Çay ve Kahve Tüketiminin Fazlasının Olumsuz Etkileri
Hayatımızın vazgeçilmez bir kesimi olan çay ve kahve, birçok insan için günlük ritüellerin bir modülüdür. Bazıları için güç kaynağı olan bu içeceklerin, fazlasının ziyanlı tesirlerini inceleyelim, bilhassa soğuk hava devirlerinde ağır olarak tüketilen bu içeceklerin mümkün risklerine dikkat çekelim.
Çay ve Kahve Temel Bilgileri
Hayatımızın olmazsa olmaz içeceği suyu bir kenara bıraktığımızda, en fazla tüketilen içeceklerden biri çaydır. Çayın kökeni çok eski vakitlere dayanır. Birinci olarak Çin ve Japonya üzere ülkelerde, uyanık kalmak ve meditasyon için tüketilmiştir. Kafein içeriği sayesinde uyanıklık mühletini artırdığı için bilhassa öğrenciler ve rahipler ortasında popülerlik kazanmış, akabinde dünya genelinde yaygınlaşmıştır.
Kahve, Etiyopya kökenli bir içecektir. Bir efsaneye nazaran, bir çoban keçilerine kahve çekirdekleri verdiğinde, keçilerin daha enerjik olduğunu fark etmiştir. Bu olayın akabinde, rahipler manastırlarda uyanık kalabilmek için kahve içmeye başlamışlardır.
Kahve ve çay, vakit içinde Arap Yarımadası’na yayılmış, uzun bir mühlet Doğu ülkelerinde tüketilmiş, lakin 17. yüzyılda Avrupa’ya da ulaşmıştır. Farklı kaynaklar, çay ve kahvenin hem yararlı hem de ziyanlı tesirlere sahip olduğunu sav etmektedir.
Yeşil Çay
Yeşil çay, en sağlıklı çay cinslerinden biridir ve polifenoller bakımından zengindir. Polifenol içeriği yüksek olan çaylar, sıcak olarak demlenip içilir. Yeşil çaydaki polifenoller, siyah çaydaki theflavinler ve thearubiginler üzere özgür radikalleri nötralize ederek DNA’yı koruyabilir.
Ancak, günlük yaşantımızda çok çay ve kahve tüketimi, birtakım olumsuz sonuçlara yol açabilir. Yüksek ölçüde kafein alımı, anksiyete, taşikardi, çarpıntı, uykusuzluk, huzursuzluk ve bulantı üzere sıkıntılara neden olabilir. Ayrıyeten yüksek kafein içeren kahve, yüksek berbat kolesterol (LDL) ile ilişkilendirilmiştir.
Araştırmalar, her şeyin istikrarda tutulması gerektiğini göstermektedir. Günlük çay ve kahve tüketiminin ölçüyü kaçırmaması çok değerlidir, bilhassa kalp-damar hastalığı hikayesi olmayanlar için çay ve kahve tüketimine devam edebilirler.
Kahvenin Dikkatli Tüketilmesi Gerekir!
Kahve, birtakım şahıslar için dikkatli tüketilmesi gereken bir içecektir. Bilhassa kalp ve yüksek tansiyon hastaları için çarpıntıya ve yüksek kan basıncına neden olabilir. Bu nedenle, kafeinsiz kahve tercih etmek, romatoid artrit olarak bilinen iltihaplı romatizmaya yol açabileceği sav edilen kafeinsiz kahveye yönlendirebilir.
Fazla Çay ve Kahve Tüketiminin Zararları
Her şeyin çokunun ziyanlı olduğu unutulmamalıdır. Fazla çay ve kahve tüketiminin sıhhate olumsuz tesirleri vardır. Bu hususun yanı sıra şekersiz beslenmenin yararlarının da göz arkası edilmemesi gerekmektedir.
Kan Basıncını Yükseltebilir
Yüksek ölçüde kafein alımı, hudut sistemi üzerinde uyarıcı tesire sahiptir ve kan basıncını artırabilir. Yüksek kan basıncı, arterlere ziyan verebilir ve kalp ve beyefendisine olan kan akışını kısıtlayabilir. Bu, kalp krizi ve felç üzere önemli meselelere yol açabilir. Bilhassa yüksek tansiyonu olan şahıslarda kafeinin dozajına dikkat etmek değerlidir.
Anksiyeteyi Artırabilir
Kafein, adenozinin tesirlerini engelleyerek güç veren bir beyin kimyasalıdır. Yüksek ölçüde tüketildiğinde, anksiyete ve sonluluk üzere tesirler daha besbelli hale gelebilir.
Uykusuzluğa Yol Açabilir
Fazla çay ve kahve tüketimi, bireylerin uyanık kalmak için tercih ettiği bir yol olabilir. Fakat yüksek kafein alımının uyku müddetini uzattığı gösterilmiştir. Kafeinin tesirleri birkaç saat sürebilir ve bilhassa akşam saatlerinde tüketildiğinde uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Sindirim Meselelerine Neden Olabilir
Kafein, sindirim sistemini uyararak besinlerin hareketini hızlandırabilir. Bu nedenle fazla ölçüde kafein alımı ishale yol açabilir. Ayrıyeten kafeinli içecekler, mide içeriğinin yemek borusuna geri gitmesini engelleyen kasların gevşemesine neden olabilir, bu da gastroözofageal reflü hastalığı belirtilerini artırabilir.
Bağımlılığa Neden Olabilir
Kafein içeren eserlerin çok tüketimi, birtakım beyin kimyasallarını tetikleyebilir ve uzun periyodik kullanım sonrasında mahrumluk belirtilerine neden olabilir. 2012’de yapılan bir araştırmada, her gün kafein tüketen bireylerin kafeini bıraktıklarında baş ağrısı, yorgunluk ve öteki mahrumluk belirtilerinde artış yaşadığı bulunmuştur.
Günlük Çay ve Kahve Tüketimi
Sağlıklı yetişkinler için günlük tavsiye edilen kafein ölçüsü 400 mg’dir; ergenler için 300 mg; çocuklar için kilogram başına 2,5 mg; gebelik ve emzirme devrinde ise 200 mg’dır. Bu ölçülere dikkat ederek çay ve kahve tüketiminizi ayarlayabilirsiniz.
- 1 fincan Türk kahvesi (65-75 ml) yaklaşık 65 mg kafein içerir.
- 1 fincan siyah çay (150 ml) 40-55 mg kafein içerir.
- 1 fincan yeşil çay (150 ml) 25-45 mg kafein içerir.
- 1 kupa filtre kahve (180-200 ml) 120-170 mg kafein içerir.
Ayrıca çikolata (30 g = 60 mg kafein), kola (330 ml = 45 mg kafein) üzere besinlerde de kafein bulunduğunu unutmamak kıymetlidir. Çok fazla kafein içeren içecek ve yiyecekleri tüketen bireyler, kafeinin uyarıcı tesirleri nedeniyle kalp atış suratının artmasına neden olabilir. Şayet kafein tüketiminden sonra kalp atış suratınızda yahut ritminizde rastgele bir değişiklik fark ederseniz, kafein alımınızı azaltmanız önerilir.
