Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti, Zabit katibi olarak vazife yapan davacının, 657 sayılı Kanununu125/1/(E-g) unsuru uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ait kararın iptali istemiyle açılan davada, davacıya uygulanan disiplin cezası ve ceza yargılamasına bahis fiillerin tıpkı olduğu, adalet hizmetinin sunumunda üstlenilen vazife de göz önünde bulundurulduğunda, ceza yargılamasında verilen kararın mutlaklaşması beklenerek bir karar verilmesi gerektiği belitti
Ceza muhakemesi hukuku ve disiplin hukuku farklı kurallara tabidir
Ceza muhakemesi hukuku ve disiplin hukuku farklı kural ve unsurlara tabi disiplinlerdir. Disiplin hukuku, kurumun iç sistemini müdafaayı amaçlayan ve bunun için kamu vazifelilerinin mevzuata, çalışma sistemine, hizmetin gereklerine muhalif fiillerine yönelik olarak uygulanacak yaptırımları ve bu yaptırımların uygulanmasındaki yordam ve asılları düzenleyen bir hukuk alanıdır. Kimi hallerde kamu görevlisinin fiili, ceza hukuku kapsamında cürüm tarifine uymasının yanı sıra disiplin hukuku tarafından de sorumluluk gerektiren bir mahiyet taşıyabilir.
Disiplin hatasına ve ceza yargılamasına bahis hareketlerin birebir olduğu hallerde ceza mahkemesinin ulaştığı kanaate hürmet gösterilmesi gerekir
Disiplin cürmüne ve ceza yargılamasına mevzu hareketlerin tıpkı olduğu hallerde disiplin soruşturmasıyla ilgili uyuşmazlıklarda, fiilin sübutuyla ilgili olarak ceza mahkemesinin ulaştığı kanaate hürmet gösterilmesi ve bunu sorgulayacak sözlerin kararlarda kullanılmaması gerekmektedir
Ceza yargılamasında beraat etmesine karşın karar kesinleşmemiştir.
Olayda, davacının ceza yargılaması sonucunda İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinin E:2021/189, K:2022/8 sayılı kararıyla, üzerine atılı resmi dokümanda sahtecilik, rüşvet almak cürümlerini işlediğine dair mahkumiyetine kâfi her türlü kuşkudan uzak kesin ve inandırıcı kanıt elde edilemediği gerekçesiyle beraatine karar verilmişse de, bu kararın şimdi katılaşmadığı görülmektedir.
Beraat kararının nihaileşmesi beklenmelidir
Bu durumda, davacıya uygulanan disiplin cezasına ve ceza yargılamasına mevzu fiilerin tıpkı olmasından ötürü, davacının adalet hizmetinin sunumunda üstlendiği misyon de göz önünde bulundurulduğunda, bu davada ceza yargılamasında verilen kararın katılaşması beklenerek bir karar verilmesi gerekir
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Temel No: 2022/503
Karar No: 2022/1323
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .
KARŞI TARAF (DAVALI) : Adalet Bakanlığı VEKİLİ : Av. .
İSTEMİN KONUSU:
İstanbul 10. Yönetim Mahkemesinin 28/10/2021 tarih ve E:2021/1966, K:2021/1508 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava Konusu İstem:
İstanbul Özel Yetkili 14. Ağır Ceza Mahkemesi kaleminde zabit katibi olarak vazife yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/1/(E-g) hususu uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ait Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Konseyinin 17/05/2011 tarih ve 165 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İstanbul 10. Yönetim Mahkemesinin 07/11/2012 tarih ve E:2011/1478, K:2012/2053 sayılı kararıyla; Davacının 2009 yılı haziran ayının birinci yarısında İstanbul Özel Yetkili 14. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin istediğini belirterek, İstanbul Özel Yetkili 11. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/56 sayılı evrakını perşembe günü zimmetsiz bir formda aldığı ve haftasonunu izleyen pazartesi gününe kadar getirmediği, davacı tarafından kelam konusu belgenin sanığı .’nın avukatını tanımadığı belirtilse de telefon kayıtlarının incelenmesinden .’nın avukatı ile sık sık görüştüğünün tespit edildiği konuları bir ortada değerlendirildiğinde, davacıya isnat edilen fiilin sübuta erdiği sonucuna varılarak, hareketinin karşılığı olarak Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ait dava konusu süreçte hukuka terslik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti:
Danıştay Beşinci Dairesinin 23/11/2016 tarih ve E:2016/16657, K:2016/6722 sayılı kararıyla; Soruşturma kapsamında tabirine başvurulan İstanbul Özel Yetkili 11. Ağır Ceza Mahkemesi yazı işleri müdürü . dışında öbür çalışanın olayla ilgili olarak bilgilerinin olmadığı, soruşturma evrakındaki öbür bilgi ve dokümanların incelenmesinden de davacının fiilinin subuta erdiğinin her türlü kuşkudan uzak bir formda somut bilgi ve evraklarla ortaya konulamadığının anlaşıldığı, Tıpkı vakitte, davacı hakkında, soruşturma konusu fiilli nedeniyle ceza davasının açıldığı, kelam konusu davada İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinin E:2011/115, K:2013/272 sayılı kararıyla “her türlü kuşkudan uzak kanıt elde edilemediği” gerekçesiyle davacının beraat ettiği, belgenin temyiz kademesinde olduğunun görüldüğü, Başka yandan, davacının disiplin cezası almasına mevzu fiili kesin olarak kanıtlanamamış olsa da, evrak kapsamında yer alan HTS kayıtlarından davacı ile İstanbul Özel Yetkili 11. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/56 temel sayılı dava evrakının şüphelilerinden. isimli sanığın avukatı . ile tekraren telefon görüşmesi yaptığının sabit olduğu, davacının Cumhuriyet Savcılığına verdiği tabirde, avukatla rastgele bir irtibatının olmadığını belirtmesine karşın HTS kayıtları kendisine gösterilince çelişkili sözler verdiğinin görüldüğü, bu durumda davacının bir adliye çalışanı olarak yaptığı misyonun hassasiyeti göz önünde bulundurulduğunda, bu aksiyonundan ötürü 657 sayılı Kanunda sayılmış olan öteki disiplin cezalarından uygun nitelik ve tartıda olan öteki bir ceza ile cezalandırılması gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle, İstanbul 10. Yönetim Mahkemesinin 07/11/2012 tarih ve E:2011/1478, K:2012/2053 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Israr Kararının Özeti:
İstanbul 10. Yönetim Mahkemesinin 28/10/2021 tarih ve E:2021/1966, K:2021/1508 sayılı kararıyla; davanın reddi yolundaki birinci kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN SAVLARI:
Davacı tarafından, tarafına isnat olunan fiilin sübuta erdiğinin her türlü kuşkudan uzak bir formda somut bilgi ve evraklarla ortaya konulmadan eksik araştırmaya dayanılarak disiplin cezası verildiği; ceza davasında her türlü kuşkudan uzak kanıt elde edilemediğinden hakkında beraat kararı verildiği; takdir yetkisinin idarece berbata kullanıldığı, ölçülülük unsurunun ihlal edildiği, bir derece hafif ceza uygulanmama münasebetinin kararda belirtilmediği; soruşturma yollarına muhalif hareket edildiği, savunma hakkının kısıtlandığı; hatanın oluşmadığının, fiilin sübut bulmadığının ortaya konulduğu beraat kararlarının idari yargı yerleri için de bağlayıcı olduğu, sırf kanıt yetersizliği nedeniyle verilen beraat kararlarının idari yargıyı bağlamayacağı; .’nin ceza davasına sunduğu dilekçede, cürmü kimin işlediğini ya da dava evrakının kimin tarafından alındığını net olarak hatırlamadığı, evvelki sözünün baskılar sonucu verildiği yolunda beyanları olduğu belirtilerek, ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davalı yönetim tarafından, 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun 49. hususunda belirtilen nedenler bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ FİKRİ:
Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra, evrak tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıyeten bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü: İNCELEME VE
GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İstanbul Özel Yetkili 11. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/56 temel sayılı dava evrakının şüphelilerinden . isimli sanığın aleyhine kanıt oluşturan teknik takip tutanakları ile tabir tutanaklarından oluşan 28 adet evrakın belgedeki asıllarını çıkartarak yerine geçersiz olarak oluşturulan dokümanların koyulduğunun tespit edilmesi üzerine, belgenin sanığı olan .’nın vekili avukat .’nin ofisinde yapılan aramada, 2009/56 sayılı evraktaki asılları ile değiştirilen uydurma evrakların kimilerinin fotokopilerinin bulunması üzerine, ortalarında İstanbul Özel Yetkili 14. Ağır Ceza Mahkemesinde zabıt katibi olarak misyon yapmakta olan davacının da olduğu bir kısım işçi hakkında soruşturma başlatılmıştır.
Yürütülen soruşturma sonucunda; davacının, İstanbul Özel Yetkili 11. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/56 temel sayılı dava evrakını, bu Mahkemenin Yazı İşleri Müdürü olan .’den zimmetsiz olarak alıp, 3-4 gün elinde tuttuğu ve bu müddet içerisinde, belgenin şüphelilerinden . isimli sanığın aleyhine kanıt oluşturan teknik takip tutanakları ile söz tutanaklarından oluşan 28 adet evrakın belgedeki asıllarını çıkartarak yerine geçersiz olarak oluşturulan evrakları koyduğunun tespit edildiğinden bahisle, memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici davranışlarda bulunmak halindeki aksiyonunun 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/1/(E-g) unsurunda düzenlenen “Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiiline karşılık geldiğinden bahisle davacının, Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Heyetinin 17/05/2011 tarih ve 165 sayılı kararı ile Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
Diğer yandan, davacı hakkında, soruşturma konusu fiilli nedeniyle açılan ceza davasında, İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinin E:2021/189, K:2022/8 sayılı kararıyla; davacının, üzerine atılı resmi evrakta sahtecilik, rüşvet almak ve resmi belgeyi bozmak kabahatlerini işlediğine dair mahkumiyetine kâfi her türlü kuşkudan uzak kesin ve inandırıcı kanıt elde edilemediği gerekçesiyle beraatine, misyonu berbata kullanma hatası bakımından ise kamu davasının düşürülmesine karar verildiği, lakin verilen bu kararın şimdi katılaşmadığı görülmüştür.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. hususunun 1. fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde; “Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiili, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller ortasında sayılmıştır.
Aynı Kanun’un 131. hususunun 1. ve 2. fıkralarında ise; “Aynı olaydan ötürü memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez.
Memurun ceza kanununa nazaran mahkum olması yahut olmaması halleri, ayrıyeten disiplin cezasının uygulanmasına mahzur olamaz.” kararları yer almaktadır.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Ceza muhakemesi hukuku ve disiplin hukuku farklı kural ve unsurlara tabi disiplinlerdir. Disiplin hukuku, kurumun iç nizamını muhafazayı amaçlayan ve bunun için kamu vazifelilerinin mevzuata, çalışma nizamına, hizmetin gereklerine muhalif fiillerine yönelik olarak uygulanacak yaptırımları ve bu yaptırımların uygulanmasındaki tarz ve asılları düzenleyen bir hukuk alanıdır. Kimi hallerde kamu görevlisinin fiili, ceza hukuku kapsamında kabahat tarifine uymasının yanı sıra disiplin hukuku tarafından de sorumluluk gerektiren bir mahiyet taşıyabilir.
Disiplin hatasına ve ceza yargılamasına mevzu hareketlerin tıpkı olduğu hallerde disiplin soruşturmasıyla ilgili uyuşmazlıklarda, fiilin sübutuyla ilgili olarak ceza mahkemesinin ulaştığı kanaate hürmet gösterilmesi ve bunu sorgulayacak sözlerin kararlarda kullanılmaması gerekmektedir (AYM, 02/07/2020 tarih ve Müracaat No:2016/13566 sayılı karar).
Olayda, davacının ceza yargılaması sonucunda İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinin E:2021/189, K:2022/8 sayılı kararıyla, üzerine atılı resmi dokümanda sahtecilik, rüşvet almak kabahatlerini işlediğine dair mahkumiyetine kâfi her türlü kuşkudan uzak kesin ve inandırıcı kanıt elde edilemediği gerekçesiyle beraatine karar verilmişse de, bu kararın şimdi katılaşmadığı görülmektedir.
Bu durumda, davacıya uygulanan disiplin cezasına ve ceza yargılamasına mevzu fiilerin tıpkı olmasından ötürü, davacının adalet hizmetinin sunumunda üstlendiği vazife de göz önünde bulundurulduğunda, bu davada ceza yargılamasında verilen kararın mutlaklaşması beklenerek bir karar verilmesi gerektiğinden, davanın reddi yolundaki Yönetim Mahkemesi ısrar kararında türel isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait İstanbul 10. Yönetim Mahkemesinin 28/10/2021 tarih ve E:2021/1966, K:2021/1508 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan 97,70-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Tekrar bir karar verilmek üzere evrakın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. Bu kararın bildirim tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
