Bu yazımızda, kurumlar ortası geçiş yahut kurum içerisinden bulunduğu göstergelerden daha alt bir dereceye atanan doçentin makam tazminatı alıp alamayacağı konusuna bilgilendirme yapacağız.
Bilindiği üzere, yükseköğretim kurumlarında misyonlu öğretim elemanlarının sınıflandırılması, aylıklarını ve ek göstergelerinin düzenlenmesi, derece yükseltilmesi ve kademe ilerlemesinin form ve kaideleri ile, toplumsal haklardan yararlanma, ek ders fiyatı, üniversite, idari vazife ve geliştirme ödeneklerinin ölçüsünü tespit etmek, emekli ve yabancı öğretim elemanlarının kontratlı olarak çalıştırılma yöntem ve asılları 2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanununda düzenlenmiştir.
Öbür kamu kurumlarında yahut üniversitelerde vazife yapmakta iken bulunduğu derece/kademeden daha alt bir dereceye atanan öğretim elemanlarının aylıklarının tespiti ilgili Kanunun “Öğretim Elemanlarının Misyon Aylıkları” başlıklı 4 üncü unsurunda “Öğretim elemanlarının bu Kanunun 3 üncü hususuna nazaran tespit edilen vazife aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine temel tutulur ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmaz. Öğretim üyelerinden 3 üncü unsurun (A) bendinde gösterilen takımlara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri; unvanları için öngörülen giriş derecelerinin üzerinde olanlar ile, bu takımlara derece yükselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci hususu uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıç derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler üzerinden ödenir. Bunların başarılı geçen hizmet müddetleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.” halinde düzenlenmiştir.
İlgili Kanun kararının atıf yaptığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 161 inci unsurunun B fıkrasında ise; “A) Bulunduğu dereceden üst derecelere atanan memur;
a) 68 nci unsurun (B) bendi kararları gizli kalmak kaydıyla, yeni girdiği derecenin birinci kademe göstergesine,
b) Yeni girdiği derecenin birinci kademe göstergesi evvelce iktisap ettiği göstergeden düşük ise, iktisap ettiği göstergeye eşit olan kademenin göstergesine,
Tekabül eden aylığı alır.
Alt derecede eşit göstergeli kademede geçirilen müddet dikkate alınır.
B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, KAZANILMIŞ HAK AYLIK DERECELERİ GİZLİ KALMAK KAYDIYLA,
a) Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine,
b) Atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine,
Tekabül eden aylığı alır.” kararı bulunmaktadır.
Öte yandan, 2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanununa dair uygulamada doğabilecek tereddütleri gidermek hedefiyle yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim İşçi Kanunu Genel Tebliği”nin (Seri No:6) “B-ÖĞRETİM ÜYELERİNİN MİSYON AYLIKLARININ TESBİTİ” başlıklı kısımda; “1-Kazanılmış hak aylık derecesinin altındaki bir takıma atanan öğretim üyeleri Doçent yahut yardımcı doçent olarak bu unvanlı takımlara atandıkları sırada kazanılmış hak aylıkları daha üst derecelerde bulunanların misyon aylıkları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 161 inci hususunun (B) bendi kararı uygulanarak belirlenecektir. Bunların kazanılmış hak aylık derecelerinde unvanlarına ilişkin boş bir takım bulunmaması halinde, 2914 sayılı Kanunun 20 nci hususunda yer alan “Bu Kanunda karar bulunmayan hallerde… 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararları uygulanır” sözü münasebetiyle 657 sayılı Yasanın 76 ncı unsurunun üçüncü fıkrasına dayanılarak müddet kaydı aranmaksızın bu takımlara atanmaları mümkün olacaktır. Kazanılmış hak aylık derecelerinin altındaki takımlara atananların aylıkları, atandıkları takım derece ve kademesi üzerinden ödenmekle birlikte, gerek 2914 sayılı Kanunun 4 üncü unsurunda, gerekse 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 13.11.1981 tarihli ve 2559 sayılı Kanun ile değişik 15’inci unsurunun (h) fıkrasında öngörüldüğü üzere, başarılı geçen hizmet müddetleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilecektir. Tıpkı halde ilgililerin emekli keseneğine temel aylıkları da, kesenek ödedikleri derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir.
ÖRNEK : Kazanılmış hak aylığı 3 üncü derecenin 2 nci kademesinde (965 göstergede) olup 5’inci dereceden yardımcı doçentlik takımına atanan bir öğretim elemanının aylığı 657 sayılı Kanunun 161/B hususuna nazaran 5 inci derecenin 8 inci kademesi (965 gösterge) üzerinden ödenecek ve kazanılmış hak aylığı ile emekli keseneğine temel aylığı 3’üncü derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir. Bu öğretim elemanına 3 üncü dereceden tıpkı unvanlı bir takım tahsis edildiği taktirde, direkt bu dereceye atanabilmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Bir örnekle tekrar somutlaştırmak gerekirse;
Emekli müktesebi, kazanılmış hak aylığı ve ödemeye temel aylığı 1/4 olan tabip öğretim üyesi doçentlik unvanı alıp 2 nci derece doçent takımına atanması halinde emekli müktesebi ve kazanılmış hak aylığı 1/4 olarak sabit kalacak; ödemeye temel aylığı ise takım derecesi 2 olması bakımından 2/6 olarak tespit edilecektir.
Bu durumda olan bireylerin kazanılmış hak aylıkları sabit kaldığından, 2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanununa ekli Makam Tazminatı Cetveli çerçevesinde 2000 tazminat göstergesi üzerinden makam tazminatı almasında rastgele bir sakınca bulunmamaktadır.
