Gereksiz yere ve yaygın bir biçimde antibiyotik kullanımı dirençli mikropların daha da güçlenmesine sebebiyet verebiliyor. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Türkiye’nin en büyük problemlerinden biri olan “antibiyotik direnci” hakkında değerli ihtarlarda bulundu.
Türkiye’de yaygın bir halde kullanılan antibotiyotik kullanımı, insan sıhhatinde olumsuz pek çok ögesi da beraberinde getirebiliyor. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi ve KLİMİK Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, pandemiden evvelki periyotlarda de Türkiye’nin en kıymetli sorunlarından biri olan ‘antibiyotik direnci’ hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Yavuz, antibiyotik direncinde Avrupa’da Yunanistan ile yarıştığımızı, hatta şampiyon olduğumuzu tabir etti ve “Dirençli patojenler (hastalık yapan etkenler) artıyor, eldeki antibiyotikler çalışmıyor; yeni antibiyotikler bulunmuyor. Münasebetiyle hastalar antibiyotik öncesi çağlardaki üzere birtakım bakteriyle enfeksiyonlardan, kolay bakteriyel enfeksiyon bile olsa hayatını kaybedebiliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“EN KOLAY İDRAR YOLU ENFEKSİYONU HASTANEYE YATIRILIYOR”
Öte yandan dirençli mikropların daha da güçlenmesine neden olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, tehlikenin boyutunu şu sözlerle tabir etti:
“Bakteriler bu şekil direnç genlerini edinmek konusunda çok maharetliler. Süratle evrilebiliyorlar. Taşınabilir genetik elemanlar dediğimiz birtakım hususlar edinerek, bir antibiyotiğe maruz kalırsa süratle ona direnç geliştirebiliyorlar. Mevte neden oluyor. Çünkü bu dirençli patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlar gereğince tedavi edilemediği için, düzgün tedavi edilemediği için, fazladan ölümlerle karşı karşıya kalıyoruz. Dirençli patojenler artıyor, eldeki antibiyotikler çalışmıyor; yeni antibiyotikler bulunmuyor. Münasebetiyle hastalar antibiyotik öncesi çağlardaki üzere birtakım bakteriyle enfeksiyonlardan, kolay bakteriyel enfeksiyon bile olsa hayatını kaybedebiliyor. Direnç oranları açısından baktığımız vakit Yunanistan ile yarışıyoruz. Bazen de şampiyonuz maalesef. Şunun örneğini çok rahatlıkla verebilirim, bilhassa idrar yolu enfeksiyonlarında ağızdan verilecek biçimde ilaç yazamıyoruz artık. Kolay bir enfeksiyonda dahi hastayı hastaneye yatırarak, çok daha geniş spektrumlu antibiyotiklerle tedavi etmek zorunda kalıyoruz.”
“ARTIK HİÇBİR İLAÇ YA DA TEDAVİ SEÇENEĞİ OLMAYAN MİKROPLAR VAR”
Yalnızca Türkiye değil dünyanın birçok noktasında antibiyotik sorunu yaşandığında dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Hiçbir ilaç yahut tedavi seçeneği olmayan mikroplarla karşı karşıya kalıyoruz maalesef. Antibiyotik öncesi devirlere dönüyoruz tehdidi gerçekleşmiş durumda. Sonlu sayıdaki hastalar için kelam konusu olsa dahi o beşerler için bu, kritik değer arz ediyor. Antibiyotik direncine bağlı vefatlar, bütün enfeksiyon hastalıklarına bağlı ölümlerden çok daha fazla gelişmiş ülkeler için Amerika için Avrupa için. Yani antibiyotik direnci nedeniyle tedavi edilemeyip kaybedilen hastaların sayısı, tüberküloz, kızamık, pnömoni, hepsini üst üste koysanız dahi bundan fazlasına neden oluyor. Türkiye’de de antibiyotiklere dirençli patojenlerin neden olduğu hastalık yükü çok fazla. Coronavirus ve zelzelenin birer afet olduğunu ve afet durumlarında akılcı antibiyotik kullanımı kurallarının uygulanamadığını da vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Antibiyotik direncinin daha da yükselmesine neden olan durumlar yaşandı ikisinde de. Zira acil bir durumla uğraş ediyorsunuz ve hem hastane enfeksiyonu denetim sürecini hem de akılcı antibiyotik kullanımı üzere bir durumu tam olarak uygulayamazsınız. Antibiyotikler ne kadar çok kullanılırsa, direnç o kadar artar. O nedenle yalnızca gerekli olduğu durumlarda kullanmak dediğimiz akılcı antibiyotik uygulamalarının, tüm ülkede ağır bir formda eğitim ve bilgilendirme kampanyalarının yapılması gerekiyor. Buna bir kaynak ayrılmalı ki engellenebilsin. Aslında bu, tedavi için ayıracağınız kaynaktan çok daha düşük oluyor.”
