Teklifin tümü üzerinde kelam alan Yeşil Sol Parti Muş Milletvekili Sezai Temelli, konutundaki odaları kiraya verenlerin, turizm emelli değil yoksulluk nedeniyle buna yöneldiğini söyledi.
Kira artışına yüzde 25 hudut getirildiğini anımsatan Temelli, enflasyon nedeniyle bugün hane halkı gelirinin yarısının kiraya verildiğini belirtti. Konut sahibi ve kiracılar ortasında kriz yaşandığını anlatan Temelli, gayrimenkullerin emsal bedellerinin sağlıklı bir biçimde tespit edilemediğini, rant alanı yaratıldığını, sonuçta fahiş kira ve konut bedellerinin ortaya çıktığını savundu.
Sezai Temelli, gayrimenkul, konut ve iş yeri alanı ile vergi düzenlemelerinin birlikte ele alınıp değerlendirilmesini talep ederek, “Her alan vergilendirilmeli, kayıt dışılık olmamalı fakat vergilendirmeyi yaparken herkesi tıpkı sepetin içine koymamak gerekiyor. Toplumsal ve adaletli yaklaşımla düzenleme yapılmalı. Bu yasa teklifinde bunları göremiyoruz.” sözlerini kullandı.
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, su ve katı atık tesislerin mahalli hizmetler kapsamında belediyelerce yapıldığını belirterek, teklifle, bu yetkilerin Kültür ve Turizm Bakanlığına verilecek olmasını “yanlış bir uygulama” olarak nitelendirdi.
İktidarın neden bu türlü bir teklifi Meclise getirdiğini soran Türeli, “Bu bahis aslında külliyen turizmin değişik alanlarını, paydaşlarını da ilgilendiriyor. Bu türlü bir bahsin Plan ve Bütçe Kurulunda görüşülmesi son derece yanlıştır” dedi.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, teklif hazırlanırken bu bölümdeki dernek ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerinin alınmadığını savundu.
Son devirde kiralardaki artışa değinen Ağbaba, “Türkiye’de artan kiralardan ötürü hiç olmadığı kadar büyük bir barınma sorunu ortaya çıktı. Minimum fiyatla İstanbul’da da Malatya’da da mesken bulabilmek mümkün değil. Bu kanunun hayata geçmesiyle apartlarla ilgili sorun çıkabilir. Onun da düşünülmesi lazım.” biçiminde konuştu.
“Gecelik ortalama harcamada kıymetli artış var”
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, konutunu kısa periyodik kiraya veren 30 bin kişinin bulunduğunu, bunun bir bölüm haline geldiğini, kanun teklifinin “bu bölümü bitirmek üzere hazırlandığını” ileri sürdü.
Konutunu kiraya veren kişinin bakanlıktan müsaade evrakı almasının hakikat olduğunu fakat dairenin bulunduğu binadaki tüm kat maliklerinin onayını da alması gerekeceğini anlatan Özlale, bütün kat maliklerinden bu onayı alacak kimseyi tanımadığını söyledi. Özlale, “Hem türel hem de iktisadi açıdan sıkıntılı bir kanun teklifi görüyoruz. Tüm dünyada büyüyen bu bölümü büyütmek için biraz daha esnek bir mevzuat getirilmeli. Bu halde kayıt dışılığa özendirirsiniz.” diye konuştu.
“Özensiz yazılmış bir kanun teklifinin görüşüldüğünü” ileri süren Özlale, teklifte yer alan bir hususta mülakatın önünün açıldığını, bunun iktidarın vaatlerine karşıt olduğunu savundu.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, MHP olarak “torba” kanunlara karşı olduklarını daha evvel tekraren lisana getirdiklerini, bugünkü düzenlemeyi, bahis ve maksat bütünlüğü bulunduğu için “torba” olarak nitelendirmenin yanlışsız olmadığını belirtti. Kalaycı, öte yandan kayıt dışılık ve verginin, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunun ihtisas alanında yer aldığını da anımsattı.
Turizmin, iktisat ve istihdam oluşturma bağlamında değerine işaret eden Kalaycı, salgın periyodunun en çok turizm bölümünü olumsuz etkilediğini fakat Türkiye’nin aldığı tedbirlerle bu süreci düzgün yönettiğini kaydetti. Turizm bilgilerini aktaran Kalaycı, bilhassa gecelik ortalama harcama meblağlarında kıymetli artış görüldüğünü söyledi.
MHP’li Kalaycı, teklifin, kayıt dışı alanın kayda alınması hedefiyle hazırlandığını anlatarak, “Belgelendirmede binanın tüm kat maliklerinin oy birliğinin aranacak olması bana biraz uygulanamaz geldi. Bir kişi her şeye taş koyabilir. Bu kadar katı bir kural neden koyduk? Kurumsalları niçin kapsamıyor?” diye konuştu.
“Sektördeki başı boşluk ortadan kaldırılacak”
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, İsrail’in, Filistin’deki bayan ve çocukları zalimce katlettiğini belirterek, kınadığını söz etti.
Teklifi hazırlarken dalda bir nizam sağlanmak istendiğini anlatan Güneş, “Oteller kayıt altında. Başka tarafta ise kayıt dışı konut kiralanıyor. Doküman alanlar vergi ödüyor, bu kesim ise ödemiyor. Ayrıyeten güvenlikle ilgili de sorun var. Çıkarılması gereken bir kanun teklifi. Filistin’de yaşanan bir acı var, o mevzuda hükümetimiz, Cumhurbaşkanımız gerekenleri yaparken biz de ülkemizin gereksinimleri doğrultusunda gereken düzenlemeleri çıkarmak zorundayız. Teklifle bu daldaki başıboşluk ortadan kaldırılacak” değerlendirmesinde bulundu.
AK Parti’li Güneş, teklifin hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ederek, iyi olmasını diledi.
