Kemal Sunal’ın sinemaları için ailesi tarafından açılan telif hakkı davası, mahkemeler ortasındaki uyuşmazlıklar nedeniyle 10 yıl sonunda Yargıtay Hukuk Genel Şurası’nın verdiği kararla noktalandı. Türk sinemasının usta oyuncusu Kemal Sunal’ın ailesinin, sanatkarın rol aldığı sinemaların, sinema gösterimi dışında (televizyon, internet, dijital platformlar vb) yayınlanmasına ait açtığı dava haklı bulundu ve aileye telif hakkı ödenmesi kararlaştırıldı.
Genel Kurul’un kararında, Fikir ve Sanat Yapıtları Kanunu’nun 27’nci hususuna atıf yapılarak, bu hususta 20 yıl olan muhafaza müddetinin 70 yıla uzatıldığı, “yeni ve öngörülemeyen yayın alanlarının” çıktığı belirtildi. Bu karar, Yeşilçam yıldızları ve onların mirasçıları için de emsal olacak.
Türk sinema tarihinin unutulmaz ismi Kemal Sunal’ın mirasçıları Ali Sunal, Ezo Sunal Öztüyen ve Hafize Gülderen Sunal, 10 yıl evvel avukatları aracılığıyla İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesine Kemal Sunal’ın sinemalarının sinema dışında yayınlanması ve firmanın haksız çıkar sağladığını belirterek telif hakkı davası açtı.
Mahkemeye verilen dava dilekçesinde, Kemal Sunal’ın 1970 ve 1990’lı yıllarda rol aldığı 45 sinemasının, sinema gösterimi dışında yıllarca çeşitli televizyon kanallarına ve birçok dijital kanala satıldığı, bu sinemaların sayısız defa yayınlandığı belirtilerek sinemaların yayınlanmasına ait 3 başka firmadan ‘telif hakkı’ talep edildi. Dilekçede davalı şirketin önemli maddi gelir elde ettiği halde mirasçılarına rastgele bir telif ödenmediği belirtti.
DAVA REDDEDİLDİ, HUKUK GAYRETİ BAŞLADI
İlk mahkemede ret kararının çıkmasıyla dava, avukatlar aracılığıyla İstinaf edildi. Bölge mahkemesi ise verilen ret kararına karşı Kemal Sunal sinemalarıyla ilgili istenen ‘telif hakkı’ davasının kısmen kabul edilmesine karar verdi.
Kararda, sinemaların çekildiği periyot ile şimdiki periyot ortasında farklılık olduğu, şimdiki devirde sinemaların yalnızca sinemalarda oynatılmadığını, birçok dijital mecrada da yayınlandığı kaydedildi. Mahkeme ayrıyeten, Fikir ve Sanat Yapıtları Kanunu 27. unsuru değiştirilerek 20 yıl olan muhafaza mühletinin eser sahibi yahut komşu hak sahibinin hayatı uzunluğu ve vefatından sonra 70 yıl olarak uzatıldığı belirtildi.
“O DEVİR YALNIZCA SİNEMA GÖSTERİMİ VARDI”
Bölge Mahkemesi’nin ‘kısmen’ bozma kararı üzerine belge Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ise Bölge Adliye Mahkemesi kararını bozdu. Yargıtay’ın bu kararı üzerine Bölge Mahkemesi, Sunal ailesine telif hakkı ödenmesi kararına direndi. Mahkemeler ortasında uyuşmazlık üzerine evrak en üst mahkeme olan Yargıtay Hukuk Genel Şurası’na geldi. Genel Heyet, telif hakkı davasının kabul edilmesi gerektiği kararını vererek 72 hususta münasebetleri açıkladı.
Filmlerin çekildiği periyot yalnızca sinema salonlarında yer aldığını ve oyuncunun da bu kapsamda fiyatını aldığını belirten Genel Konsey eser sahipliğiyle kontaklı haklar bakımından sağlanan 70 yıllık muhafaza mühletini göz önüne alarak yapıtların üretim tarihlerinde yeni ve öngörülemeyen yayın alanlarının dikkate alınmadığını belirtti. Genel Şuranın kararıyla Kemal Sunal’ın mirasçılarından müsaade alınmaksızın gerçekleştirilen haksız kullanımlar nedeniyle üretimciler tazminat ödeyecek.
“KARAR YEŞİLÇAM EMEKTARLARINA EMSAL OLACAK”
SABAH’a konuşan Avukat Özge Tosunöz Sarı, Hukuk Genel Konseyi Kararının birinci derece mahkemelerini bağlayıcı nitelikte olduğunu belirtti. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi tekrar kıymetlendirme yaparak hak sahibi Sanatçı Kemal Sunal’ın mirasçılarından müsaade alınmaksızın gerçekleştirilen haksız kullanımlar nedeniyle üretimcilere tazminat ödeyeceğini belirterek Sarı, “Bu karar, Yeşilçam sinema emektarlarına da emsal olacak. Sinema mukavelesi yapılan lakin sinemaları farklı platformlarda yayınlanan Yeşilçam sanatkarları da bundan sonra telif hakkı talep edebilecek” dedi.
Halit TURAN
