Türkiye’nin birinci bor karbür tesisi evvelki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakleriyle açıldı. Tesiste, yılda 1000 ton bor karbür üretilecek haberlerinden sonra vatandaşlar bor hakkında araştırmalar yapmaya başladı. Pekala Bor nedir, ne işe fayda? Bor nerelerde kullanılır?
Dünya bor rezervlerinin %73’üne sahip olan Türkiye’de bilinen bor yatakları; Eskişehir- Kırka, Kütahya- Emet, Balıkesir Bigadiç, Bursa-Kestelek’te bulunmaktadır. Türkiye’de rezerv açısından en çok bulunan Bor mineralleri ise Tinkal ve Kolemanit’tir. Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran; Eti Maden geçen yıl 1 milyar 321 milyon dolarlık satış geliriyle rekor kırdı. Geçtiğimiz yıllarda çıkarılan Bor mineralleri, yurt dışına gönderilerek işletiliyordu. Türkiye dünyada stratejik bir unsur imza atarak birinci ‘bor karbür tesisleri’ni kurdu. Yurt dışında 300 ton ile geri gelen bor mineralleri artık kendi yurdunda 1000 ton ile işlenecek.
Bu haberimizde dünyada en kıymetli ve özellikli madenlerden biri olan ‘Bor’ hakkında ayrıntılara yer verdik.
BOR NEDİR, NE İŞE FAYDA?
Periyodik tablo üzerinde Bor madeni B Simgesi ile gösterilir. Atom numarası 5 ve atom tartısı ise 10.81 olarak metal ile ametal ortası yarı iletken özelliği bulunan bir elementtir. Tıpkı vakitte periyodik cetveldeki 3A sınıfında bulunan ve birinci, en hafif üyesi olarak bilinir. Element olarak ise Bor çok çeşitli bileşik yapma özelliğine sahiptir. Ayrıyeten nötronları absorbe ve etme özelliği ile birlikte, günümüzde vazgeçilmez ham hususlar ortasında geliyor.
‘BOR’ ÖZELLİKLERİ:
Bor, birçok farklı özelliği ile bir arada günümüzün ve geleceğin en değerli elementleri ortasında bulunmaktadır. Bilhassa güç kaynağı olarak kullanılabilecek bir potansiyele sahip olan Bor, hala pek çok alanda hammadde halinde bedellendiriliyor.
– Safir kristal olarak bor yarı iletkendir.
– Yüksek sıcaklıklarda metal üzere elektrik iletirken, düşük sıcaklıklarda ise yarı iletken hale gelir.
– Yer kabuğu tartısının yaklaşık olarak % 0.001’ini oluşturur.
– Çeliğin sertliğini arttırma özelliğine sahiptir.
– Geleceğin güç kaynaklarından biri olarak özel bir yapıya sahiptir.
‘BOR’ NERELERDE KULLANILIR?
Bor elementinin kullanıldığı alanlar şu biçimdedir:
– Sanayide çeliği sertleştirmek hedefli yaygın olarak kullanılır,
– Birebir vakitte bakır bazlı alaşımlarda gaz giderici olarak kıymetlendirilir,
– Ayrıyeten belirli başlı birtakım hususlar için iletkenliği azaltmak gayesiyle ele alınır,
– En değerlisi nükleer sanayide güçlü bir yapı sunar,
– Pasif ve etkin güvenlik sistemlerinde kullanılır,
– Nükleer santraller için vazgeçilmez bir elementtir.
NOT!
Bor tıpkı vakitte pek çok kara bitkisinin büyümesi için kıymetli bir rol oynar. Münasebetiyle doğal ömür için de ‘Bor’ epeyce değerli bir yapıya sahiptir.
