Türk Psikologlar Derneği, Ankara’da, miting düzenledi. Mitinge birçok politiğin yanı sıra ülkenin farklı bölgelerinde bulunan dernek vilayet temsilciliklerin iştirakiyle gerçekleştirildi.
Mitinge dernek idare konseyinin ve birçok psikoloğun dışında UYGUN Parti Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Taner Demirer, CHP Ankara Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Gamze Taşçıer, CHP Parti Meclisi üyesi Klinik Psk. Erbil Aydınlık, ÂLÂ Parti Genel Yönetim Konseyi üyesi Klinik Psk. Kübra Dursun ve Demokrat Parti Bayan Siyasetleri Lideri İrem Taşpınar katıldı. İştirakçilerin yanı sıra; Türk Psikologlar Derneği Genel Lideri Prof. Dr. Cemşafak Çukur, Türk Psikologlar Derneği Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Aslı Göncü Köse ve Türk Psikologlar Derneği Genel Sekreteri Uzm. Psk. Faruk Bozkır açış konuşması yaptı.
“Psikologlar, hala konteyner kentlerde istekli hizmet veren tek sivil toplum kuruluşu”
“70 yıldır meselelerinin tıpkı olduğunun altını çizen Türk Psikologlar Derneği Genel Sekreteri Uzm. Psk. Faruk Bozkır, şunları söyledi:
“Yaşam koçuna, apartman görevlisine -ki asla küçümsemek için söylemiyorum- ya da hayatımızda gördüğümüz her işe bir kanun çıkaran TBMM, 70 yıldır Türkiye’nin psikologlarına -ki o psikologlar 1999 sarsıntısında günlerce çadırlarda kalıp halkına yardım eden, Soma maden faciasında günlerce madenci yakınlarının yanında olup ruhsal takviye sağlayan, Bodrum yangınında, Kastamonu selinde vazife alan psikologlar ve en son 6 Şubat’taki büyük sarsıntıda, tekrar sarsıntıdan etkilenen vatandaşlarının yanına birinci koşan sivil toplum kuruluşu olan Türk Psikologlar Derneği, psikologlar, hala bugün konteyner kentlerde istekli hizmet veren tek sivil toplum kuruluşu, birinci giren biz olduk, son çıkan da biz olacağız. Lakin dönüp bakıyoruz, maalesef mesleğimizin bir kanunu yok. Ruh Sıhhati Maddesi’nde meçhul bir tablo… Psikoterapi alanında, yetkisiz beşerler, binlerce Türk vatandaşını mağdur ediyor. Denetlenmeyen, başıboş bırakılmış bir alan… Bizim mesleğimizin birinci muhtaçlığı olan şey bir meslek kanunu. Bunu biz yalnızca kendimiz için istemiyoruz. Ruhsal hizmetlerden yararlanan bütün vatandaşlarımız için, denetlenebilir bir hizmet için istiyoruz. Bu nedenle çok ağır eforlar sarf ettik ve şu an Meclisimizde bununla ilgili yasa tasarımız var. Buradan davet ediyorum; bütün partilerimizi, milletvekillerimizi, lütfen kanunumuza takviye versinler ve bir an evvel bu alandaki boşluğu dolduralım. 12 bin 500 mezun veriyoruz, 120 binin üzerinde psikolog alanda. Bunun aileleriyle birlikte 1 buçuk-2 milyon insanı temsil eden bir kitleyiz. Milletvekilleri, siyasi partiler buradan soruyorum: Ne yapmamız lazım kanun çıkartmanız için. Hiçbir mesleğin ipoteğini kabul etmiyoruz. Bağımsız bir halde psikologlar, hem kamu kurumlarında hem de alanda çalışacaklar. Bu bizim en doğal ve engellenemez hakkımızdır. Nasıl ki biz bu halk için bugüne kadar büyük uğraşlar verdik. Bugün de yasamızı istemek en doğal hakkımızdır diye düşünüyorum.”
“Neden ‘her aile sıhhat merkezine bir psikolog sözü’ unutuldu?”
“Meslek yasası, bizim hakikaten kanayan yaramız. 1976 yılında Türk Psikologlar Derneği kuruldu. O günden bugüne istekli olarak gelip hizmet veren, bizden evvelki idareler de bunun hengamesini verdiğini aktaran Türk Psikologlar Derneği Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Aslı Göncü Köse, şunları tabir etti::
“Biz de geldiğimiz günden beri bunun hengamesini veriyoruz. Aslında bu hengamesi verilecek bir şey olmamalı lakin. Herkes diyor ki ‘Psikoloğa gereksinimim var.’ Herkesin psikoloğa gereksinimi var ya da herkes psikolog da olmak istiyor. O çabayı bir orta atlattık hatırlarsanız. Neden pekala ruhsal hizmetler bizim ülkemizde bu kadar ulaşılması sıkıntı? Neden ‘her aile sıhhat merkezine bir psikolog sözü’ unutuldu? Bu bahiste siyasi partilerin temsilcilerinden yardım istiyoruz. Zira biz halkımıza nitelikli ruhsal hizmet sunmak istiyoruz. Evet biz istekli olarak zelzele bölgesindeyiz, şu anda hala oradayız, olmaya da devam edeceğiz. İstekli olarak her faciada, ülkemizin başına gelen her makûs şeyde halkımızın yanında oluyoruz. Lakin biz meslek yasası istediğimizde bunun bir karşılığını göremiyoruz. Bu çok acı. Bir de merak ediyorum, biz ne vakit ilimden, bilimden bu kadar ayrıldık? Mesela kovid pandemisinde bilim konseyinde bir sıhhat psikoloğu gördünüz mü ya da halkı tedbirleri arttırmaya ikna edecek toplumsal psikologlar orada mıydı? Değildi. Biz neden bu kadar görmezden gelindik? Neden bu akıl tutulmasını yaşıyoruz?
“12 bin 600 mezun veriyoruz. Sonra Sıhhat Bakanlığı psikologlar için bir kontenjan açıyor: 244 psikolog alımı. Ne olacak bu öğrencilerimiz?”
Başka bir akıl tutulması da benim bir akademisyen olarak lisana getirmek istediğim, biz her yıl 12 bin 600 mezun veriyoruz. Sonra Sıhhat Bakanlığı psikologlar için bir kontenjan açıyor: 244 psikolog alımı. Ne olacak bu öğrencilerimiz? Bizim geleceğimiz ne olacak? Öğrencilerimize biz nasıl diyeceğiz ki ‘Sen mezun olduğunda emin ol emeğinin karşılığını alacaksın, muhakkak iş bulacaksın’ diyemiyoruz. Zira kâfi alım yapılmıyor ve psikologlar olarak bizim mezunlarımız, özel eğitim merkezlerinde minimum fiyatın altında çalışmaya zorlanılıyor. Eminim içinizde vardır şu anda. Bu durum sürdürülebilir bir durum değil. Dünyanın göz bebeği olan bir mesleğe bunlar nitekim reva değil. Fakat biz Türk Psikologlar Derneği olarak bu çabayı başlattık, devam ettireceğiz, bizden evvelki idarelerin başlattığını devam ettiriyoruz. Bizden sonra sizler tahminen bayrağı alacaksınız lakin benim temennim şu ki, cumhuriyetin 100’üncü yılında artık bu sıkıntıyı çözelim. Yoksa biz durmadık, tekrar de devam edeceğiz. Lakin artık 2023’te, tüm siyasi partilerin takviyesiyle meslek yasamızı istiyoruz.”
Mitingde Türk Psikologlar Derneği Genel Lideri Prof. Dr. Cemşafak Çukur, şu mevzuyu vurguladı: “Birçok psikolog, özel kesimde çalışmak istiyor, yetkinlikleri var fakat maalesef bu alanda kâfi bir düzenleme bulunmuyor. Sıhhat Bakanlığı, özel pratisyen psikologların kontrolünü yetersiz bir halde sürdürüyor. Biz, bütçemizin büyük bir kısmını geçersiz psikologlarla ve etik olmayan uygulamalar yapan şahıslarla gayret için harcamak zorunda kalıyoruz.”
“200’e yakın psikoloji kısmı var, 13 bin mezun veriyor, devlet psikolog alımı yapıyor fakat yasası yok”
Genel Lider Prof. Dr. Çukur, derneklerinin ülke genelinde 6 şube ve yaklaşık 60 vilayet temsilciliği ile yaygın bir örgütlenmeye sahip olduğunu belirterek, bugüne kadar siyasi hususlara fazla müdahil olmadıklarını, lakin bundan sonra meslek ve ruh sıhhati yasası konusunda etkin bir gayret vereceklerini açıkladı. Çukur şunları söz etti: “Dernek olarak siyasi sıkıntılara pek karışmamış olabiliriz, fakat artık yeni bir periyoda giriyoruz. Size şunu taahhüt ediyoruz: Meslek yasası ve ruh sıhhati yasası, istediğimiz biçimde kabul edilene kadar bu çabaya devam edeceğiz. Yurt dışında psikologların meslek yasası var mı sorusu sorulduğunda yanıtımız ‘hayır’ olmamalı. Ruh sıhhati problemlerini nasıl ele alıyoruz sorusuna net bir karşılık sunabilmeliyiz. Ülkemizde iki yüzden fazla psikoloji kısmı bulunuyor, her yıl 13 bin mezun veriyoruz, lakin hala bir meslek ömürüz yok. Ayrıyeten ruh sıhhati alanında nasıl bir yol izlememiz gerektiği konusunda net bir kılavuz eksikliği var. Bu durum, akademisyenler olarak etik dersleri vermemizi bile güçleştiriyor, zira uygun bir yasal destek yok. Neyse ki Türk Psikologlar Derneği, bu mevzuda bir etik yönerge oluşturdu ve bunu derslerimizde kullanabiliyoruz.”
“Hukuk fakültesinde, tıp fakültesinde, eczacılıkta baraj var, Niçin psikoloji kısmında baraj yok?”
Çukur, üniversitelerdeki psikoloji kısımlarının sayısının artmasına karşın, kimi kısımlarda psikolog eksikliği olduğuna dikkat çekerek, kısımlarda asgarî standartların belirlenmesinin ehemmiyetine vurgu yaptı: “2000’li yıllardan itibaren üniversitelerde psikoloji kısımlarının sayısında bir artış yaşanıyor. Fakat bu artışa karşın, kimi kısımlarda psikolog görevlendirilmiyor. Bu, kontenjanların artmasına karşın nitelik ve kalitenin gereğince artırılmadığını gösteren önemli bir sorun oluşturuyor. Bu bahiste yasal adımlar atıyoruz. Kıymetli bir ayrımcılığa da işaret etmek isterim. Hukuk, tıp, eczacılık üzere fakültelerde giriş barajları bulunurken, eğitim fakültelerine de getirilmiştir. Fakat psikoloji kısımlarında neden bu türlü bir baraj yok? Bu durum anayasanın temel eşitlik prensibine ters değil mi? Mevzuyu Yükseköğretim Şurası’na (YÖK) ilettik, lakin YÖK buna cevap veremedi.”
“Özlük hakları konusunda da çok önemli meseleler var”
Çukur, psikologların istihdam problemleri ve özlük haklarıyla ilgili yaşadıkları zorlukları açıklarken, bilhassa yeni mezun psikologların iş bulma imkanlarının kısıtlı olduğuna işaret etti: “Mezun olduktan sonra karşımıza çıkan en büyük sorun işsizlik. Bu, mezun sayısının denetimsiz bir halde artması sonucunda yaşanan bir sorun. Birçok genç psikolog, özel dalda çalışmayı arzuluyor, ama maalesef bu alanda kâfi bir düzenleme bulunmuyor. Şu an biz bir dernek olarak faaliyet gösteriyoruz, lakin bir oda ya da birlik statümüz yok. Kontrol işini Sıhhat Bakanlığı üstlenmelidir, fakat ne yazık ki özel kesimde çalışan psikologların kontrolü eksik kalıyor. Bu yüzden bütçemizin yaklaşık üçte birini düzmece psikologlar ve etik dışı uygulama yapan bireylerle gayret için harcamak zorunda kalıyoruz. Lakin Sıhhat Bakanlığı’nın gereken kontrolü yapmadığını görüyoruz. Ayrıyeten, psikologların da bu hususta daha etkin olmaları gerektiğine inanıyorum. Toplumsal medyada yalnızca kendi ortalarında sıkıntıları konuşmak kâfi değil. Bu nedenle psikologların daha fazla siyasi iştirak göstermeleri ve bu tıp etkinliklere daha fazla katılmaları gerekiyor. Bu yalnızca psikologlar için değil, toplum için de değerlidir. Ayrıyeten, özlük hakları konusunda da önemli meselelerle karşı karşıyayız. Öteki sıhhat meslek kümelerine verilen döner sermaye hissesinin psikologlara verilmemesi de bir kimlik eksikliği göstergesidir. Bu nedenle, öteki sıhhat meslek kümeleriyle iş birliği yapmamız gerekiyor. Maalesef, mevzuata dayalı düzenlemeler eksikliği ve hudutların meçhullüğü nedeniyle öbür sıhhat profesyonelleriyle uyuşmazlıklar yaşanıyor. Bu gereksiz çatışmalarla uğraşmak zorunda olmamalıydık. Herkesin ruh sıhhati uzmanı olduğu bir ülkede, bu duruma bir son vermemiz gerekiyor.”
