Milli Gazete muharriri Sadettin İnan, yine tartışmaların odağında yer alan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Tarım Kredi Marketleri hakkında yazdı.
Sadettin İnan’ın yazısının ilgili kısmı şöyle;
Öncelikle Tarım Kredi Kooperatifleri, özel bir kanunla kurulmuş, sermayesi büsbütün çiftçi ortaklarına ilişkin bir çiftçi kuruluşudur. Asli vazifesi de sahip olduğu öz sermaye ve Ziraat Bankası’ndan sağlanan indirimli kredilerle çiftçi ortaklarına ucuz girdi temin ederek, girdi maliyetlerini düşürmektir.
Sübvansiyonlu kredilerin dışında Hazine’den de hiçbir formda dayanak almamaktadır. Bu dayanakta esasen Tarım Kredi’ye değil direkt çiftçiye veriliyor.
Onun için toplumda şöyle bir algı var; ‘Tarım Kredi Marketlerde yapılan indirimli satışların ziyanı devlet tarafından karşılanıyor’ diye.
Bu mutlaka yanlışsız değil. Tarım Kredi Marketlerin ziyanı büsbütün çiftçinin öz sermayesinden karşılanıyor. Bu ziyanlar, TMO ve ESK üzere hazine tarafından hiçbir halde sübvanse edilmiyor.
Tarım Kredi Marketler, 2023 yılı birinci 6 aylık bilançosunda 434 milyon 124 bin lira ziyan açıkladı. Açılan marketlerden ötürü şirketin kısa ve uzun vadeli borçları da katlanarak artıyor. 6 aylık bilançoya nazaran, kısa vadeli borçları 6,5 milyar liraya, uzun vadeli borçları da 1 milyar 800 milyon lira düzeyinde çıkmış durumda. 6 aylık faiz sarfiyatı de 126,3 milyon lira.
Görüleceği üzere bu borçların tamamı ve faiz masrafları çiftçinin öz kaynaklarından karşılanacak. Yani ziraî üretimde çiftçiye kullandırılması gereken kaynaklar, marketlere harcanıyor.
……………
Peki, çiftçinin girdi maliyetlerini düşürmeden (Girdi maliyetlerini düşürmek için kullanılması gereken kaynaklar marketlerde kullanılarak) siz nasıl olacak da besin fiyatlarını düşüreceksiniz?
Onun için Tarım Kredi Marketler bırakın yüzde 50 indirim yapmayı, yüzde 100 indirim yapsa bile yapılan bu indirimlerin ne besin enflasyonuna ne de hayat pahalılığına bir yararı olmayacaktır. Yapılan bu indirimlerin Tarım Kredi Kooperatiflerinin öz sermayesini bitirmekten öteki hiçbir yaraya merhem olmaz. Aslında süreçte süratle oraya yanlışsız gidiyor.
……………..
Onun için diyorum ki, yüzde 50 indirim kampanyasına kimse aldanmasın. Gerçi bu türlü bir indirim de yok, yalnızca muhakkak eserlerde kısmi indirimler yapılmış durumda. Lakin ne olursa olsun, Tarım Kredi Marketlerden indirimli alış veriş yaptık diye kimse sevinmesin, alınan her bir indirimli eser çiftçinin öz sermayesini eriterek, çiftçiyi üretimden uzaklaştıracaktır.
Çiftçinin üretimden uzaklaşmasının ne manaya geldiğini de herkes çok düzgün biliyor.
Eğer bu bahiste farklı düşünen varsa çıksın karşımıza, Tarım Kredi Marketlerin liyakatsiz yöneticiler eliyle nasıl yağmalandığını mevcut yöneticilerin vatandaş ve çiftçi diye bir sıkıntısı olmadığını kendilerine anlatalım.
