarını olumsuz etkileyecek seviyededir. Kısaca korku ve kaygı ortasındaki farkı örneğimizle özetleyecek olursak; başınıza bir apartman çatısından tuğla düşerken vereceğiniz reaksiyon dehşettir. Lakin dışarı çıktığınızda ya başıma şu anda bi tuğla düşerse diye yürümek anksiyetedir. Dert aslında istikrar de olduğunda olağan bir histir. Örneğin birinci iş görüşmesinde, değerli bir sunumdan evvel yahut sevdiğimiz biri gelmesi gereken saatten daha geç bir saate kaldıysa… Her şey bir istikrar de ilerler. Ne vakit ki yaşanılan korku, kaygı, telaş çok bir hal alır ve süreklik ile devam eder ise o vakit ruhsal bir bozukluktan kelam edebiliriz. Dert bozukluğu kelam konusu olduğunda da fazla vakit kaybetmeden, hayatı kaçırmadan profesyonel bir takviye almak gereklidir. Tasa bozukluğu kelam konusu olduğunda bilişsel davranışçı terapi (bdt) çoklukla en tesirli seçenek olmaktadır.