Çevre kirliliği denince egzoz dumanları, ağaçların yok edilmesi ve fosil yakıt kullanımı birinci akla gelen ögeler. Ancak sıkıntı yalnızca bunlardan ibaret değil. Tweet’ler, like’lar, Google aramaları da çevreyi etkiliyor. Asıl değerli olan ise, gelen kutumuzda okunmadan günlerce hatta aylarca duran ya da okunduktan sonra bile mailbox’ta kalmaya devam eden yahut günde onlarcası gelen mailler… Bilhassa dataların saklanması için harcanan uğraşlar güç tüketimini önemli ölçüde artırıyor. Peki, çevreyi korumak için yıllar içinde kağıt tüketimini azalttık, artık email de mi gönderemeyeceğiz? Aslında kişisel olarak yapabileceğimiz uygulamalar mevcut ancak tekrar neredeyse bütün çevresel sıkıntılarda olduğu üzere bu da elektrik üretiminde fosil yakıt üretimiyle alakalı bir sorun.
Öncelikle email gönderilirken harcanan güce bir göz atalım. Spam, okunmamış yahut istenmeyen emailler, hepsi karbon emisyonunu etkiliyor. ABD’de yapılan bir araştırma, ortalama bir Amerikalının 500 okunmamış emaili olduğunu gösteriyor (bizde de durumun benzeri olduğu düşünülebilir). Ve bu okunmamış maillerin hepsinin silinmesi, 175 gram karbondioksidin de silinmesi manasına geliyor.
Günde 300 milyar email 410 milyon ton karbon emisyonu
Her email 0.3 gram karbondioksit yaratıyor. Bilindiği üzere pek çok ülke de elektriği hala fosil yakıttan üretiyor. Emailler, bildiriler ve türlü mesajlar internet aracılığıyla gönderiliyor ve bilgi merkezlerinde saklanıyor. 2019 prestijiyle, günde 293.6 milyar eposta gönderilmekte ve bu maillerin yaklaşık 107 milyarı spam. Dataları biraz daha açacak olursak, spam maillerin kullandığı güç, saatte 33 milyar kilowatt. Bu da 2.4 milyon hanenin kullandığı elektriğe ve 3.1milyon binek aracın gaz salımına tekabül ediyor. Her gün 300 milyara yakın email atılmasıysa yıllık 410 milyon ton karbondioksit salımına neden olmakta.
Kullanıcıların her gün 10 eposta silmesiyle 19 bin tondan fazla kömürün yakılmasının önüne geçilebilir. Fotoğraf: FreepikYine 2019 prestijiyle yapılan hesaplamada, dünya çapında 3.9 milyar email kullanıcısı mevcut ve bu kullanıcıların günde 10 eposta silmesi, her gün 19 bin 356 ton kömür yakılmasının önüne geçilmesi demek. Böylelikle tabiata 39 bin metrik ton karbondioksit salımı da engellenmiş olacak.
Evet, emailler gerilerinde karbon ayak izi bırakıyor zira bilgisayarlar, telefonlar ve modemler elektrikle çalışıyor. Ama girişte de vurguladığımız üzere internet sağlayıcıların ve email hizmetlerinin dataları daima depolaması daha çok güç harcanmasını gerektiriyor.
Veri merkezlerinin etrafa gerçek tesirleri hakkında birtakım kuşkular mevcut. Bu durum da sanayinin, elektrik sağlayıcıların ve siyaset yapıcıların bahis hakkında tesirli kararlar almasını engelliyor. Endüstrinin kritik bir tesire sahip olduğu tartışmasız bir gerçek, üstelik dataların ve dijital hizmetlerin hacmi katlanarak büyüyor. Yani ilerleyen yıllarda bilgi merkezlerinin ve bu sanayinin tesirinin daha da kötüleşeceğini söylemek çok mümkün.
Microsoft’un geliştirdiği arama motoru Bing’e ilişkin bir bilgi merkezi. Fotoğraf: Wikimedia CommonsVeri merkezleri, çeşitli kuruluşlar tarafından büyük ölçüdeki dataların depolanması, işlenmesi ve dağıtılması üzere süreçleri yürütüyor. Bu data merkezleri, gelen kutularındaki mailleri de depoluyor. Pek birden fazla fosil yakıtla üretilen elektriği kullanıyor. Bu yakıtların da karbon yoğunluklu olduğu ve iklim değişikliğini tetiklediği biliniyor.
Diğer yandan, data merkezlerindeki bilgisayarların ısınmasının önüne geçilmesi için bu binaların 7/24 klimayla soğutulması da daha fazla karbon emisyonu ve daha çok güç tüketimi demek. 2015’te yapılan bir araştırmanın sonuçları, internet kullanımının havacılık sanayisi kadar karbondioksit salımına neden olduğunu ortaya koydu.
Neticede silmediğimiz her mail, o datanın merkezde depolanmasıyla, orada da daha fazla güç harcanmasıyla sonuçlanıyor.
Peki tahlil ne?
Bu mevzudaki en kapsamlı tedbirler öbür çevresel problemlerde de olduğu üzere şirketler ve yasa koyucular tarafından alınabilir. Lakin bizim ferdî olarak hayata geçirebileceğimiz birtakım tedbirler de yok değil. İnternet alışkanlıklarımızda yapacağımız birtakım değişikliklerle maillerimizin etrafa tesirini azaltabiliriz. Örneğin;
-Haftalık rutinimize hafta sonları gelen kutumuzu temizlemek üzere bir alışkanlık ek edebiliriz;
-İstemediğimiz toplu maillerin üyeliklerinden çıkarak hem kendimizin, hem de gönderenin karbon ayak izini azaltabiliriz.
-Maillerimizi kısa ve öz yazıp enerjiyi düşürebiliriz. Eklentili ve uzun yazılmış mailler sıradan maillerden 12 kat fazla güç harcar.
-Mailleri silmek, onları depolamaktan daha fazla güç gerektirdiğinden olabildiğince az mail gönderme alışkanlığına geçebiliriz.
-En kıymetlisi ise, DivX, fotoğraf, görüntü, yazılım yüklemeleri üzere büyük belgeleri silmek.
Kaynaklar: Forbes, theoldplanet.org, Goingzerowaste.com, Remoovit.com
