Bir dizi ziyaret ve incelemelerde bulunmak üzere ilimize gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez gün içerisindeki ilimizdeki programının başında geldiği Eti Maden Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürlüğünde Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Şeref Kalaycı, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Serkan Keleşer ve diğer ilgililer tarafından karşılandı.
Eti Maden Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürlüğünde brifing alan Bakan Dönmez tesiste incelemelerde bulundu. Daha sonra Bakan Dönmez, Vali Ayyıldız ve beraberindekiler, arama sondaj galerisinde inceleme yaptılar. İncelemenin ardından gazetecilere açıklamada bulunan Dönmez, dünyanın ikinci en büyük nadir toprak elementleri sahasında bulunduklarını ve bu bölgeye yakın da dünyanın en büyük bor madeni işletmesini yaptıkları sahanın bulunduğunu söyledi.
Eskişehir’in dünyada tarihe geçen keşifle karşı karşıya olduğunu belirten Dönmez, “Cumhurbaşkanımız kabine sonrası millete sesleniş programında bu keşfi açıklamıştı. Bu sahadaki çalışmalarımız çok öncesine kadar gidiyor. Ama en somut çalışmalar, Eti Maden’e geçtikten sonra 2011 yılında başlıyor. Burada toplam altı yıl içerisinde 125 bin 193 metre sondaj yapıldı ve 59 bin 121 numune toplandı sahadan, bunların analizleri yapıldı. Yapılan analizler sonucunda da 694 milyon ton nadir toprak elementi keşfi gerçekleştirilmiş oldu.” diye konuştu.
Keşifle birlikte sahanın en büyük ikinci rezerv sahası olduğunu dile getiren Dönmez, şu ifadeleri kullandı:”En büyük saha şu anda Çin’deki Bayanoba sahası 800 milyon tonluk bir rezerve sahip. Türkiye’de, Eskişehir Beylikova’da da 694 milyon tonluk rezervimiz söz konusudur. Bu çalışmada başından bu tarafa emeği geçen tüm arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum ve tebrik ediyorum. Nadir elementler adından da anlaşılacağı üzere dünyada nadiren bulunan elementlerdir. Nadir olan şey her zaman için değerlidir. Dünyanın her yerinde bulunmadığı için de bunlara erişim tabi o kadar kolay değil. Son derece stratejik teknolojik ürünlerde kullanılan maddelerden bahsediyoruz. Havacılık sanayi, savunma sanayi, uzay sanayi, biyomedikal yani tıp sanayinde yine IT teknolojilerinde kullanılan malzemeler başta olmak üzere birçok alanda az ya da çok miktarda olmakla birlikte kullanılan ürünlerdir.
Biz şu anda bu sahanın önündeyiz, biraz önce de arkadaşlarımızla birlikte arkamızda gördüğümüz arama amaçlı yaklaşık 100 metrelik bir galerinin içerisindeydik. Bu sahanın şöyle bir özelliği de var, yüzeye son derece yakın. Madencilik sektörüyle uğraşanlar bilirler, dolayısıyla maliyetleriniz çok daha düşük olacak demektir. Neredeyse bir elli santim yüz santim nebati toprağı kaldırdıktan sonra cevhere ulaşıyoruz. Burada yaklaşık nadir toprak elementlerinin yarısından çoğu yani on yedi tane nadir element var, bunun on tanesini burada üretebilir hale geleceğiz, yıllık 570 bin ton cevheri işleyeceğiz. Bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksiti elde edeceğiz. Ayrıca yine yetmiş 72 bin ton barit, 70 bin ton florit, 250 ton toryum ki özellikle toryumun altını çizmek istiyorum, yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar, imkanlar sunacak bir elementten, madenden bahsediyoruz. Yine bu sahamızın içerisinde 250 ton toryum üretilebilecektir.
Yıl içerisinde pilot tesisin kurulumunun tamamlanacağını kaydeden Dönmez, üniversitelerden işbirliği yapılan akademisyenlerle mühendislerin Ar-Ge çalışmasını tamamladıktan sonra endüstriyel üretim tesisinin inşaatına başlanacağını bildirdi.
Yıllık 600 tonluk lityum üretecek kapasiteyi sisteme dahil ediyoruz
Bakan Dönmez, sahadan elde edilecek ürünlerle uç ürünleri üretir hale gelmeyi hedeflediklerini belirtti.
Önceliğin kendi endüstri ve sanayilerinin ihtiyaç duyacağı maddeleri üretmek olduğunu dile getiren Dönmez, “İhtiyacımızdan fazla olanı da yurt dışına ihraç etme imkanına sahip olacağız. Cumhurbaşkanımızın da özellikle son Türkiye Ekonomi Modeli’nde sıkça ifade ettiği yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomi modelimizin güzel örneklerinden birisi olacak. İlk üründen son ürüne kadar tedarik zincirinin bütün ürünlerini burada gerçekleştirme imkanına sahip olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Katma değerli ürün üretmenin öneminden bahseden Dönmez, katma değerli ürünleri üreterek vatandaşın hizmetine sunmak istediklerini söyledi.
Kırka bölgesindeki bor madenlerine yönelik olarak projeleri olduğunu belirten Dönmez şöyle konuştu: “Borun içerisinde lityum vardı, o lityumu geri kazanma ünitemiz olan pilot tesisi biz 2020 yılı sonunda devreye almıştık. Orada da yine bir yıllık inceleme ve gözlem çalışmalarımız tamamlandı. Artık seri endüstriyel üretim için startı verdik. Orada da yıllık 600 tonluk lityum üretecek kapasiteyi sisteme dahil ediyoruz. Benzer şekilde Bandırma’da da 100 tonluk lityum tesisimizi kuracağız. Bandırma’da devam eden bir başka projemiz daha var, bu katma değerli ürünler stratejimize uygun olarak, orada da bor karbür tesisimizin inşaatı hızlı bir şekilde devam ediyor. O tesisimiz de yıl sonu itibariyle işletmeye geçmiş olacak. Yine ferro bor tesisimizin inşallah bu yıl içerisinde temelini atacağız. Dikkat ederseniz Eti Maden artık sadece bir madencilik faaliyeti yapmıyor ara ve uç ürün üreten, tedarik zincirinin son noktalarına kadar entegre üretim mantığıyla hareket eden bir şirket haline gelmiş oldu. Bu stratejimizde inşallah en kısa süre içerisinde güzel örneklerini görmeye başlayacağız.” Dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez daha sonra Eskişehir Valiliğini ziyaret ederek, günün anısına Valilik Şeref Defterini imzaladı. Ziyaretten dolayı duyduğu memnuniyeti ileten Vali Ayyıldız, Bakan Dönmez’i Eskişehir’de ağırlamaktan büyük bir mutluluk duyduklarını söyledi.
Valilik Makamında Vali Ayyıldız ve beraberindekilerle bir süre görüşen Bakan Dönmez, ilimiz ile ilgili bilgiler aldı. Daha sonra Bakan Dönmez, ilimizdeki incelemelerine devam etmek üzere valilik binasından ayrıldılar.
