TBMM Lideri Numan Kurtulmuş, “Yeni bir anayasa yapmak, Türkiye’nin boynunun borcudur. Cumhuriyetimizin ikinci asrına yakışan kıymetli bir adım olacaktır.” dedi.
Kurtulmuş, basın kuruluşlarının Ankara temsilcileriyle TBMM’de bir ortaya geldi.
Konuşmasının başında Neşet Ertaş’ı vefatının 11. yılında rahmetle ve minnetle anan Kurtulmuş, gelecek hafta TBMM’nin 28. Devrinin 2. Yasama Yılı’nın açılacağını anımsattı.
Numan Kurtulmuş, parlamentonun bu periyodunda Cumhuriyetin ikinci asrına gireceği için tarihi bir periyodun eşiğinde olunduğunu söyleyerek, Meclisin bu devrinde çok sesli, çok farklı partilerin siyasi görüşlerinin yer alacağına işaret etti. Kurtulmuş, “Ümit ediyorum ki 28. Devir’de kalıcı işler yapabilmek nasip olur. TBMM’de, ülkemizin muhtaçlığı olan mevzularda daima bir arada, birlik içerisinde demokratik teamülleri sonuna kadar en âlâ formda kullanarak ve farklı fikirlerin karşılıklı çatışmasından hakikatleri ortaya çıkararak yolumuza devam ederiz. Açıkçası bu süreçte TBMM’de çalışacak milletvekili arkadaşlarımıza, Meclisin mehabeti, saygınlığını artırmak konusunda ne kadar büyük vazifeler düşüyorsa, siz basın mensubu arkadaşlarımıza da tıpkı formda sorumluluklar düşüyor.” diye konuştu.
TBMM’deki herkesin, Türkiye’nin önündeki problemleri çözecek iradeyi ortaya koyacağını, Cumhuriyetin ikinci yüzyılına ait “Sözü güçlü, gücü etkili bir Türkiye Yüzyılı”na yönelik gayeleri gerçekleştirmek için uğraş edeceğini de lisana getiren Kurtulmuş, yeni devrin ülkeye ve millete güzel olması temennisinde bulundu. TBMM Lideri Kurtulmuş, bunların başında yeni bir anayasa yapma mecburiyetinin geldiğini söz ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yeni bir anayasa mecburiyeti ortadadır. Demokratik olarak Türkiye’nin önünü açacak kıymetli çalışmalardan birisidir ve haddizatında 12 Eylül Anayasası’nın kabul edildiği günün neredeyse sonraki gününden itibaren uzun yıllar boyunca Türkiye’nin yeni anayasa gereksinimi daima tartışılmıştır. Hem siyaset etraflarında hem hukukçular ortasında hem akademik etraflarda tartışılmıştır. Münasebetiyle yeni bir anayasa yapmak, Türkiye’nin boynunun borcudur. Cumhuriyetimizin ikinci asrına yakışan kıymetli bir adım olacaktır. Bunun için hiçbir ön yargı olmaksızın bu çalışmaları inşallah güçlü bir biçimde başlatarak sonuç almayı hedefliyoruz.”
– “Anayasa sorunu bir fantezi değil, bir ihtiyaçtır”
Meclis Lideri Kurtulmuş, 12 Eylül askeri darbesinin Türkiye’ye siyasi, toplumsal, insani bedeller ödettiğini vurgulayarak, “Ama 12 Eylül darbesinin en kalıcı arızalarından birisi, en kalıcı sonuçlarından birisi darbecilerin kendilerinin denetiminde olacak bir gelecek inşa etmek için yaptırdıkları 12 Eylül, yani 1982 Anayasası’dır. Münasebetiyle geleceği dizayn eden, yıllarca gayret ettiğimiz ve konuştuğumuz bahislerde bürokratik oligarşi dediğimiz, seçilmişler yerine atanmışların, ulusal irade yerine belirli seçkin zümrelerin iradesini temel alan bir anayasa dizayn edildi. Artık artık bu anayasadan bir halde kurtulmak zorundayız. Bu boynumuzun borcudur.” değerlendirmelerinde bulundu.
Kurtulmuş, milletin 15 Temmuz hain darbe teşebbüsünü önleyerek darbeci geleneğin önünü kestiğine işaret ederek, “Şimdi bu darbeci geleneğin önünü açan anayasadan kurtulma vaktidir. Ben, 28. Devir’in bu anayasayı gerçekleştirebilecek güce, siyasi iradeye, kararlılığa ve millet takviyesine sahip olduğu inancındayım ve inşallah gerçekleştireceğiz.” diye konuştu.
Numan Kurtulmuş, Anayasa, TBMM İçtüzüğü, Seçim Kanunu ve Siyasi Partiler Maddesi’nin, ülkenin demokratik topografyası açısından ehemmiyetine işaret ederek, kelam konusu düzenlemelerde daima değişiklikler yapıldığını hatırlattı. Kurtulmuş, “1982 Anayasası da 19 defa değiştirilmiştir ancak Anayasanın ruhu ve temel esası hala burada durduğu için bir anayasa değişikliğine muhtaçlık vardır. Bu 4 temel hukuk metninin daha demokratik hale getirilmesi, milleti taşıyabilecek bir güce kavuşturulabilmesi de TBMM’nin değerli sorumluluklarındandır.” dedi.
Anayasa değişikliği tartışmalarına değinen Kurtulmuş, “Anayasa sıkıntısı bir fantezi değil, bir gereksinimdir, bir gerekliliktir. Ayrıyeten yalnızca siyasi parti yahut partilerin anayasası olmaz. Milletin anayasası olur. Bu süreçlerin çok önemli ve ağır bir iştirakle, alışılmış ki yüzde 100 herkesin dayanağını almak mümkün olmayabilir, ancak en büyük konsensüsle sağlanabilmesi ve millete ilişkin bir anayasa yapılabilmesi bu süreçte kıymetli hassasiyetlerimizden birisi olmalıdır.” kelamlarını sarf etti.
– “TBMM anayasa tartışmalarının öncüsü ve merkezi olacaktır”
TBMM Lideri Kurtulmuş, sivil, iştirakçi ve demokratik anayasanın Türkiye’nin gelecek kuşaklara karşı bir sorumluluğu olduğunu vurgulayarak, yeni anayasa konusunda siyasi partiler ve hukuk etraflarında bir müktesebat bulunduğunu anlattı. Kurtulmuş, “Bu büyük müktesebatın yine harekete geçirilmesi ve fikri olan herkesin fikrinin ortaya konulabilmesi için bir siyasal iklim oluşturmak durumundayız.” dedi.
Türkiye’nin anayasa muhtaçlığının, yanlışsız yerlerde, gerçek prosedürlerle tartışılmasının ve çok geniş kitlelerin bu mevzudaki fikirlerini yapan bir üslupla ortaya koymalarının temin edilmesinin kıymetine dikkati çeken Kurtulmuş, şunları kaydetti:
“Eğer siyasi iklimi yanlışsız bir halde oluşturmayı başarabilirsek ben Türkiye’nin bu periyotta yeni anayasayı yapabilecek bir imkana kavuşacağı kanaatindeyim. Bu anayasa tartışmaları içerisinde kıymetli konulardan birisi de şudur, siyasal iklim içerisinde farklı çevrelerin görüşleri kesinlikle lisana getirilecek fakat sonuç prestijiyle TBMM anayasa tartışmalarının öncüsü ve merkezi olacaktır. Anayasayı millet ismine Meclis yapacağına nazaran, bu tartışmanın doğal olarak TBMM’nin uhdesinde ve TBMM’nin öncülüğünde lisana getirilmiş olması, siyasi iklimin ve tabanın hakikat yönlenmesi bakımından da kuraldır kanaatindeyim.”
– “Anayasayı bir siyasi gündem olarak ele almamalıyız”
Anayasanın bir siyasi gündem olarak ele alınmaması gerektiğini vurgulayan Kurtulmuş, “Anayasa bir siyasi gündem değil, bir Türkiye gündemi olarak gündeme gelmeli, tartışılmalı.” diye konuştu.
Teklif parlamentonun gündemine gelene kadar; bu tartışmanın, siyasetin de sivil toplumun da akademinin de hukuk etraflarının de gündeminde olması gerektiğini anlatan Kurtulmuş, “En geniş mutabakatı sağlayacak formda yolumuza devam etmemiz lazım.” sözlerini kullandı.
Anayasanın özelliklerine ait görüşünü lisana getiren Kurtulmuş, şunları kaydetti:
“Birincisi; anayasa, yeni bir anayasa olmalıdır. Ruhuyla, lisanıyla ve içeriğiyle yeni olması lazım. Onlarca defa, içinde değişiklikler yapıldı. Fakat ruhu hala korunarak duruyor. Yeni bir anlayışla ruhunu, içeriğini ve lisanını tekrar ele aldığımız bir anayasa olmalıdır.
İkincisi; sivil bir anayasa olmalıdır. Yani ulusal iradeyi ve ulusal egemenlik fikrini temel alan; onun üzerinden nasıl bir Türkiye inşa edeceğini, Türkiye’nin gereksinimi olan mevzuların ne olduğunu lisana getiren bir anlayışla bunun yapılması gerekir. Sivil anayasadan kasıt yalnızca askerlerin yaptırdığı ya da yaptığı anayasalar olmaması değil, birebir vakitte toplumun bütün kesitlerinin, sivil toplum kısımlarının işin içerisine girdiği ve fikirlerini rahat bir biçimde lisana getirdiği bir sürecin olmasıdır. Ulusal iradeyi ve ulusal egemenlik fikrini merkezine oturtturan sivil bir anayasaya gereksinimimiz var.”
Üçüncü temel özellik olarak ise bu anayasanın özgürlükçü olması gerektiğine işaret eden Kurtulmuş, şöyle devam etti:
“82 Anayasası’nda olduğu üzere kısıtlayıcı, daraltıcı bir anayasa değil, ferdi hak ve özgürlükleri genişleten ve teminat altına alan bir anayasa olmak mecburiyetindedir.
Dördüncü temel nitelik ise kuşatıcı ve çoğulcu bir anayasa olmasıdır. Toplumun bütün farklı kesitlerinin, kendisini burada temsil edilmiş gördüğü bir metnin ortaya çıkması, bir fikir etrafında bunların oluşturulması… Herkesin uzlaştığı bir metnin ortaya çıkma imkanı olmayabilir. Lakin kahir ekseriyetinin, ‘Evet bu yeterli oldu; Türkiye’yi, cumhuriyetin ikinci asrına taşıyabilecek bir metin ortaya çıktı’ diyebileceği bir anayasa olmalıdır. Bunun için de kuşatıcılık ve çoğulculuk fikri önemli bir halde bu anayasanın taleplerini oluşturmalıdır kanaatindeyim.
Beşinci temel özelliği ise medeniyet kıymetlerimizi temel alan ve gelecek amaçlarımıza uygun düşen birey odaklı bir anayasanın yapılmasıdır.”
“İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” fikrine işaret eden Kurtulmuş, “Yeni anayasa, ‘Devleti yaşat ki insan yaşasın’ fikrinin üzerine değil; ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın, devlet ebed süre olsun.’ fikri üzerine olmalıdır” dedi.
Türkiye’nin siyasi deneyiminin birey odaklı bir anayasanın hazırlanabilmesi için kâfi olduğuna inandığını söyleyen Kurtulmuş, “İnşallah bu periyot Türkiye Büyük Millet Meclisi bu sorumluluğunu da yerine getirecek kuvvettedir, güçtedir, siyasal birikime sahiptir.” değerlendirmesinde bulundu.
İkinci temel gayelerinin de “Meclis İçtüzüğü meselesi” olduğunu belirten Kurtulmuş, “Belki anayasa çalışmalarından daha evvel bunun gündeme getirilerek, hızla Meclisin çoğunluğunun kabul edebileceği bir içtüzüğün gerçekleşmesi lazım.” dedi.
Meclis orta vermeden önce başka siyasi parti kümeleriyle da görüşmelerinin olduğunu hatırlatan Kurtulmuş, “Her görüşmede arkadaşlarımız ‘evet bu içtüzükle bu iş olmuyor’ diyor. Öncelikle Meclisin aktif çalışmasının temin edilmesi lazım. Bunun için kurulların önemli halde çalıştırılması gerekiyor. Mecliste, bilhassa yasa tekliflerinin oylanması noktasında, görüşmelerde gayriinsanı imgelerin ortaya çıkmayacağı bir sistem kurmak durumundayız.” diye konuştu.
– “Anayasa’dan evvel Meclis İçtüzüğü’nün çıkarılması mümkündür”
Kurtulmuş, Meclisin çalışma takvimine değinerek, “Arkadaşlar söylediler. 37 saat kesintisiz Meclis oturumunun yapıldığı toplantılar olmuştu. Bu insani bir çalışma sistemi değildir. Başta bütçe olmak üzere çok uzun tartışma devirleri, çok uzun karşılıklı kelam almak, sataşmak ve onlar üzerinden saatler süren tartışmalar. Ayrıyeten olağan çalışmalarda da küme teklifleri gündeme geldiğinde gece geç saatlere kadar temel gündeme geçemeden gündemin küme teklifleri ile meşgul edilmesi… Bütün bunların hepsi dizayn edilebilir.” tabirlerini kullandı.
Meclis İçtüzüğü vasıtasıyla yasama kalitesinin artırılması milletvekilinin ve Meclisin saygınlığının artırılması ile ilgili adımların da atılabileceğini belirten Kurtulmuş, “Bu manada partiler ortasında bir uzlaşı ile ümit ediyorum ki anayasadan evvel Meclis İçtüzüğü’nün çıkarılması mümkündür ve daha kolay bir adım olacağı kanaatindeyim. Daima birlikte Meclisin prestijinin artırılması için uğraş sarf etmemiz gerekiyor. Bu tek tek her milletvekili arkadaşımızın üzerinde duracağı bir sorumluluk alanı olduğu üzere Türkiye gündemini belirleyenlerin de bilhassa medyanın da Meclisin prestijini artıracak çalışmalara özendirici bir formda takviye vermesini talep ediyoruz.” diye konuştu.
(Sürecek)
