TÜRK-İŞ’in, çalışanların geçim şartlarını ortaya koymak ve temel muhtaçlık hususlarındaki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek için her ay yaptığı “Açlık ve Yoksulluk Sonu Araştırması”nın Eylül 2023 sonuçları açıklandı.
Araştırmaya nazaran, eylülde Ankara’da yaşayan 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağını tabir eden “açlık sınırı” 13 bin 334 lira oldu.
Gıda ile giysi, konut, ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması zarurî öteki harcamaların toplam fiyatına denk gelen “yoksulluk sınırı” ise 43 bin 433 lira olarak hesaplandı.
Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” aylık 17 bin 336 lira olarak belirlenirken, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin besin için yapması gereken taban harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran yüzde 9,31 arttı.
– Sütte fiyat artışı, peynirde gerileme
Araştırmaya nazaran, eylül ayında süt fiyatlarında ortalama yüzde 8 artış görülürken, peynir fiyatı “sınırlı düzeyde” geriledi, yoğurt fiyatı hudutlu seviyede arttı.
Et ve Süt Kurumunun, Ankara Besin ve Gereksinim Hususları Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, nisan sonu prestijiyle ithal edilmiş karkas etleri düşük fiyattan vermesiyle dana kıyma 190 lira, kuşbaşı 210 liradan satılmaya başlanmıştı. Bu eserler sırasıyla bu ay 289 lira ve 329 liradan satıldı.
Ulusal zincir marketler ve Ankara’nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden mahallî marketlerinin birçoğunda dana kıyma ortalama 330, kuşbaşı ortalama 373 liradan reyonlardaki yerini aldı.
Bir evvelki aya nazaran, dana etinin fiyatında yüzde 9 artış gözlemlendi. Ayrıyeten av yasağının sona ermesiyle balık fiyatları bir ayda yüzde 5 azalırken, nohut yüzde 28, yağlı tohumlar (kuruyemiş) yüzde 27, yeşil mercimek yüzde 20, yumurta yüzde 17 ve kırmızı mercimek yüzde 13 oranında zamlandı. Tavukta fiyat artışı hudutlu düzeyde kaldı.
– “Zam şampiyonu barbunya oldu”
Bir ay içinde irmikte yüzde 13, pirinçte yüzde 10, bulgurda yüzde 9 ve makarnada yüzde 5 fiyat artışı yaşandı. Undaki fiyat artışı hudutlu düzeyde oldu.
Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz üzere salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları yükseldi.
Kuru soğanın fiyatı 20 liraya dayanırken, patates fiyatları 20 liranın üzerine çıktı. Brokoli, karnabahar, kabak, patlıcan, sivri biber, fasulye, barbunya, havuç ve limon fiyatları artarken karalahana, turp, köy biberi, domates fiyatları geriledi. Bu ayın artırım şampiyonu yüzde 60’lık fiyat artışıyla barbunya oldu.
Nektarin, çilek, üzüm, şeftali armut fiyatları yükselirken, karpuz, kavun, muz, erik fiyatları geriledi. En düşük fiyatlı meyve bu ay da elma oldu. Ortalama zerzevat kilogram fiyatı 29,40 lira, ortalama meyve kilogram fiyatı 32,96 lira olarak belirlendi.
Bir ay içinde margarinde yüzde 17, zeytinyağında yüzde 8, ayçiçeği yağında yüzde 4 fiyat artışı yaşandı. Tereyağının fiyatı ise sabit kaldı.
Tuzun fiyatı bir ay içinde yüzde 7 gerilerken ıhlamur yüzde 64, baharat yüzde 49, siyah zeytin yüzde 39, yeşil zeytin yüzde 34, çay ve reçel yüzde 7, salça yüzde 6, şeker yüzde 5, pekmez yüzde 4 zamlandı.
