“DEHB” ya da diğer adıyla “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu”, bireylerin dikkatlerini sürdürebilmeleri, dürtüsel davranışları kontrol edebilmeleri ve gerektiğinde hareketlerini denetleyebilmeleri konusunda zorluk yaşamalarına neden olan nörolojik bir bozukluktur. Bu durum, çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilir
DEHB’in etkileri, bireyden bireye değişiklik gösterebilir. Ancak genellikle bu bozukluk, yoğun dikkat, organizasyon ve detaylara dikkat edilmesi gereken mesleklerde zorluklara yol açabilir. Bu meslekleri Online Psikolog Gülnur Çelik anlattı.
“DEHB hangi mesleklere engel?” sorusu sıkça DEHB’li bireyler ve yakınları tarafından sorulmaktadır. Ama bu soruyla ilgili kesin ve net bir cevap vermek mümkün değil. DEHB’li bireyler de diğer bireyler gibi birçok meslekte oldukça başarılı olabilir. Ancak daha fazla dikkat gerektiren bazı mesleklerde yoğun efor harcamaları ya da destek almaları gerekebilir. Bu mesleklerden bazıları şunlardır:
● Hava Trafik Kontrolörü: Bu meslek, sürekli dikkat ve detaylara odaklanmayı gerektirir. Ayrıca yüksek stresli bir ortamda çalışmayı içerir.
● Havacılık (Pilot): Uçak kullanırken sürekli odaklanma, detaylara dikkat etme ve çok sayıda göstergeyi aynı anda takip etme becerisi gerekmektedir.
● Cerrahi ve Diğer Tıbbi Meslekler: Özellikle cerrahi gibi detaylara dikkat edilmesi ve uzun süreli konsantrasyon gerektiren tıbbi pozisyonlarda, DEHB olan bireyler zorluk yaşayabilir.
● Taşımacılık (Özellikle Uzun Mesafe Şoförleri): Uzun süreli odaklanma ve dikkatin sürekli korunması gerekmektedir.
● Polis ve Güvenlik Görevlisi: Bu tür meslekler, anlık kararlar almayı, detaylara dikkat etmeyi ve sürekli odaklanmayı gerektirir.
● Finans ve Muhasebe: Bu meslekler, uzun saatler boyunca rakamlarla uğraşmayı, bütçe planlaması yapmayı ve detaylı finansal raporlar hazırlamayı gerektirir. Ayrıca, küçük bir hata bile büyük maddi kayıplara neden olabileceği için yüksek dikkat ve konsantrasyon gereklidir.
● Yüksek Riskli Makine Operatörleri: Ağır sanayi makinelerini veya inşaat ekipmanlarını kullanırken sürekli odaklanma ve dikkat gerekir. Ayrıca, bu tür makinelerin kullanımı sırasında küçük bir dikkat dağınıklığı bile ciddi kazalara neden olabilir.
Ancak bu, DEHB olan bireylerin bu mesleklerde başarılı olamayacağı anlamına gelmez. Aslında, DEHB’i olan birçok birey, ilgi alanlarına ve yeteneklerine uygun desteklerle bu tür zorlukları aşabilir. Örneğin, zaman yönetimi becerilerini geliştirmek, görevleri parçalara ayırmak veya belirli teknolojik araçları kullanmak gibi stratejiler bu bireyler için faydalı olabilir.
DEHB’liler İçin Hangi Meslekler Uygun?
DEHB olan bireyler, belirli özellikleri nedeniyle bazı mesleklerde daha başarılı olabilirler. DEHB’nin bazı özellikleri, hızlı düşünme, yüksek enerji, yaratıcılık, esneklik ve risk almaya yatkınlık olarak sayılabilir. Bu özellikler, belirli meslekler için avantajlı olabilir. DEHB’li bireyler için potansiyel olarak uygun meslekler:
● Yaratıcı Alanlar: Reklamcılık, grafik tasarım, fotoğrafçılık veya film yapımı gibi yaratıcı alanlar, DEHB’li yetişkinlerin yaratıcılıklarını kullanabileceği mesleklerdir.
● Satış ve Pazarlama: DEHB’li bireyler genellikle enerjik olabilirler ve insanlarla iyi ilişkiler kurabilirler, bu da satış ve pazarlama alanında başarılı olmalarına yardımcı olabilir.
● Acil Durum Hizmetleri: Polis, itfaiyeci veya paramedik gibi acil durum hizmetlerinde çalışmak, DEHB’li bireylerin hızlı düşünme ve hızlı karar verme yeteneklerini kullanabileceği mesleklerdir.
● Ergoterapist: DEHB’li bireyler, bu alanda çalışırken empati yeteneklerini ve enerjilerini kullanarak hastalarıyla etkili bir şekilde iletişim kurabilirler. Aynı zamanda, DEHB’li bireylerin genellikle yaratıcı ve dışa dönük olmaları, ergoterapi uygulamalarında faydalı olabilir.
● Fizyoterapist: DEHB’li bireylerin enerjik ve hareketli doğaları, bu meslekte aktif bir şekilde çalışmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, DEHB’li bireyler genellikle hızlı düşünme yeteneğine sahiptir, bu da fizyoterapi seanslarında hastanın ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde adapte olmalarına olanak tanır.
● Fiziksel İşler: İnşaat işçisi, bahçıvan, spor eğitmeni gibi fiziksel aktivite gerektiren meslekler, DEHB’li bireylerin enerjik doğasına uygun olabilir.
● Girişimcilik: DEHB’li bireyler, risk almaya daha yatkın olabilirler ve bu da onları girişimcilik için uygun kılabilir. Ayrıca, kendi işlerinin patronu olmak, onlara esneklik ve bağımsızlık sağlar.
● Eğitim: Özellikle daha genç öğrencilerle çalışmak, DEHB’li bireyler için uygundur. Öğrencilere enerjik ve dinamik bir yaklaşım sunabilirler.
● Sanat ve Performans: Müzisyen, aktör, komedyen gibi sanat ve performans alanları, DEHB’li bireylerin enerjik ve yaratıcı yönlerini sergilemelerine olanak tanır.
● Danışmanlık ve Koçluk: DEHB’li bireyler, benzer zorlukları yaşayan diğer bireylere danışmanlık ve koçluk yaparak kendi deneyimlerini paylaşabilirler.
Her DEHB’li birey farklıdır ve bu meslekler her birey için ideal olmayabilir. Önemli olan, bireyin kendi ilgi, yetenek ve hedefleri doğrultusunda bir kariyer seçimidir. DEHB’li bireylerin meslek seçimlerinde rehberlik ve danışmanlık alarak kendi için en uygun yolu bulmaları önerilir.
