Evcil hayvanlar hayatımızı güzelleştirdiği üzere kimi tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Halk ortasında köpek kisti olarak bilinen kist hidatik hastalığı, hayvandan beşere geçiyor ve ölümcül olabiliyor. Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu, Güney Amerika ve Kuzey Afrika ülkelerinde yaygın olan hastalığa ülkemizde her yıl ortalama 200 kişinin yakalandığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Hayvandan beşere geçen kist hidatik, hayvancılığın yaygın ve hijyen şartlarının kâfi olmadığı ortamlarda sıklıkla görülüyor. Hastalık insanların karaciğer, akciğer, dalak ve beyin üzere organlarında kistler oluşturabiliyor. Hastalık uzun yıllar belirti vermeyebiliyor” dedi.
PARAZİT KÖPEKLERİN BAĞIRSAĞINDA
Hastalığa Echinococcus granulosus isimli parazit neden olurken, bu parazit gelen olarak köpek ve öteki et yiyen hayvanların bağırsaklarında bulunuyor. İnsanların bu parazitin yumurtalarını içeren kirli suya, toprağa yahut yiyeceklere maruz kaldıklarında enfekte olabildiğini söyleyen Gökakın, “Yutulan yumurtalar, mide ve bağırsaklarda çözünerek, gelişmeye başlıyor. Bağırsak duvarlarını delerek kana ve lenf sistemine ulaşan lavralar, daha sonra karaciğer ve akciğer üzere bedenin farklı organlarına yerleşerek kist oluşturuyor. Kistler içlerinde sıvı yahut yarı katı unsur içeren keseler halinde büyüyor. Bu kistler vakitle komplikasyonlara neden olabiliyor” biçiminde konuştu.
ÖLÜMCÜL OLABİLİYOR
Hastalık uzun yıllar belirti vermeyebiliyor. Fakat kist büyüdükçe belirtiler ortaya çıkıyor. Örneğin karaciğer kistlerinde karın ağrısı yahut şişlik, akciğer kistlerinde ise teneffüs zahmeti yahut öksürük görülüyor. Bunların yanı sıra bulantı, kusma, sarılık, alerjik tepkiler, kistin patlaması yahut enfekte olması durumunda şiddetli karın ağrısı yaşanabiliyor. Hastalığın tedavi edilmezse önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabildiğini anlatan Gökakın, “Tedavi ekseriyetle cerrahi müdahale gerektiriyor. Kistlerin büsbütün çıkarılmasını amaçlıyoruz lakin ilaç tedavisi de kullanılabiliyor” sözlerini kullandı. Hastalığın vefatla dahi sonuçlanabildiğini söyleyen Gökakın kelamlarını şöyle sürdürdü: “Enfeksiyon bilhassa kistlerin büyüklüğüne, yerleşim yerine ve komplikasyonlara bağlı olarak sıhhat problemlerine yol açabiliyor. Enfekte şahıslarda kistler büyüdükçe, etkiledikleri organlara baskı yapabilir ve önemli komplikasyonlara yol açabilir. Ayrıyeten, kist hidatik enfeksiyonunun birtakım az komplikasyonları, bilhassa beyin, kalp ve kemiklere yayılması durumunda ise ölümcül olabiliyor.”
ÖZELLİKLE KIRSAL KESİMDE YAŞAYAN BEŞERLER RİSK ALTINDA
“Kist hidatiği önlemek için, hijyen kurallarına dikkat etmek ve köpeklerle temas ederken ellerinizi yıkamak üzere tedbirler almak kıymetlidir.” diyen Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Ayrıca, et yemeden evvel etleri yeterli pişirmek, bu paraziti öldürmeye yardımcı olabilir. Kist hidatik, bilhassa kırsal bölgelerde yaşayan ve hayvanlarla yakın temas halinde olan şahıslar için risk oluşturan bir hastalıktır. Bu nedenle bu çeşit bölgelerde yaşayan beşerler, bu enfeksiyona karşı şuurlu olmalı ve uygun tedbirleri almalıdır. Kirli su kaynaklarından içmekten kaçının ve zerzevat ve meyveleri âlâ yıkayarak tüketin. Çocuklara hijyenik alışkanlıkların değerini öğretin ve kirli yerlerden uzak durmalarını sağlayın. Evcil hayvanlarınız için nizamlı veteriner denetimlerini aksatmayın.”
İLAÇ TEDAVİSİ KİSTİ ENGELLİYOR
Tedavi sırasında kistlerin büsbütün çıkarılmasının güç yahut tehlikeli olabildiğini söyleyen Gökakın, “Organlara sıkıca yapışan çok sayıda kist varsa bu durumda cerrahlar yalnızca kistin içeriğini boşaltabiliyor. Akabinde kistin iç yüzeyini özel kimyasal çözeltilerle yıkayarak parazitleri öldürebilirler. Bu, kistin büyümesini denetim altına alabilir, fakat büsbütün kurtulma garantisi vermez” dedi. Tedavide kullanılan parazit ilaçlarının cerrahi süreç öncesi ve sonrası kullanıldığını tabir eden Gökakın, “Bu ilaçlar bedende kalan parazitlerin öldürülmesine yardımcı olabilir ve yeni kistlerin oluşumunu engelleyebilir” dedi.
