Genetiksel faktörler nedeniyle jenerasyondan nesile geçen bir hastalık olan Akdeniz anemisi, önemli bir sıhhat problemidir. Dünya üzerinde en çok görülen hastalıklardan biri olan Akdeniz anemisi, hakkında merak edilenleri sizler için araştırdık. Pekala Akdeniz anemisi (Talasemi) nedir? Akdeniz anemisi belirtileri nelerdir? Akdeniz anemisi tedavisi var mıdır?
Kanda bulunan hemoglobin unsuru bedene giren oksijeni organlara taşır. İçeriğinde demir bulunur. Beden demiri bizatihi üretmediğinden ek desteğe gereksinim duyar. Lakin muhakkak nedenlerle azalan demir, talasemiye neden olur. Talasemi, hemoglabin yapısı içindeki yapısında bulunan demirin sentezlenmemesi sonucu pahaların düşmesiyle oluşur. Birinci defa 1925 yılında Thomas Cooley tarafından tedavi ettiği çocuklarda teşhis etmesiyle ortaya çıkarmıştır. Çocuklardaki hemoglabindeki eksiklik gelişimleri olumsuz tesirler. Hastalık İtalya, Yunanistan üzere Akdeniz ülkelerinde görüldüğünden Akdeniz anemisi denmiştir. Ayrıyeten bir Akdeniz ülkesi sayılan Türkiye’de de görülür. Hemoglabin hususunun demiri sentezlememesi genetiksel bir hastalıktır. Kalıtımsal bir kan hastalığı olan Akdeniz anemisi tedavisi epeyce maliyetlidir. Yapılan araştırmalarda Dünyada yaklaşık 250 milyon insanda bu hastalık görülmüştür. Ülkemizde ise yaklaşık 1 milyon insan taşıyıcı 4000 kişi ise talasemi hastasıdır. Taşıyıcı anne ve babadan dünyaya gelen en az bir çocuk tam hasta olur. Bu hastalıkta erken teşhis kıymetlidir. Bilhassa taşıyıcı anne ve babanın bunu doktora bildirmesi gerekir.
KAÇ ÇEŞİT AKDENİZ ANEMİSİ (TALASEMİ) VARDIR?
– Hastalığın en şiddetli görüldüğü tipi majördür. Talasemi majör, olarak geçen çeşidi 2 bozuk hemoglabin hususunun olmasından kaynaklıdır. Dalak büyümesi, sarılık ve büyüme geriliği üzere hastalıklara neden olur. Bu hastalıkta kişi hayatı boyunca ek destek kan almalıdır. Günümüzdeki kesin tedavisi ilik nakli ile yapılır.
– Orta derece anemiye neden olan çeşidi ise Talasemi ıntermedia’dır. İki taşıyıcı anneden bir çocukta görülür. 3 yaşında belirtiler yaşanır. Üst teneffüs yolları üzere enfeksiyonlu hastalıklar sırasında şiddeti artar.
– Talasemi minör taşıyıcı bireylere denir. Sağlam genler sayesinde kansızlık görülmez lakin bir başka taşıyıcı ile evlenildiğin de çocuklarından birinde görülür. Şahıslar hafif derece yorgunluk yaşar.
– Talasemi minima ise büsbütün taşıyıcı bireylere denir. Minör üzeredir lakin hiç bir korkutucu tesiri özelliği yoktur.
AKDENİZ ANEMİSİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
– Dalak büyümesi ya da karaciğerin yanlışsız çalışmaması nedeniyle karında şişlik görülür.
– Kan testlerinde kıymetleri her vakit düşük çıkar.
– Kemik ve kaslarda şiddetli ağrılar yaşanır.
– Daima yorgun ve halsizlik hissi artar.
– Yüz kemiklerinde belirginleşme yaşanır.
– Bayanların aylık yaşadıkları adet döngüsünde bozukluk olur.
– Genel olarak kemik ve kaslarda sistemsiz gelişme görünür.
– Ten renginin soluk görünmesi üzere belirtilerle kendini gösterir.
AKDENİZ ANEMİSİ TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Taşıyıcı olan ya da büsbütün hasta olan bayanların gebelik periyotları adım adım denetim edilir. Bu yüzden ülkemizde evlenmeden evvel kan testi yapılır. Uyuşmayan kanların tedavisi vardır. Lakin uyuşmanın farkında olmayan şahısların çocuklarında önemli hastalıklar yaşanır. Bu yüzden kan testi hayli kıymetlidir. Ayrıyeten uzmanlar sağlıklı şahısların bile 3 ayda bir kan testi yaparak kıymetlerini öğrenmelerini tavsiye eder. Bunun birebir sıra belirtileri yaşayan şahıslar bir uzmana başvurur. Belirtiler sonucundan tabip çoklukla kan testi yapar ve kan sayımına hemoglabin kıymetlerine bakar. Hastalığın yüksek olduğu şahıslara kan nakli yapılır. Bedene hasar vermemesi için dalak alınır. Karaciğerin hasar almaması için ilaç tedavisi uygulanır. İlerlemiş olan anemi hastalığına ekseriyetle ilik nakli yapılır. Zira hastalığın daha ilerisi kan kanserine yol açabilir. Hafifi seviyedeki anemi hastalarına ise ek destekler sağlanır.
